Duy trì hòa bình, an ninh, ổn định và phát triển của khu vực

* Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tham dự và phát biểu tại phiên họp toàn thể

Phát huy vai trò trung tâm và vị thế của ASEAN trên trường quốc tế

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc và lãnh đạo của 9 nước thành viên ASEAN, cùng các lãnh đạo của khoảng 20 quốc gia và các tổ chức quốc tế, gồm: Trung Quốc, Hoa Kỳ, Nga, Liên minh châu Âu (EU) và Liên hợp quốc đã tham dự phiên khai mạc hội nghị.

Ngay sau khi tham dự phiên khai mạc, chiều 13-11, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã dẫn đầu Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam dự phiên họp toàn thể của hội nghị. Tại phiên họp này, các nhà lãnh đạo ASEAN đã tập trung đánh giá công tác triển khai Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025, bàn các biện pháp tăng cường hiệu quả hoạt động ASEAN và trao đổi ý kiến về các vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm.

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc dự Hội nghị Cấp cao ASEAN - Hoa Kỳ lần thứ 5 kỷ niệm 40 năm Quan hệ đối thoại ASEAN - Hoa Kỳ. Ảnh: TTXVN 

Các nhà lãnh đạo tái khẳng định cam kết chung về duy trì và thúc đẩy hòa bình, an ninh và ổn định khu vực cũng như giải quyết hòa bình các tranh chấp, tôn trọng tiến trình ngoại giao và pháp lý, tuân thủ luật pháp quốc tế, bao gồm Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982, thực hiện đầy đủ Tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và sớm đạt được Bộ Quy tắc về cách ứng xử của các bên ở Biển Đông (COC) hiệu quả. Hội nghị hoan nghênh việc Hội nghị cấp cao ASEAN-Trung Quốc lần thứ 20 sẽ chính thức tuyên bố khởi động quá trình thương lượng xây dựng COC và khẳng định cần nỗ lực chung để góp phần đưa Biển Đông trở thành vùng biển của hòa bình, ổn định và phát triển.

Trong trao đổi về tình hình quốc tế và khu vực, các nhà lãnh đạo tập trung bàn về việc ngăn chặn sự phát triển của chủ nghĩa khủng bố, cực đoan, tội phạm xuyên quốc gia và các điểm nóng ở khu vực, trong đó có Biển Đông, Bán đảo Triều Tiên và tình hình ở bang Rakhine, Myanmar. Các lãnh đạo ASEAN nhất trí cần kêu gọi sự hỗ trợ và tham gia của các bên đối tác, đặc biệt trong các cơ chế do ASEAN dẫn dắt như ASEAN+1, ASEAN+3, Cấp cao Đông Á (EAS), Diễn đàn khu vực ASEAN (ARF) và Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN mở rộng (ADMM+) nhằm tranh thủ nguồn lực, kinh nghiệm, đóng góp xây dựng trong giải quyết các thách thức đang nổi lên.

Phát biểu tại Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc khẳng định ý nghĩa của năm kỷ niệm 50 năm ASEAN thành lập và nhấn mạnh 3 trọng tâm hợp tác mà ASEAN phải tập trung trong thời gian tới. Thủ tướng cũng đề nghị ASEAN chú trọng hơn nữa xây dựng Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC) và sự phát triển của doanh nghiệp thông qua thúc đẩy liên kết kinh tế và thương mại nội khối, tăng cường bổ trợ lẫn nhau giữa các nền kinh tế trong Cộng đồng.

Về vấn đề Biển Đông, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho rằng những diễn biến gần đây tiếp tục thu hút sự quan tâm của khu vực và quốc tế. Thủ tướng bày tỏ hoan nghênh việc các Bộ trưởng đạt thống nhất về lập trường nguyên tắc tại Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 50 vào tháng 8 vừa qua tại Manila, Philippines. Trên tinh thần đó, Thủ tướng đề nghị các văn kiện của Hội nghị Cấp cao lần này phản ánh đầy đủ các nguyên tắc, lập trường như thể hiện tại Thông cáo chung Hội nghị AMM 50 (bao gồm: Bảo đảm an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông, giải quyết tranh chấp bằng các biện pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế, Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển 1982, tôn trọng đầy đủ các tiến trình pháp lý và ngoại giao, thực hiện đầy đủ và nghiêm túc Tuyên bố DOC). Thủ tướng Chính phủ cũng hoan nghênh ASEAN và Trung Quốc đã thông qua khung COC và đề nghị sớm đàm phán thực chất COC có tính khả thi và ràng buộc pháp lý.

Các Hội nghị Cấp cao ASEAN với các Đối tác

Chiều 13-11, trong khuôn khổ Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 31 và các Hội nghị Cấp cao liên quan, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc dẫn đầu Đoàn đại biểu Việt Nam tham dự Hội nghị Cấp cao kỷ niệm 40 năm quan hệ đối thoại ASEAN-Hoa Kỳ, các Hội nghị Cấp cao ASEAN+1 với Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản tại Manila, Philippines.

