QĐND - Nối tiếp thành công của năm 2011 và 2012, vào cuối tháng 9 năm nay liên hoan múa sẽ tiếp tục được tổ chức tại Hà Nội với tên gọi “Châu âu gặp châu á trong múa đương đại”. Dưới sự chỉ đạo của biên đạo múa người Đức An-na Cô-dét-xki, vở múa “Bên lề” sẽ được trình diễn bởi 6 nghệ sĩ múa của Đức và 6 nghệ sĩ múa Việt Nam.

An-na Cô-dét-xki là một trong những biên đạo múa trẻ nổi tiếng nhất nước Đức, với phong cách tối giản, thuần khiết và mang tính thử nghiệm. “Bên lề” được sáng tác dành riêng cho các nghệ sĩ múa của Đức và các diễn viên múa của Nhà hát Nhạc-Vũ-Kịch Việt Nam (VNOB).

Múa đương đại nói riêng, cũng như văn hóa nói chung của người phương Đông và người phương Tây, ngoài những giá trị chung, sự tương đồng và sự giao thoa văn hóa còn có những nét khác biệt nhất định. Những nét khác biệt ấy được quy định bởi điều kiện sinh sống, những nét đặc trưng riêng trong tiến trình phát triển lịch sử xã hội, truyền thống, phong tục, tập quán sinh hoạt xã hội và tâm lý cộng đồng… Thông qua festival này khán giả có cơ hội khám phá những xu hướng mới trong dàn dựng các vở múa đương đại châu âu và sự kết hợp cách thể hiện giữa múa đương đại châu âu với châu á mà đại diện là Đức và Việt Nam.

Biên đạo múa An-na Cô-dét-xki (bên phải) đang giới thiệu trích đoạn từ các tác phẩm múa thử nghiệm, tối giản.

Trong các tác phẩm của An-na Cô-dét-xki luôn tạo ra sự sắp đặt tổng thể một cách hài hòa giữa múa, âm nhạc và hình thể. Cơ thể của diễn viên múa như một bề mặt ma sát tương phản với không gian. Không gian ở đây là những bề mặt ấn tượng, có tác dụng kích thích sự cảm nhận sâu sắc của khán giả.

Người xem có thể rùng mình với độ mấp mô, chiều cao, sự nguy hiểm của những hình khối được sắp xếp có ý đồ; hay xem nghệ nhân múa mà lại có cảm giác như đang xem một con búp bê tìm bản ngã trong tủ kính tới khi tủ kính đó bị mờ dần bởi hơi thở. Các đề tài của tác giả dịch chuyển giữa sự minh bạch và cô đọng, bạo lực và thi ca, thân mật và khoảng cách. Và cuối cùng đối với nữ biên đạo múa là câu hỏi về vai trò của khán giả trong dự án và không gian của chính họ. Múa đương đại giúp giải phóng cảm xúc và phát triển khả năng sáng tạo mang chút phóng khoáng của lối sống hiện đại. Từng động tác, từng hơi thở hay nói cách khác là ngôn ngữ múa chính là phương tiện để giao tiếp giữa biên đạo múa với nghệ sĩ múa và giữa nghệ sĩ múa với khán giả. Với mỗi tác phẩm, tùy vào trải nghiệm của từng người mà có sự cảm thụ khác nhau. Múa đương đại vốn là loại hình nghệ thuật kén người thưởng thức lại càng khu biệt hơn bởi để hiểu được hết những gì mà người nghệ sĩ muốn chuyển tải trên sân khấu thông qua các động tác hình thể không phải dễ dàng. Tuy nhiên những ý tưởng, cảm hứng của An-na Cô-dét-xki cũng luôn  gắng quan tâm nhiều hơn đến cảm nhận của người xem. 

Các tác phẩm múa đương đại đã trở thành cầu nối giữa văn hóa châu âu và văn hóa Việt Nam nói chung, múa đương đại châu âu và Việt Nam nói riêng.

HOÀNG HOÀNG