Phóng viên (PV): Việt Nam và Hà Lan đã đạt được những thành tựu đáng kể trong hợp tác liên quan đến phát triển nông nghiệp theo hướng bền vững. Xin bà chia sẻ một số thành tựu nổi bật và định hướng hợp tác trong thời gian tới giữa hai nước trong lĩnh vực này?

Thứ trưởng Marjolijn Sonnema: Hà Lan và Việt Nam có mối quan hệ hợp tác lâu dài, bền chặt trong lĩnh vực nông nghiệp bền vững. Hai nước đều là quốc gia có truyền thống nông nghiệp và chia sẻ nhiều điểm chung như có vùng đồng bằng rộng lớn và màu mỡ, lưu vực sông rộng lớn, trữ lượng nước cao. Hai nước đều sản xuất nhiều sản phẩm nông nghiệp phục vụ nhu cầu trong nước và xuất khẩu. Tôi cho rằng, đây là nền tảng hoàn hảo để hai bên hợp tác nhằm thúc đẩy nền nông nghiệp bền vững. Đến nay, hai nước đã thiết lập khuôn khổ hợp tác song phương dài hạn giữa Việt Nam và Hà Lan về nông nghiệp bền vững và an ninh lương thực vào năm 2014. Hai bên đã hợp tác phát triển các chuỗi giá trị như: Tôm, khoai tây, các sản phẩm sữa, giải pháp an toàn thực phẩm. Hà Lan đã hỗ trợ Việt Nam xây dựng phòng thí nghiệm, cơ sở tham chiếu để tăng cường hệ thống an toàn thực phẩm cho người tiêu dùng Việt Nam và thế giới. Cùng với đó, hai bên tiếp tục hợp tác nhằm xử lý và bảo tồn đất sau thu hoạch, chuyển giao kiến thức, hợp nhất đất đai, hợp tác xã, tiếp cận tài chính...

Trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Việt Nam của Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte, hai bên đã ký kết Biên bản ghi nhớ giữa chính phủ hai nước trong lĩnh vực Hợp tác về chuyển đổi nông nghiệp tại Đồng bằng sông Cửu Long, trong đó tập trung vào lĩnh vực sản xuất tôm, thanh long và những loại cây trồng có thể phát triển ở vùng đất nhiễm mặn theo phương thức bền vững. Sau khi biên bản này được ký kết, hai bên sẽ có nhiều hoạt động trao đổi, chia sẻ kiến thức, công nghệ cao.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp, Tự nhiên và Chất lượng thực phẩm Hà Lan Marjolijn Sonnema.

PV: Bà đánh giá thế nào về cơ hội cho nông sản Việt Nam tiếp cận sâu hơn vào thị trường châu Âu, cũng như Hà Lan?

Thứ trưởng Marjolijn Sonnema: Theo tôi biết, Việt Nam đã và đang xuất khẩu khá nhiều nông sản sang Hà Lan cũng như châu Âu và được các thị trường này đón nhận tốt. Việt Nam có tiềm năng trở thành một trong những nước xuất khẩu nông sản hàng đầu trong khu vực cũng như toàn cầu về rau, các sản phẩm chăn nuôi. Thị trường châu Âu và Nhật Bản là hai thị trường khó tính. Do đó, nếu nông sản Việt đã vào được hai thị trường này có nghĩa là nông sản Việt có tiềm năng phát triển rất lớn. Đương nhiên là sẽ có những rào cản, thách thức mà nông sản Việt cần vượt qua. Hà Lan và Việt Nam vẫn đang tiếp tục hợp tác cùng tháo gỡ, vượt qua những rào cản này. Chính vì vậy, cùng với tiềm năng sẵn có, sự hợp tác giữa hai nước trong lĩnh vực này là rất quan trọng.

Trong khâu thu hoạch và bảo quản nông sản, các doanh nghiệp Hà Lan có thể mang công nghệ ứng dụng cho Việt Nam. Điều quan trọng hiện nay là cần thúc đẩy hợp tác giữa doanh nghiệp hai bên để họ cùng chia sẻ kiến thức và công nghệ, hợp tác phát triển chuỗi giá trị cho các ngành hàng sản phẩm sữa, khoai tây, nuôi tôm. Chúng tôi sẵn sàng đem những công nghệ nông nghiệp hiện đại của Hà Lan tới Việt Nam.