* Tại Hội nghị Cấp cao ASEAN-Hoa Kỳ lần thứ 5, hai bên đã tổ chức Hội nghị Cấp cao kỷ niệm 40 năm quan hệ hợp tác nhằm điểm lại những kết quả mà hai bên đã đạt được trong thời gian qua cũng như cùng thảo luận về định hướng phát triển hợp tác trong giai đoạn tới. Trao đổi về lĩnh vực chính trị-an ninh, hai bên chia sẻ về tình hình Biển Đông, Bán đảo Triều Tiên, chống chủ nghĩa khủng bố và cực đoan; bày tỏ quan ngại về những diễn biến gây gia tăng căng thẳng trong thời gian gần đây, nhắc lại những nguyên tắc đã thống nhất nhằm duy trì môi trường hòa bình, an ninh và ổn định ở khu vực. Hai bên khẳng định lại tầm quan trọng của an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông; giải quyết hòa bình các tranh chấp; thực hiện kiềm chế, không sử dụng vũ lực, không quân sự hóa, tôn trọng các tiến trình ngoại giao và pháp lý, tuân thủ những nguyên tắc được thừa nhận rộng rãi của luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển 1982; nghiêm túc thực hiện Tuyên bố DOC và sớm đạt được Bộ quy tắc COC hiệu quả.

* Tại Hội nghị Cấp cao ASEAN-Trung Quốc lần thứ 20, hai bên đã điểm lại và đánh giá cao những thành tựu trong năm qua trên nhiều lĩnh vực như: Thương mại, kết nối, thu hẹp khoảng cách phát triển, phát triển cơ sở hạ tầng… Về thương mại, các nhà Lãnh đạo hoan nghênh việc Trung Quốc tiếp tục là đối tác thương mại hàng đầu của ASEAN năm thứ 8 liên tiếp; nhấn mạnh việc triển khai hiệu quả Kế hoạch hành động ASEAN-Trung Quốc 2016-2020 và các cơ chế sẵn có giữa hai bên như Hiệp định ACFTA, tranh thủ nguồn lực từ Quỹ Hợp tác ASEAN-Trung Quốc và Ngân hàng AIIB làm cơ sở tiếp tục phấn đấu thực hiện mục tiêu đưa tổng kim ngạch thương mại lên mức 1.000 tỷ USD và tổng đầu tư lên mức 150 tỷ USD vào năm 2020. Trên tinh thần đó, các nhà lãnh đạo ASEAN và Trung Quốc đã xem xét và thông qua Tuyên bố về tăng cường hợp tác kết nối cơ sở hạ tầng nhằm tăng cường liên kết trên các lĩnh vực từ vĩ mô như chính sách, chiến lược phát triển đến vi mô như các dự án giao thông và hợp tác doanh nghiệp để thúc đẩy hơn nữa hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư giữa hai bên, cũng như thúc đẩy gắn kết giữa Kế hoạch tổng thể về kết nối ASEAN (MPAC) và Sáng kiến Vành đai và Con đường của Trung Quốc.

Liên quan đến Biển Đông, tại hội nghị lần này, các nhà lãnh đạo ASEAN và Trung Quốc đã chính thức tuyên bố khởi động tham vấn và đàm phán về nội dung Bộ quy tắc COC, coi đây là cơ sở quan trọng góp phần duy trì hòa bình ở Biển Đông; đồng thời khẳng định lại việc thực hiện nghiêm túc và đầy đủ Tuyên bố DOC và tuân thủ luật pháp quốc tế, bao gồm Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển 1982. Nhân dịp này, lãnh đạo hai bên đã thông qua Tuyên bố về thập kỷ bảo vệ môi trường biển và bờ biển ở Biển Đông với mục tiêu bảo đảm an sinh xã hội, nâng cao đời sống kinh tế giúp người dân trong khu vực ứng phó với các tác động từ biến đổi khí hậu và ô nhiễm môi trường.

* Tại Hội nghị Cấp cao ASEAN-Hàn Quốc lần thứ 19, các nhà lãnh đạo hai bên đã điểm lại kết quả hợp tác trong năm qua, nhấn mạnh tầm quan trọng của thương mại đối với mỗi bên, tin tưởng sẽ hoàn thành mục tiêu tổng kim ngạch hai chiều đạt 200 tỷ USD vào năm 2020. Các nhà lãnh đạo ASEAN và Hàn Quốc hoan nghênh các hoạt động kỷ niệm được tổ chức trong Năm hợp tác văn hóa ASEAN-Hàn Quốc 2017, đặc biệt là Lễ khai trương Nhà Văn hóa ASEAN tại Busan, Hàn Quốc với mục tiêu tăng cường kết nối văn hóa giữa nhân dân hai bên.

