>> Báo cáo nhiệm kỳ của Chủ tịch nước
Tuy nhiên, theo các đại biểu, việc thực hiện nhiệm vụ và quyền hạn của Chủ tịch nước trong nhiệm kỳ còn một số hạn chế. Báo Quân đội nhân dân Online xin trích đăng một vài ý kiến:
Đại biểu Nguyễn Anh Sơn (Nam Định):
Cần có luật về chế định Chủ tịch nước
Có 3 điểm sáng trong nhiệm kỳ qua của Chủ tịch nước. Thứ nhất, trong lĩnh vực tư pháp, với cương vị là Trưởng ban chỉ đạo cải cách tư pháp, Chủ tịch nước đã đặc biệt quan tâm đến việc xây dựng và thể chế hóa những quy định của pháp luật để xây dựng hệ thống tư pháp của nước ta ngày càng hiện đại, đáp ứng với yêu cầu của thực tế hội nhập quốc tế trong thời kỳ mới. Thứ hai, cùng với hoạt động đối ngoại của Tổng Bí thư, Chủ tịch Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ và các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, hoạt động đối ngoại của Chủ tịch nước trong nhiệm kỳ vừa qua đã góp phần quan trọng trong việc nâng cao vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế; hình ảnh đất nước Việt Nam, Tổ quốc ta ngày càng được khẳng định ở khu vực cũng như trên trường thế giới, đúng như lời của Tổng thư ký Liên hợp quốc Ban Ki-moon phát biểu tại Quốc hội chúng ta: “Việt Nam tuy là một đất nước còn khó khăn nhưng càng ngày càng chứng tỏ là một quốc gia có trách nhiệm với thế giới.” Thứ ba, trong hoạt động thực tiễn của mình, Chủ tịch nước đã thể hiện là vị lãnh đạo cao cấp của Nhà nước luôn quan tâm, gần gũi với nhân dân, luôn chăm lo đến đời sống của nhân dân, đặc biệt nhân dân ở vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn. Chủ tịch nước rất quan tâm đến việc nâng cao đời sống, xây dựng những thiết chế văn hóa xã hội, cơ sở y tế cho đồng bào ở khu vực vùng sâu, vùng xa, vùng núi. Có một cử tri cao tuổi nói với tôi rằng: “Hình ảnh của Chủ tịch nước khi xuống với dân đã thể hiện một hình ảnh tốt đẹp của vị lãnh đạo cao cấp của Đảng và Nhà nước, tạo dựng niềm tin của người dân đối với chế độ của chúng ta, về tương lai tương sáng của đất nước.”Tôi mong muốn Chủ tịch nước cũng sẽ cố gắng xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc giống như những vị Chủ tịch nước đầu tiên của chúng ta, như Bác Hồ, bác Tôn Đức Thắng...
Đại biểu Nguyễn Anh Sơn, Ảnh: Quốc hội.
Tuy nhiên, trong hoạt động của Chủ tịch nước trong nhiệm kỳ vừa qua, tôi thấy rằng quyền lực của Chủ tịch nước đối với nhiệm vụ đối nội, cũng như đối ngoại chưa được thể hiện rõ. Ví dụ, vai trò của Chủ tịch nước với tư cách là thống lĩnh lực lượng vũ trang, Chủ tịch Hội đồng Quốc phòng, an ninh cũng chưa được thể hiện rõ; hay chức năng của Chủ tịch nước trong việc công bố luật của Quốc hội và pháp lệnh của Ủy ban thường vụ Quốc hội cũng chỉ là kết thúc khâu cuối cùng mà Quốc hội đã thông qua, chứ Chủ tịch nước chưa thực hiện quyền có thể xem xét lại luật, pháp lệnh nếu như có điểm gì chưa đúng.
Bên cạnh đó, theo cử tri phản ánh, khi Chủ tịch nước gặp gỡ, tiếp xúc cử tri, đã luôn luôn thể hiện thái độ rất rõ ràng trong việc chống tham nhũng. Tuy nhiên, cử tri lại băn khoăn không biết Chủ tịch nước đứng ở vị trí nào, có quyền hạn gì trong trận chiến chống lại tham nhũng? Chủ tịch nước được làm gì và làm được gì trong việc chống lại tham nhũng hiện nay? Tôi cho rằng, quyền hạn Chủ tịch nước còn bị hạn chế do những quy định của Hiến pháp. Vì thế, tôi kiến nghị trong nhiệm kỳ tới, Chủ tịch nước sẽ trình Quốc hội xây dựng, ban hành luật về chế định Chủ tịch nước-người đứng đầu Nhà nước về đối nội, đối ngoại-quy định rõ quyền hạn, trách nhiệm của Chủ tịch nước.