PV: Nền nông nghiệp sạch đòi hỏi sự đầu tư lớn. Việt Nam cần làm gì để huy động nguồn lực đầu tư vào lĩnh vực này trong bối cảnh Việt Nam đã trở thành quốc gia có thu nhập trung bình, không còn nhận được nhiều hỗ trợ, ưu đãi như trước, thưa bà? Bà có thể chia sẻ bí quyết thành công của ngành nông nghiệp Hà Lan?

Thứ trưởng Marjolijn Sonnema: Tôi cho rằng, phương tiện tài chính của lĩnh vực nông nghiệp không thể đến từ những cuộc tài trợ mà đến từ khu vực kinh tế tư nhân. Nguồn lực đầu tư của khu vực tư nhân vào nông nghiệp là rất quan trọng để tiếp tục phát triển. Đây là cách nền nông nghiệp của các nước châu Âu phát triển. Tại Hà Lan, Chính phủ Hà Lan đã tham gia nghị trình phát triển nông nghiệp nhưng không đầu tư sản xuất nhiều mà chủ yếu để hỗ trợ cho hệ thống kiến thức, hệ thống đầu vào của lĩnh vực nông nghiệp. Quan điểm của tôi là đầu tư cho nông nghiệp phải đến từ khu vực kinh tế tư nhân.

Tại Hà Lan, chúng tôi có một “tam giác vàng”, nền tảng để phát triển nông nghiệp, gồm ba mũi nhọn: Chính phủ, người nông dân và cơ quan nghiên cứu. Chúng tôi có những cơ quan nghiên cứu rất tuyệt vời, hệ thống khuyến nông tốt, có sự trao đổi hai chiều giữa các cơ quan nghiên cứu với nông dân. Các nông dân Hà Lan có thể nhận được sự tư vấn, hỗ trợ từ các trường đại học khi có thắc mắc. Những kiến thức xây dựng từ các trường đại học, thông qua các cán bộ khuyến nông cũng được đưa xuống cho nông dân. Đây là nền tảng để chúng tôi phát triển nền nông nghiệp lớn mạnh. Điều đáng nói là yếu tố hỗ trợ mạnh mẽ cho sự phát triển của ngành nông nghiệp Hà Lan chính là Chính phủ kiến tạo.

PV: Việt Nam và Hà Lan nằm trong số những quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất từ biến đổi khí hậu. Vậy Hà Lan chia sẻ với Việt Nam những kinh nghiệm gì trong công cuộc ứng phó với biến đổi khí hậu, thưa bà?

Thứ trưởng Marjolijn Sonnema: Biến đổi khí hậu là vấn đề lớn, ảnh hưởng tới toàn cầu. Tại Hà Lan, chúng tôi bắt đầu xây dựng những kiến thức mới để đối phó với vấn đề này. Ví dụ, chúng tôi đã triển khai các dự án nghiên cứu loại cỏ thích hợp để giữ nước trong đất, loại cây thích hợp đất nhiễm mặn, xử lý nước nhiễm mặn... Chúng tôi đã đem những kiến thức này sang rất nhiều quốc gia khác trong đó có Việt Nam; đồng thời, tiếp tục xây dựng những kiến thức mới để ứng phó với biến đổi khí hậu.

PV: Trân trọng cảm ơn bà!

Tại cuộc đối thoại Đối tác chiến lược và Đánh giá hợp tác chiến lược lần thứ ba giữa Việt Nam và Hà Lan về nông nghiệp bền vững và an ninh lương thực diễn ra sáng 9-4 tại Hà Nội, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Xuân Cường cho biết: “Hà Lan được biết đến là một quốc gia phát triển về khoa học công nghệ và ứng dụng trong nông nghiệp, có nhiều kinh nghiệm trong việc phát triển nền nông nghiệp bền vững. Việt Nam mong muốn được học hỏi những kinh nghiệm quý báu này từ Hà Lan và hy vọng Hà Lan sẽ tiếp tục đồng hành với Việt Nam để cùng phát triển cũng như thực hiện các Hiệp định đối tác chiến lược phát triển nông nghiệp bền vững, đặc biệt trong hợp tác chuyển đổi nông nghiệp tại Đồng bằng sông Cửu Long. Đây là mô hình hợp tác hiệu quả, tận dụng thế mạnh của Hà Lan và đóng góp cho tăng trưởng bền vững tại Việt Nam”.

CHI NGUYỄN (thực hiện)