* Tại Hội nghị Cấp cao ASEAN-Nhật Bản lần thứ 20, lãnh đạo hai bên khẳng định tầm quan trọng của mối quan hệ đối tác chiến lược ASEAN-Nhật Bản, đánh giá đây là một trong những hợp tác tin cậy, thực chất và hiệu quả nhất. Trao đổi về các vấn đề quốc tế và khu vực, lãnh đạo hai bên nhấn mạnh nỗ lực chung để ứng phó với các thách thức đối với hòa bình, an ninh và ổn định khu vực, trong đó có vấn đề Biển Đông và Bán đảo Triều Tiên. Đáng chú ý, các nhà lãnh đạo ASEAN và Nhật Bản nhất trí cần tăng cường hơn nữa hợp tác chống khủng bố, cướp biển, tội phạm mạng và an ninh biển thông qua các hoạt động nâng cao năng lực và chia sẻ thông tin tình báo.

* Phát biểu tại các hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc khẳng định Việt Nam luôn coi trọng quan hệ với các đối tác, đánh giá cao cam kết của các đối tác tiếp tục hỗ trợ ASEAN xây dựng Cộng đồng và phát huy vai trò trung tâm ở khu vực, đề nghị các đối tác tiếp tục tăng cường hợp tác với ASEAN tập trung vào những lĩnh vực ưu tiên và phát huy được thế mạnh của mỗi bên.

Tại các hội nghị, Thủ tướng cũng chia sẻ quan điểm, lập trường của Việt Nam về các vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm. Về Bán đảo Triều Tiên, Thủ tướng chia sẻ quan ngại và đề nghị thực hiện nghiêm túc các nghị quyết liên quan của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, khẳng định lập trường nhất quán về ủng hộ phi hạt nhân hóa Bán đảo Triều Tiên. Thủ tướng khẳng định Việt Nam sẵn sàng cùng các nước ASEAN đóng góp tích cực vào các nỗ lực chung vì hòa bình, ổn định và phát triển của khu vực. Về Biển Đông, Thủ tướng chia sẻ cùng các nước ASEAN và Đối tác những diễn biến phức tạp gần đây có khả năng đe dọa hòa bình, an ninh và ổn định ở Biển Đông. Thủ tướng nhấn mạnh Việt Nam mong các đối tác tiếp tục đóng góp xây dựng cho việc duy trì hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông, thúc đẩy các bên tự kiềm chế, không tiến hành các hành động làm phức tạp thêm tình hình, không sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ lực, giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế, tuân thủ luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982, tôn trọng đầy đủ các tiến trình ngoại giao và pháp lý, ủng hộ ASEAN và Trung Quốc thực hiện đầy đủ và hiệu quả DOC, sớm hoàn thành Bộ quy tắc COC thực chất và ràng buộc pháp lý.

Thúc đẩy thương mại song phương Việt Nam - Trung Quốc phát triển cân bằng, lành mạnh

Sau khi kết thúc phiên toàn thể Hội nghị Cấp cao Hiệp hội Các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) lần thứ 31, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã có cuộc gặp với Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường.

 Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc gặp Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường. 

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chúc mừng Trung Quốc tổ chức thành công Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIX Đảng Cộng sản và đồng chí Lý Khắc Cường được tín nhiệm bầu lại làm Ủy viên Thường vụ Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Trung Quốc. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chân thành cảm ơn Trung Quốc đã ủng hộ Việt Nam 10 triệu nhân dân tệ hỗ trợ nhân dân các khu vực chịu thiệt hại lũ lụt.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đề nghị các bộ, ngành và địa phương hai bên phối hợp chặt chẽ; nâng cao hiệu quả các lĩnh vực hợp tác giữa hai bên; tiếp tục mở rộng quy mô thương mại song phương, đồng thời áp dụng các biện pháp hữu hiệu thúc đẩy thương mại song phương phát triển cân bằng, lành mạnh. Thủ tướng đề nghị Trung Quốc tiếp tục tạo điều kiện cho các mặt hàng có thế mạnh của Việt Nam nhập khẩu nhiều hơn vào thị trường Trung Quốc, đặc biệt là nông, lâm, thủy, hải sản; triển khai hiệu quả, bảo đảm tiến độ, chất lượng các dự án đầu tư của Trung Quốc đang thực hiện tại Việt Nam; khuyến khích các doanh nghiệp Trung Quốc tăng cường đầu tư các dự án công nghệ cao của Trung Quốc vào Việt Nam; thúc đẩy hợp tác trong lĩnh vực tài chính, nông nghiệp, môi trường, giao thông vận tải, khoa học công nghệ đạt tiến triển mới; đề nghị hai bên triển khai tốt việc kết nối khuôn khổ “Hai hành lang, một vành đai” và sáng kiến “Vành đai và Con đường”.

