Mùa đông vừa qua, Việt Nam chứng kiếnđợt hạn hán và rét kéo dài lịch sử. Vậy mùa hè này có gì bất thường? Trao đổi với phóng viên VOV bà Dương Liên Châu- Phó giám đốc Trung tâm dự báo KTTV Trung ương cho biết: Mùa đông vừa qua, đợt rét đậm kéo dài nhất trong lịch sử nhưng

Bà Dương Liên Châu

tính trong toàn mùa thì không phải là mùa đông rét nhất. Dự báo mùa hè này cũng chưa phải là mùa hè gay gắt lắm do ngay từ những tháng đầu tiên đã bị ảnh hưởng của hiện tượng khí hậu La Nina. Những năm có La Nina hoạt động thì lượng mưa nhiều hơn. Mùa hè vẫn có những đợt nắng nóng nhưng có thể sẽ không có những đợt nắng nóng gay gắt, kéo dài vượt trội hơn so với những năm khác.

Hạn vụ Đông Xuân năm nào cũng có vì vào mùa ít mưa, nhu cầu sử dụng điện lại tăng cao, mực nước hồ phải dành cho phát điện… Hạn hán là do nhiều yếu tố tạo thành nhưng năm nay cũng không phải đã là hạn nặng và gay gắt so với những năm trước. Bởi năm nay, mùa mưa đã bắt đầu, mùa mưa ở Nam Bộ đã đến sớm hơn mọi năm.

PV: Vâng thưa bà, cơn bão số 1 năm nay được cho là đến khá sớm. Theo thống kê thì trong 40 năm qua chỉ có 6-7 năm bão đến sớm vào tháng 4. Vậy theo bà thì năm nay bão đến có quá sớm không? Và theo bà diễn biến thời tiết bão, lũ năm nay ra sao?

Bà Dương Liên Châu: Do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu và hiện tượng nóng lên toàn cầu nên tình hình thời tiết có những biến đổi khác so với bình thường như: lũ lớn, bão lớn, lũ quét.... Ngay từ đầu năm đã có xuất hiện những cơn áp thấp nhiệt đới, những đợt rét đậm kéo dài… Dự báo mùa bão năm nay sẽ ở mức xấp xỉ hoặc cao hơn so với trung bình nhiều năm. Trong số những cơn bão sẽ có những cơn bão diễn ra với cường độ mạnh có thể đổ bộ vào Việt Nam. Mặc dù tình hình thời tiết luôn luôn bất thường, nhưng bất thường đến mức độ nào thì khó có thể dự báo chính xác trước được.

Năm 2008, áp thấp nhiệt đới đã xuất hiện ngay từ tháng 1 và bão xuất hiện tháng 4 trên biển Đông nhưng có năm ngay từ tháng 3 đã có bão. Năm nay được liệt vào hàng những năm bão xuất hiện sớm nhưng không phải đã ra ngoài quy luật vì trong 40 năm qua đã có 7-8 năm có bão xuất hiện vào tháng 4. Theo dự báo thì năm nay, bão xuất hiện trên biển Đông cũng nằm ở mức trung bình nhiều năm từ 9-10 cơn và sẽ có khoảng 40% trong số đó là các cơn bão mạnh. Còn dự báo ảnh hưởng trực tiếp vào Việt Nam sẽ có khoảng 5-6 cơn trong đó có khoảng 1-2 cơn bão mạnh.

PV: Thưa bà, hiện tượng biến đổi khí hậu có thể ảnh hưởng rõ nét nhất tới thời tiết Việt Nam là gì và hiện tượng thời tiết nào trong năm nay sẽ cần phải chú ý, thưa bà?

Bà Dương Liên Châu: Những hiện tượng thời tiết mà Việt Nam cần phải chú ý đó là mùa bão bắt đầu từ tháng 6 đến cuối tháng 11 nhưng riêng năm nay sớm hơn một chút. Bão thường kèm theo mưa, mưa lớn, gây lũ lụt. Đặc biệt chú ý tới hiện tượng lũ quét. Ngoài ra cần đề phòng các hiện tượng tố lốc trong các cơn giông diễn ra nhanh như vừa xảy ra ở Hải Phòng. Trên phạm vi toàn cầu, người ta đánh giá hiện tượng biến đổi khí hậu, nóng lên toàn cầu, gây băng tan và nước biển dâng cao… Đó là những nghiên cứu mang tính khoa học. Còn muốn biết nó ảnh hưởng cụ thể tới từng hiện tượng thời tiết như thế nào thì cần phải có những nghiên cứu, tập hợp số liệu trong thời gian dài làm cơ sở thì mới có thể kết luận chính xác. Chúng ta chỉ có thể biết và khẳng định đó là hiện tượng thời tiết bất thường mang tính biến đổi như: áp thấp xuất hiện sớm, bão sớm, rét kéo dài… Đó là những hiện tượng đã xảy ra rồi, còn chưa thể biết trong tương lai nó biến đổi như thế nào. Chính vì vậy, cần phải chủ động đề phòng những hiện tượng thời tiết bất thường có thể xảy ra.

PV: Để chủ động phòng tránh những hiện tượng này, công tác chuẩn bị cho dự báo thời tiết, bão, lũ đã được chuẩn bị thế nào, thưa bà?

Bà Dương Liên Châu: Để dự báo thời tiết cần đặc biệt chú ý tới hệ thống quan trắc, truyền số liệu khí áp, gió mưa… Ngay đầu mùa mưa bão, chúng tôi đã tiến hành kiểm tra kỹ thuật các trạm quan trắc, hệ thống máy móc trang thiết chuẩn bị sẵn sàng để khi đo cho kết quả chính xác nhất. Công tác dự báo bão thường diễn ra ở Trung tâm và các đài khu vực, tỉnh. Công tác kiểm tra chủ yếu phương án khi có bão lũ xảy ra. Ngoài ra, Trung tâm còn triển khai 2 đợt diễn tập dự báo từng giờ khi có bão. Thông thường mạng lưới quan trắc thường triển khai khoảng 4 hoặc 8 lần tuỳ từng trạm (khoảng 3 giờ/lần) nhưng khi có bão đến gần thì quan trắc mỗi giờ 1 lần, thậm chí 30 phút một lần. Vào đầu mùa bão, lũ đều có các đợt diễn tập cho tất cả các đài trạm quan trắc trong hệ thống khí tượng thuỷ văn để giả sử có tình huống bão xảy ra để quan trắc từng giờ, điền số liệu và chuyển về cơ quan dự báo. Đối với các cơ quan dự báo, đầu mùa thường lập các ban phòng chống lụt bão, quy định lại các chức năng nhiệm vụ, kiểm tra công nghệ thiết bị, thực tập công tác dự báo bằng mô hình số.

PV: Xin cám ơn bà!./.

Theo VOV (Hoàng Huy)