Ngày 17-10 vừa qua, Ủy ban châu Âu (EC) đã đệ trình thỏa thuận thương mại tự do với Việt Nam để chờ xét duyệt. Theo quy định, các thỏa thuận về thương mại và đầu tư giữa EU và Việt Nam cần được Nghị viện châu Âu (EP) và 28 nước thành viên EU phê duyệt.

Đến nay, vẫn chưa rõ EP có đủ thời gian để thông qua thỏa thuận thương mại với Việt Nam trước kỳ bầu cử Nghị viện châu Âu vào tháng 5-2019 hay không? Tuy nhiên, những gì đạt được đến nay rõ ràng là một tín hiệu vui. Đó cũng là thành quả của một quá trình dài phối hợp tích cực và đầy nỗ lực về mọi mặt, từ chính trị, đối ngoại tới đàm phán, hợp tác… của cả đôi bên. Trước đó, tháng 12-2015, Hiệp định thương mại tự do EU-Việt Nam (EVFTA) chính thức kết thúc quá trình đàm phán và đến đầu tháng 2-2016, văn bản hiệp định đã được công bố. Tiếp đó, ngày 26-6-2018, EVFTA chứng kiến thêm một bước đi mới khi được tách làm 2 hiệp định, một về thương mại và một về đầu tư, đó là Hiệp định Thương mại (FTA) và Hiệp định bảo hộ đầu tư (nay có tên là IPA). Tháng 8-2018, Việt Nam và EU công bố chính thức hoàn tất việc rà soát pháp lý đối với hai hiệp định này.

Nhìn lại những nỗ lực không ngừng nghỉ của Việt Nam và EU trong vài năm trở lại đây, có thể thấy sức hút của EVFTA lớn đến mức nào. Nếu EVFTA trở thành hiện thực, đây sẽ là thỏa thuận toàn diện về mở cửa thị trường đầu tiên của EU với một quốc gia đang phát triển tại châu Á. Trong khi đó, cùng với Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), EVFTA sẽ là hai hiệp định thương mại tự do có phạm vi cam kết rộng và mức độ cam kết cao nhất của Việt Nam từ trước tới nay.

Cụ thể, thỏa thuận thương mại này sẽ cho phép giảm 99% thuế quan đối với tất cả các mặt hàng. Một ví dụ đơn giản là miễn thuế đối với xe ô tô nhập khẩu từ EU (hiện là 78%) trong 10 năm tới và cùng với đó, mức thuế 50% của mặt hàng rượu vang nhập từ EU hiện nay cũng được miễn trong vòng 7 năm. Trong khi đó, các công ty EU sẽ có cơ hội được đấu thầu các hợp đồng công của Việt Nam. Ngoài ra, thỏa thuận này còn bao gồm nhiều nội dung liên quan đến phát triển bền vững, ví dụ việc thực thi các tiêu chuẩn quốc tế về quyền của người lao động và Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu…

Như Chủ tịch EC Jean-Claude Juncker mới đây đã nhận định, EVFTA minh chứng cho chính sách thương mại của châu Âu. Hiệp định này mang lại những lợi thế và lợi ích chưa từng có trong tiền lệ cho các công ty, người lao động, người tiêu dùng ở châu Âu và Việt Nam.

Có lẽ vì thế nên trong chương trình làm việc dày đặc của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc với các đối tác song phương và lãnh đạo EU từ ngày 14-10 đến nay, một trong những thông điệp lớn nhất được ông đưa ra là cần nỗ lực hết sức để sớm ký, phê chuẩn và thực thi EVFTA, vì lợi ích của cả Việt Nam và EU.

Tại Diễn đàn doanh nghiệp Việt Nam-Áo do Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam phối hợp với Phòng Thương mại Liên bang Áo tổ chức ở Vienna ngày 15-10 vừa qua, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã nói: “Trong thế giới biến động, cách mạng công nghiệp đang lan tỏa, cơ hội, thách thức đan xen... tôi rất tâm đắc với câu nói “nếu muốn đi xa, chúng ta phải cùng đi”. Chỉ có hợp tác cùng nhau chúng ta mới có thể vượt qua mọi trở ngại và tiến xa trên con đường phát triển phồn vinh của mình”.

Quả thực, EVFTA đáng được coi là minh chứng cho những nỗ lực và mong muốn hợp tác vì sự phát triển không ngừng. Càng ý nghĩa hơn khi hiệp định này không chỉ đem lại lợi ích quan trọng cho cả Việt Nam và EU, mà còn có ý nghĩa lớn đối với hợp tác thương mại ở châu Âu và châu Á.

Cơ hội đang ở rất gần! Giờ thì toàn thể người dân và cộng đồng doanh nghiệp ở Việt Nam cũng như các quốc gia thành viên EU đang chờ đợi giờ phút EVFTA chính thức được ký kết, để họ có thể sớm được hưởng những lợi ích do hiệp định này mang lại.

VŨ HÙNG