QĐND - Nhiều lần “ghé” mắt vào các thiết bị nhìn đêm để quan sát, ngắm bắn các mục tiêu cách xa mấy trăm mét; tôi không khỏi thán phục những người thợ quốc phòng của Xí nghiệp 23, Nhà máy Z199-Tổng cục Công nghiệp Quốc phòng (CNQP) khi sản xuất ra các thiết bị trên. Nếu không có các thiết bị, kính ngắm bắn đêm, tôi chẳng thể nhìn được các mục tiêu ngay trước mặt mình nếu không có chiếu sáng…Vậy mà khi đến Xí nghiệp 23, Trung tá Nguyễn Quốc Thắng, Trưởng phòng Kỹ thuật công nghệ xí nghiệp, còn “mạnh miệng” khẳng định: Các loại kính ấy không còn “ưu thế” lắm với thực tế nghiên cứu, sản xuất hiện nay. Đơn vị đã nghiên cứu  sản xuất ra nhiều loại khí tài quan sát ngắm bắn đêm để trang bị cho các quân chủng bao gồm: Các loại ống nhòm đêm và quan sát xa ở cự ly: 500, 1000 và 3000m; các loại kính ngắm đêm cho súng AK, B41, PKMS-N, ĐKZ 82-B10, SPG-9, 12,7 ly; kính pháo thủ, kính trưởng xe, kính lái xe của xe tăng M113 và T54, đã đáp ứng yêu cầu công tác huấn luyện SSCĐ. Chỉ tính trong vòng 6 năm (từ năm 2008 đến nay), xí nghiệp đã có 8/12 sản phẩm nghiên cứu được đặt hàng sản xuất đưa vào trang bị cho quân đội. Một số sản phẩm đưa vào sản xuất loạt lớn như: Ông nhòm NV/G-10A (tầm quan sát 500m; kính ngắm NV/S-9M (tầm quan sát 1000m). Kính ngắm đêm cho súng PKMS-N (tầm quan sát 600m), kính ngắm đêm cho súng ĐKZ82-B10 (tầm quan sát 800m), kính trưởng xe TKH-1 (tầm quan sát 700m), kính pháo thủ ТПН-1-22-11 (tầm quan sát 1.200m, kính quan sát PDN-K.VN cho biển, đảo (tầm quan sát 3000m)…

Thượng tá Nguyễn Đình Đức, Chính ủy Nhà máy Z199, kiểm tra kính ngắm PGOK-9 tại Phân xưởng Lắp ráp quang học (A6) của Xí nghiệp 23.

Dẫn tôi xuống Phân xưởng Lắp ráp quang học (A6) để “mục sở thị” quy trình chế tạo, lắp ráp các sản phẩm kính ngắm PGOK-9 và kính nhìn đêm NVS-9MS, tại phân xưởng, Đại tá Nguyễn Văn Thắng, Phó giám đốc Nhà máy Z199 kiêm Giám đốc Xí nghiệp 23, cho biết: “Quang học là lĩnh vực rất đặc thù và đòi hỏi quy trình sản xuất hết sức ngặt nghèo. Do đó, để làm chủ được công nghệ chế tạo, sản xuất, đơn vị đã cử cán bộ đi học tập nước ngoài để cán bộ, công nhân viên nhà máy có thể làm chủ được công nghệ, chế tạo ra các loại khí tài nhìn đêm chất lượng tương đương sản phẩm cùng loại trên thế giới; đáp ứng nhu cầu đa dạng hóa, hiện đại hóa khí tài nhìn đêm của quân đội".

Theo Đại tá Nguyễn Văn Thao, Giám đốc Nhà máy Z199: “Thực tế, các sản phẩm của Xí nghiệp 23 không dập khuôn theo mẫu sản phẩm của một số nước tiên tiến như: Bê-la-rút, Nga, Anh, Thụy Điển… mà được thiết kế, chế tạo phù hợp với đặc điểm khí hậu của Việt Nam. Đảm bảo gọn nhẹ, dễ cơ động, mang vác trong quá trình hành quân, cơ động; phù hợp với các đối tượng, yêu cầu tác chiến. Do người Việt Nam thấp nhỏ nên Xí nghiệp 23 đã điều chỉnh độ cao đường ngắm, đưa cự ly đặt mắt về phía người xạ thủ, bổ sung các vạch bắn ở cự ly gần để tăng độ chính xác và hiệu quả xác suất tiêu diệt mục tiêu; giảm kích thước trọng lượng kính ngắm (từ 3,5kg của Bê-la-rút xuống còn 2,6kg). Môi trường, khí hậu Việt Nam cũng khác biệt so với các nước châu Âu nên trong quá trình sản xuất, đơn vị cũng đã bổ sung lỗ hút khô, nạp khí, để bảo vệ khí tài không bị mốc; cải tiến đồng bộ phụ tùng, pin nạp, bộ sạc điện… Tuy nhiên, cũng theo Đại tá Nguyễn Văn Thao: “Trước yêu cầu đặt ra của công tác huấn luyện, SSCĐ, bảo đảm đồng bộ cho các quân chủng, binh chủng, đáp ứng nhu cầu đa dạng hóa, hiện đại hóa khí tài nhìn đêm của quân đội, Xí nghiệp 23 tiếp tục nghiên cứu, phát triển các loại khí tài ảnh nhiệt (tầm quan sát từ 3-10km) và tích hợp thiết bị nhìn đêm với các hệ thống điều khiển hỏa lực; tập chung chế tạo các sản phẩm quan sát đêm đa năng cầm tay, có thể quay phim, chụp ảnh kỹ thuật số, phục vụ lực lượng phòng, chống tội phạm ma túy; Cảnh sát cơ động, chống bạo loạn lật đổ; phòng, chống tội phạm ma túy, chặt phá rừng, vi phạm luật giao thông, gây mất trật tự công cộng. Hiện Phòng Kỹ thuật công nghệ của xí nghiệp đang tập trung nghiên cứu 11 sản phẩm kính nhìn đêm và hàng chục sản phẩm kính nhìn ngày đồng bộ cho các loại súng, pháo; trong đó, tiêu biểu như: Hệ thống quan sát ngày đêm tầm xa (có khả năng quan sát ở cự ly là 1000m với đêm và 30.000m với ngày; có khả năng bám bắt mục tiêu, đo cự ly mục tiêu kết hợp với hệ thống truyền dẫn về màn hình tại đài chỉ huy dùng để đặt ở các trạm quan sát, biên giới, hải đảo). Ống nhòm đêm đa năng (có tính năng: Quay phim, chụp ảnh, lưu hình ảnh, quay camera), kính ngắm Galil 32 dùng cho súng Galil 32, mở ra hướng phát triển các sản phẩm trong lĩnh vực ảnh nhiệt để trang bị cho Hải quân, Không quân quan sát được tàu bè, máy bay ở cự ly xa. Xí nghiệp cũng tập trung cải tiến, nâng cấp 3 loại kính đêm trên xe tăng T54B, T55, sử dụng bộ khuếch đại ánh sáng 2+ cùng hai sản phẩm chuyển giao cho Bê-la-rút…

Bài và ảnh: HOÀNG GIA MINH