Thành phố Đà Lạt (Lâm Đồng) có nhiều danh lam thắng cảnh, nhưng đẹp nhất và quyến rũ nhất vẫn là hồ Xuân Hương, nằm ngay trung tâm thành phố. Hồ nằm ở độ cao 1.477m so với mực nước biển, có hình dáng như trăng lưỡi liềm, chu vi đến 5.000m, được xem như hồ nước lớn nhất ở Đà Lạt, luôn là điểm thu hút khách nhàn du và là nơi hò hẹn lý tưởng của thanh niên nam nữ.

Cây Anh Đào tại Hồ Xuân Hương được xem là 1 trong những cây Anh Đào đẹp nhất Đà Lạt (ảnh dalattourist.net)

Mặt hồ phẳng lặng, nằm trũng xuống giữa những đồi thông xinh đẹp. Quanh hồ là những đường vòng uốn khúc nằm dưới bóng râm mát của những cây tùng rủ bóng thướt tha. Du khách có thể thả bộ dạo chơi ngắm phong cảnh hoặc đi du thuyền hóng mát trên mặt hồ bằng những chiếc thuyền “thiên nga” đủ màu sắc đi lại nhởn nhơ. Khách cũng có thể buông cần câu tựa lưng vào gốc thông già thả hồn theo làn gió thoảng. Nếu sành điệu, khách có thể đến ngay nhà thủy tạ, dùng tạm ly cà phê đậm đà hương vị Đà Lạt, hàn huyên tâm sự với bạn bè hay ngắm nhìn phong cảnh.

Đã đến với hồ Xuân Hương mà không dành chút thời giờ để tìm hiểu nguồn gốc và lai lịch của hồ nghĩ cũng uổng và thiếu sót.

Hồ Xuân Hương được hình thành từ năm 1919, gọi là hồ Lớn (Grand Lac) do sáng kiến của Cunhac và kỹ sư công chánh người Pháp là Labbé thực hiện bằng cách làm một cái đập chắn ngang nhánh sông Cam Ly. Sau đó, vào năm 1923, người ta làm một cái đập khác được xây ở phía dưới cái đập trước, đã tạo ra hai cái hồ. Đến tháng 3 năm 1932, cả hai cái đập trên bị vỡ sau một trận lũ lớn. Đến năm 1934-1935, một cái đập lớn bằng đá được xây ở phía dưới hai cái đập trước. Đó là chiếc đập ngày nay và đã tạo thành hồ Lớn. Đến năm 1953, hội đồng Thị chính Đà Lạt đã lấy tên nữ sĩ Hồ Xuân Hương để đặt tên cho hồ Lớn. Và, tháng 10 năm 1984, hồ Xuân Hương được gia cố, sửa sang và xây thêm bờ cầu ông Đạo, đáy hồ thì được vét cho sâu hơn…

Chung quanh hồ là những đồi thông thoai thoải nối tiếp nhau, nổi tiếng hơn cả là đồi Cù, xa trông như một thảo nguyên xanh bát ngát. Tuy được người Pháp dùng làm nơi cắm trại, vui chơi nhưng đến nay vẫn chưa được xác định cái tên đồi Cù có từ bao giờ và xuất phát từ đâu. Hiện nay đồi Cù đã trở thành một sân golf được thiết kế theo tiêu chuẩn quốc tế và được đưa vào sử dụng từ năm 1994.

Cách xa bờ hồ chừng 300m về hướng tây nam là quảng trường Hòa Bình, ở đó có chợ Hòa Bình lớn nhất và nhộn nhịp nhất Đà Lạt.

Nhờ ở vị trí trung tâm thành phố, gần với khu buôn bán sầm uất, hồ Xuân Hương đã chiếm ưu thế hơn cả hồ Than Thở, hồ Tuyền Lâm, hồ Vạn Kiếp, hồ Suối Vàng… và đã được đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng quy mô hơn để tiếp đón du khách. Có thể nói, hồ Xuân Hương đã đóng góp một phần quan trọng trong ngành du lịch Đà Lạt với sức hấp dẫn đặc biệt đối với khách thập phương. Hồ đã được Bộ Văn hóa-Thông tin công nhận là thắng cảnh quốc gia từ năm 1988. Hiện nay, hồ Xuân Hương cùng với núi Lang Biang là hình ảnh biểu trưng của thành phố Đà Lạt ngàn hoa.

MINH ĐẠT