Kiên quyết xử lý các hành vi vi phạm pháp luật về môi trường

Đại biểu Trần Thị Quốc Khánh (TP Hà Nội) cho rằng, hiện đang nổi lên vấn đề ô nhiễm môi trường tự nhiên. Mặc dù, Chính phủ đã triển khai nhiều giải pháp nhưng ô nhiễm nước, không khí... vẫn chưa được khắc phục, ảnh hưởng đến đời sống người dân. Nhiều vụ việc bị phát hiện nhưng việc xử lý chưa nghiêm nên không có tác dụng răn đe. “Báo cáo Chính phủ cho rằng, tội danh về ô nhiễm môi trường khó xác định là không thuyết phục. Phải chăng các cơ quan chức năng chưa làm hết trách nhiệm, chỉ xử lý hành chính mà không chú trọng xử hình sự. Đề nghị Chính phủ phải quan tâm vấn đề này”, đại biểu nêu rõ.

Quang cảnh phiên họp. Ảnh: TTXVN.

Cũng quan tâm về vấn đề tội phạm ô nhiễm môi trường, đại biểu Ngô Sách Thực (Bắc Giang) dẫn kết quả, thời gian qua, các cơ quan chức năng đã triển khai nhiều đợt cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm và vi phạm pháp luật về môi trường. Cụ thể, các lực lượng đã phát hiện 22.535 vụ vi phạm pháp luật về môi trường với 2.782 tổ chức và 20.663 cá nhân vi phạm. Cơ quan điều tra đã khởi tố 355 vụ, 395 bị can; xử lý hành chính 19.600 trường hợp, phạt trên 243,5 tỷ đồng...

Tuy nhiên, đại biểu Ngô Sách Thực cho rằng, tình hình tội phạm và vi phạm pháp luật về môi trường vẫn diễn ra trên các lĩnh vực: hoạt động xả thải vượt quy chuẩn tại các khu, cụm công nghiệp; chuyển giao, xử lý chất thải rắn công nghiệp, chất thải nguy hại không đúng quy định; nhập khẩu phế liệu, thiết bị máy móc đã qua sử dụng trái quy định pháp luật về bảo vệ môi trường; ô nhiễm nguồn nước do nước thải công nghiệp, các khu chăn nuôi tập trung, gây thiệt hại về tài sản và môi trường sống, gây bức xúc trong nhân dân.

“Việc xử lý vi phạm về môi trường vừa qua đã được quan tâm hơn nhưng vẫn chưa đủ sức răn đe. Số vụ xử lý hình sự chưa nhiều so với số vi phạm phát hiện được, chỉ chiếm 1,58%. Có phải nguyên nhân chủ yếu là một số tội danh về môi trường khó xác định thiệt hại như báo cáo Chính phủ nêu hay còn có nguyên nhân nào khác”, đại biểu băn khoăn.

Theo đại biểu Ngô Sách Thực, nguyên nhân của tình trạng này là do việc xử lý các vi phạm pháp luật về môi trường chưa nghiêm, có nơi còn né tránh; có hiện tượng nhờn luật, coi thường pháp luật, chấp nhận phạt cho tồn tại, sau vẫn tái phạm. Đặc biệt, tội phạm về môi trường theo Bộ luật Hình sự năm 2015 không có tội nào được phân loại là tội phạm đặc biệt nghiêm trọng (vì không có tội danh nào có khung hình phạt cao đến 20 năm, chung thân, tử hình) trong khi hậu quả của tội phạm này gây ra cho môi trường trong thực tế là rất lớn. Bên cạnh đó, các quy định pháp luật về thanh tra, kiểm tra trong lĩnh vực môi trường hiện nay còn thiếu hoặc chưa được sửa đổi kịp thời.

Từ đó, đại biểu đề nghị cần hoàn thiện các quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường bảo đảm tính đồng bộ, khả thi; kiên quyết không để tình trạng nể nang, né tránh, ngại va chạm, tiêu cực, lợi ích nhóm chi phối đồng thời xây dựng, bổ sung hệ thống chế tài đủ mạnh, đủ sức răn đe và kiên quyết xử lý đối với các hành vi vi phạm pháp luật về môi trường. “Đề nghị phải rà lại các quy định về xử phạt hành chính trong lĩnh vực môi trường, đánh giá lại tác dụng của xử phạt hành chính, xử lý nặng hơn nếu tái phạm. Công khai các xử phạt hành chính về môi trường lần 1, lần 2..., các cơ sở tái phạm, các vụ việc chuyển sang cơ quan điều tra để khởi tố, điều tra”, đại biểu Ngô Sách Thực nhấn mạnh.

Ngoài ra, các đại biểu cũng bày tỏ lo lắng khi hiện nay, môi trường trật tự, an toàn xã hội diễn biến phức tạp, rất đáng lo ngại, bất an. Tình hình xuất hiện nhiều băng nhóm, đường dây hoạt động lừa đảo, chiếm đoạt tài sản hàng trăm tỷ đồng, mức độ ngày càng nghiêm trọng, xảy ra ở nhiều nơi, đến mức lừa rao bán cả trụ sở cơ quan, trường học...

Đại biểu Đinh Duy Vượt phát biểu ý kiến. Ảnh: TTXVN.

Theo đại biểu Đinh Duy Vượt (Gia Lai), qua các phương tiện thông tin, qua nghiên cứu của cử tri, lĩnh vực bất động sản đang là môi trường cho các đối tượng lừa đảo hoành hành mạnh nhất. Trong đó, việc hình thành các băng nhóm lừa đảo tinh vi, có tổ chức gây bất ổn cho tình hình an ninh trật tự, xã hội, kinh tế đồng thời tiềm ẩn nguy cơ nợ xấu cho các tổ chức tín dụng cho vay, vô tình tiếp tay cho dự án "ma" và các băng nhóm lừa đảo. Đại biểu đề nghị Thống đốc Ngân hàng Nhà nước tăng cường chỉ đạo, thanh kiểm tra ngăn chặn kịp thời tình trạng này.

Theo đại biểu Đinh Duy Vượt, hiện nay còn nhiều công ty lừa đảo hoạt động kiểu Công ty Alibaba, Công ty Angel Lina hình thành dự án “ma”, phân lô bán nền, sinh ra băng nhóm xã hội đen với thủ đoạn chuyên nghiệp, tinh vi. Ban đầu họ vẽ dự án, giới thiệu rầm rộ, giăng bẫy người mua để thu tiền. Sau đó, bằng các hợp đồng ủy quyền, các đối tượng này sang nhượng bán dự án lòng vòng theo kiểu "ve sầu lột xác" để lừa lọc không chừa một ai, đẩy hàng trăm gia đình vào hoàn cảnh khốn khổ, thậm chí đến đường cùng.

Từ thực tiễn này, đại biểu đề nghị chính quyền các cấp, Bộ Công an, các cơ quan tố tụng tập trung chỉ đạo tấn công quyết liệt điều tra, truy tố, trừng trị nghiêm nhóm đối tượng này, nhằm ngăn chặn không để lừa đảo lộng hành, gây đau khổ cho người dân, người bị hại trên lĩnh vực đất đai và các lĩnh vực khác. Đồng thời xem xét, xử lý nghiêm trách nhiệm công chức tiếp tay, bảo kê, làm ngơ trước bức xúc của người dân hoặc để dự án "ma" tồn tại nở rộ kiểu "con voi chui lọt lỗ kim".

NGUYỄN THẢO