Rà soát lại dự thảo để điều chỉnh cho phù hợp

QĐND Online - Dự thảo luật khá ngắn, nhưng lại có nhiều vấn đề khiến các đại biểu Quốc hội băn khoăn. Một số đại biểu trong phần thảo luận của mình đã đề nghị Ban Soạn thảo nên rà soát lại luật để bổ sung, sửa đổi một số điều cho phù hợp với yêu cầu thực tế và hệ thống pháp luật hiện hành…

Có nên hành chính hoá quan hệ dân sự và thương mại?

Dự thảo Luật quy định việc giải quyết tranh chấp giữa người tiêu dùng và tổ chức, cá nhân kinh doanh là thương lượng, hoà giải, trọng tài, giải quyết khiếu nại bằng biện pháp hành chính. Với quy định giải quyết bằng biện pháp hành chính còn nhiều ý kiến khác nhau.

Một loại ý kiến cho rằng, việc giao thẩm quyền giải quyết một số khiếu nại của người tiêu dùng với tổ chức, cá nhân kinh doanh cho cơ quan bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng tại địa phương để giải quyết các tranh chấp có giá trị nhỏ (dưới 10 triệu đồng) là hợp lý. Vì tranh chấp giữa người tiêu dùng với tổ chức, cá nhân kinh doanh rất nhiều và phổ biến, để bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng do vị trí yếu thế của họ, trước tiên và hiệu quả nhất cần  có sự tham gia của cơ quan quản lý Nhà nước. Do đó cần tạo điều kiện để người tiêu dùng có thể yêu cầu cơ quan Nhà nước giải quyết cho họ một số khiếu nại nhất định.

Tuy nhiên, một số đại biểu lại không đồng tình với quy định này vì lo ngại việc giao thảm quyền cho cơ quan Nhà nước dễ dẫn đến tăng kinh phí, bộ máy làm việc. Hơn nữa, tranh chấp giữa người tiêu dùng và tổ chức, cá nhân kinh doanh là vụ việc dân sự, không thuộc thẩm quyền giải quyết của cơ quan hành chính. Quy định như trong dự thảo là “hành chính hoá” các quan hệ dân sự. Đại biểu Nguyễn Quý Tỵ (đoàn Bình Dương) nhấn mạnh: tranh chấp giữa người tiêu dùng và tổ chức, cá nhân kinh doanh là tranh chấp dân sự và thương mại. Nên khi giải quyết tranh chấp này phải dựa theo các quy định dân sự và thương mại để giải quyết. Chúng ta không thể chuyển từ dân sự, thương mại sang hành chính được. Đề nghị không quy định việc giải quyết này trong luật.

Đại biểu Quốc hội thành phố Đà Nẵng Nguyễn Thị Kim Thuý phát biểu ý kiến. Ảnh : Thống Nhất - TTXVN

Đai biểu Nguyễn Thị Kim Thuý (đoàn Đà Nẵng) ủng hộ ý kiến này và cho rằng: nên giải quyết tranh chấp bằng trọng tài thương mại hoặc toà án. Nếu chúng ta cho phép giải quyết bằng hành chính, khi việc giải quyết không thoả mã, người tiêu dùng có thể khởi kiện việc giải quyết hành chính của cấp chính quyền địa phương. Như vậy là “hành chính hoá dân sự” và tạo thêm khó khăn cho việc giải quyết tranh chấp.

Nhiều quy định còn chung chung, khó hiểu

Đại biểu Phạm Thị Mỹ Bình (đoàn Tuyên Quang) phát biểu: dự thảo luật còn chung chung, dài dòng, khó hiểu. Nhiều nội dung trùng lắp, một số đã được quy định ở luật khác lại được đưa vào dự thảo này.

Cùng quan điểm, đại biểu Ngô Thị Minh (đoàn Quảng Ninh) băn khoăn: Khi đặt mình vào người tiêu dùng thì thấy tên luật này rất hấp dẫn. Tuy nhiên, khi nghiên cứu hết thì không rõ ai sẽ bảo vệ mình, bảo vệ thế nào  và chế tài chưa đủ sức bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Trong luật có nói nhiều đến chính quyền địa phương, nhưng lại không chỉ rõ làm thế nào để các cấp chính quyền địa phương có thể xử lý những vấn đề phát sinh cũng như thu thập thông tin để quản lý tốt việc trao đổi, mua bán…

Một số đại biểu cho rằng, quy định về phạm vi, đối tượng điều chỉnh của luật còn chưa bao quát hết. Như hiện nay, việc phát triển hình thức bán hàng qua mạng internet, TV chưa được nghiên cứu kỹ, đưa ra những quy định phù hợp. Trong khi đó luật mới chỉ chú ý đến việc mua bán, sử dụng hàng hoá mà chưa có nhiều quy định về việc mua bán, sử dụng dịch vụ. Đại biểu Hoàng Thị Hương (đoàn Lạng Sơn) đề nghị: chúng ta phải đưa các tổ chức sản xuất bên cạnh các tổ chức, cá nhân kinh doanh trong phạm vi điều chỉnh. Vì thực tế, tổ chức, cá nhân sản xuất là người nắm rõ nhất chất lượng hàng hoá cũng như dịch vụ cung cấp. Đưa tổ chức, cá nhân sản xuất, cung cấp dịch vụ vào còn giúp việc xử lý tranh chấp được thuận tiện, dễ dàng hơn.

Đa phần các đại biểu đều tán thành việc lập tổ chức bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Tuy nhiên, các đại biểu đều cho rằng, việc quy định trong luật là chưa rõ ràng, khó đưa vào thực tế. Vì luật chưa quy định được cơ cấu tổ chức cũng như hoạt động của tổ chức này. Kinh phí duy trì sẽ lấy ở đâu và hành lang pháp lý hoạt động còn chưa rõ.

Trước những vấn đề trên, một số đại biểu đã đề nghị rà soát lại toàn bộ Dự thảo Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng để đưa ra những quy định cụ thể, hợp lý, tránh xung đột với những luật hiện hành. Những vấn đề chưa rõ trong luật, cần có văn bản hướng dẫn cụ thể để khi luật có hiệu lực thi hành sẽ nhanh chóng đi vào đời sống, thực hiện hiệu quả mục đích bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người tiêu dùng.

Xuân Dũng