Đại biểu Bùi Văn Phương (Ninh Bình):
Hoàn thiện thể chế về Chủ tịch nước
Tôi cho rằng, một nét nổi bật trong nhiệm kỳ vừa qua, với vai trò của Chủ tịch nước, cá nhân Chủ tịch nước đã thể hiện một tinh thần tận tâm, tận tụy làm việc, phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân. Đặc biệt, tôi đánh giá cao vai trò nêu gương của Chủ tịch nước trước Đảng, trước hệ thống bộ máy Nhà nước và có những đóng góp rất tích cực vào tiến trình đổi mới của đất nước trong nhiệm kỳ vừa qua.
Tuy nhiên, tôi thấy, với cương vị của người đứng đầu Nhà nước, việc đóng góp, kết quả chỉ đạo của Chủ tịch nước trong việc thực hiện các nhiệm vụ kinh tế-xã hội, đặc biệt là những vấn đề hệ trọng, hay vấn đề quốc kế-dân sinh thì chưa được rõ, nhất là việc vay nợ quốc tế, ký các hiệp định thực hiện việc vay nợ quốc tế và giám sát việc sử dụng nguồn vay này thế nào cho có hiệu quả để tác động trở lại cho phát triển kinh tế của đất nước. Để bảo đảm an toàn nợ công và khả năng trả nợ quốc gia thì đây là việc hệ trọng của đất nước, nhưng thực hiện nhiệm vụ này với cương vị trách nhiệm của Chủ tịch nước thì tôi thấy còn hạn chế.
Đại biểu Bùi Văn Phương. Ảnh: Báo Ninh Bình.
Bên cạnh đó, vai trò thống lĩnh trong lực lượng vũ trang của Chủ tịch nước được ghi trong Hiến pháp nhưng việc thể hiện trên thực tế hiện nay mới ở khâu phong, thăng, giáng chức tước quân hàm, quân hiệu... Vai trò của Chủ tịch nước đối với việc xây dựng lực lượng thông qua đầu tư nguồn lực tài chính, trang thiết bị kỹ thuật phục vụ cho bảo đảm quốc phòng-an ninh chưa rõ.
Quyền hạn Chủ tịch nước là người đứng đầu Nhà nước là quyền rất lớn. Người dân rất mong muốn người đứng đầu Nhà nước phải chịu trách nhiệm trước dân nhưng do hành lang pháp lý chưa hoàn chỉnh nên việc thực thi trách nhiệm, quyền hạn của Chủ tịch nước chưa được như kỳ vọng của người dân.
Tôi kiến nghị, Quốc hội nhiệm kỳ tới sẽ phải tập trung và tiếp tục hoàn thiện thể chế về Chủ tịch nước để có những quy phạm, quy định thể hiện tinh thần của Hiến pháp để Chủ tịch nước có thể thực hiện đúng, đầy đủ trọng trách của người đứng đầu nhà nước, xứng đáng với niềm tin và kỳ vọng của nhân dân với người đứng đầu quốc gia.
Đại biểu Trương Trọng Nghĩa (TP Hồ Chí Minh):
Chủ tịch nước cần đóng góp nhiều hơn trong nhiệm vụ của Nhà nước
Cử tri đánh giá Chủ tịch nước là người gương mẫu trong lối sống cũng như công việc, có tinh thần, trách nhiệm cao và làm việc không mệt mỏi phụng sự nhân dân, đất nước và sự nghiệp cách mạng. Đặc biệt, với vai trò là Trưởng ban chỉ đạo cải cách tư pháp trung ương, Chủ tịch nước đã có nhiều đóng góp cho sự nghiệp đổi mới hệ thống pháp luật nói chung và hệ thống tư pháp của đất nước nói riêng. Chủ tịch nước đã luôn gắn bó với cử tri, nuôi dưỡng được tình cảm cách mạng với nhân dân, có thái độ kiên quyết bảo vệ chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ.
Đại biểu Trương Trọng Nghĩa. Ảnh: Quốc hội.
Tuy nhiên, theo Hiến pháp năm 2013, Chủ tịch nước có quyền tham dự các cuộc họp của Ủy ban thường vụ Quốc hội và Chính phủ, yêu cầu Chính phủ họp về những vấn đề mà Chủ tịch nước thấy cần thiết. Tuy nhiên, vừa qua việc này chưa thể làm. Nhiệm kỳ tới đây, theo tôi, Chủ tịch nước với vai trò Nguyên thủ quốc gia có thể đóng góp nhiều mặt hơn trong nhiệm vụ của Nhà nước, đặc biệt là quốc phòng, ngoại giao và có một vai trò đặc biệt trong việc kiểm soát quyền lực theo nghị quyết của Đảng và theo Hiến pháp.
THẢO NGUYỄN (ghi)