Về vấn đề trên biển, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đánh giá cao việc ASEAN và Trung Quốc đạt được khung Bộ Quy tắc về ứng xử của các bên ở Biển Đông (COC); Việt Nam và Trung Quốc triển khai hiệu quả hợp tác trong các lĩnh vực ít nhạy cảm trên biển, thả giống nuôi trồng nguồn lợi nghề cá Vịnh Bắc Bộ. Thủ tướng đề nghị hai bên tuân thủ nhận thức chung quan trọng đạt được giữa lãnh đạo cấp cao hai Đảng, hai nước và Thỏa thuận về những nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển; kiên trì giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982; thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC); thúc đẩy đàm phán thực chất để xây dựng COC hiệu lực và hiệu quả; kiểm soát tốt bất đồng, giữ gìn hòa bình, ổn định ở Biển Đông.

Thủ tướng Lý Khắc Cường chúc mừng Việt Nam tổ chức thành công Hội nghị Cấp cao APEC 2017; khẳng định Đảng, Chính phủ và nhân dân Trung Quốc coi trọng cao độ việc củng cố và phát triển quan hệ láng giềng hữu nghị, hợp tác toàn diện với Việt Nam. Thủ tướng Lý Khắc Cường cho rằng hai bên cần nắm vững phương hướng phát triển đúng đắn của quan hệ Trung - Việt, tăng cường gặp gỡ cấp cao thường xuyên để trao đổi chiến lược và các vấn đề lớn trong quan hệ song phương; tiếp tục làm sâu sắc quan hệ hợp tác trên các lĩnh vực, thực hiện cùng có lợi, cùng thắng. Hai bên cũng cần mở rộng hợp tác thiết thực, đẩy mạnh các lĩnh vực hợp tác trọng điểm. Thủ tướng Lý Khắc Cường nhất trí với đề nghị của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc về việc Trung Quốc có các biện pháp thúc đẩy thương mại song phương phát triển cân bằng, tiếp tục tạo điều kiện cho các mặt hàng có thế mạnh của Việt Nam nhập khẩu nhiều hơn vào thị trường Trung Quốc. Về vấn đề trên biển, Thủ tướng Lý Khắc Cường cho rằng hai bên cần thực hiện nghiêm túc nhận thức chung cấp cao, quản lý và kiểm soát tốt bất đồng; duy trì hòa bình, ổn định trên biển và đại cục phát triển tốt đẹp của quan hệ hai nước, mang lại lợi ích thiết thực cho nhân dân hai nước.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc trân trọng mời Thủ tướng Lý Khắc Cường sớm thăm lại Việt Nam. Thủ tướng Lý Khắc Cường vui vẻ nhận lời.

Chia sẻ kinh nghiệm, thúc đẩy hợp tác Việt Nam - Lào - Campuchia

Cũng trong sáng 13-11, tại thủ đô Manila của Philippines, bên lề Hội nghị Cấp cao Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á lần thứ 31, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã có cuộc làm việc với Thủ tướng Lào Thongloun Sisoulith và Thủ tướng Campuchia Samdech Techo Hun Sen.

Tại cuộc gặp, Thủ tướng ba nước đã điểm lại tình hình hợp tác ba bên trong triển khai kết quả các thỏa thuận đạt được của Hội nghị Cấp cao Hợp tác khu vực Tam giác phát triển Campuchia - Lào - Việt Nam lần thứ 9 (CLV 9) tại Siem Reap (Campuchia) tháng 11-2016; nhất trí chỉ đạo các bộ, ngành và địa phương của 3 nước thúc đẩy hợp tác kết nối 3 nền kinh tế, trong đó có kết nối giao thông, năng lượng điện; xúc tiến việc mở thêm hoặc nâng cấp các cặp cửa khẩu; phát triển ngành công nghiệp cao su và du lịch; hợp tác tốt trong bảo vệ môi trường, quản lý và sử dụng bền vững tài nguyên thiên nhiên; ứng phó với biến đổi khí hậu và quản lý nguồn nước; thu hút nguồn lực cho phát triển, trong đó quan tâm huy động nguồn vốn đầu tư từ các đối tác phát triển và cộng đồng doanh nghiệp; lồng ghép các dự án CLV vào các chương trình hợp tác tiểu vùng Mekong và các cơ chế hợp tác Campuchia, Lào, Myanmar và Việt Nam (CLMV), Tổ chức hợp tác kinh tế 3 dòng sông Ayeyarwady-Chao Phraya-Mekong (ACMECS).

ĐOÀN CA và TTXVN