Đa số đại biểu tán thành với việc không thu hẹp đối tượng xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ và bảo vệ quyền phổ biến, sử dụng Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca…

Không thu hẹp đối tượng xử phạt vi phạm hành chính

Báo cáo một số vấn đề lớn về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ do Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Hoàng Thanh Tùng trình bày cho thấy, đa số đại biểu Quốc hội tại Kỳ họp thứ hai tán thành phương án không thu hẹp đối tượng xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ; một số ý kiến tán thành thu hẹp đối tượng xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực này (cụ thể là không xử lý vi phạm hành chính với hành vi vi phạm quyền sở hữu công nghiệp) và đề nghị quy định lộ trình thực hiện. Dự án luật tiếp thu đa số ý kiến đại biểu Quốc hội, giữ nguyên quy định như luật hiện hành, không thu hẹp đối tượng xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ.

leftcenterrightdel
 Đại biểu Quốc hội phát biểu tại Phòng họp Diên Hồng.

Tại hội nghị, đa số đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách cũng nhất trí với phương án tiếp thu của Ủy ban Pháp luật.

Đại biểu Đồng Ngọc Ba (Bình Định) cho rằng cần phân biệt rõ vi phạm về sở hữu trí tuệ trong các giao dịch dân sự và vi phạm về sở hữu trí tuệ trong trật tự quản lý hành chính Nhà nước. Theo đại biểu, việc giữ nguyên quy định như hiện hành, không thu hẹp đối tượng xử lý vi phạm hành chính là có cơ sở cả về lý thuyết, thực tiễn và cũng không mâu thuẫn gì với việc vừa xử lý hành chính, lại vừa giải quyết tranh chấp bằng cơ chế dân sự tại tòa án.

Nhất trí với đại biểu Đồng Ngọc Ba, đại biểu Nguyễn Công Long (Đồng Nai) thậm chí đề nghị mở rộng diện đối tượng xử lý vi phạm hành chính do có hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ. 

Đại biểu Nguyễn Lâm Thành (Thái Nguyên) bày tỏ "đồng ý một nửa" với luồng quan điểm không đồng tình về thu hẹp đối tượng xử lý vi phạm hành chính. Theo đại biểu, do mức độ quan tâm của xã hội với tranh chấp về quyền sở hữu công nghiệp chưa nhiều, nên số vụ việc được đề nghị đưa ra tòa chưa lớn. Tuy nhiên, trong quá trình hội nhập thì chúng ta sẽ sử dụng nhiều sản phẩm nước ngoài và có thể xảy ra tranh chấp với các bên nước ngoài.

Do đây là xu hướng phát triển cả kinh tế trong nước và hội nhập quốc tế, đại biểu đề nghị phải có nghiên cứu về vấn đề này. Hơn nữa, đại biểu cũng cho rằng, nếu chỉ thực hiện theo biện pháp hành chính thì nhiều trường hợp không đủ sức răn đe. "Chúng ta thấy là rất nhiều trường hợp vừa qua trong rất nhiều lĩnh vực phạt để cho tồn tại. Việc nộp phạt hành chính thì có lợi hơn rất nhiều so với lợi nhuận của người ta thu được trong quá trình người ta vi phạm những vấn đề về thương mại, những vấn đề về kiểu dáng công nghiệp hay là vấn đề về hàng hóa. Nhiều doanh nghiệp và nhiều tư nhân sẵn sàng chấp nhận xử phạt hành chính", đại biểu nói.

Giải trình về vấn đề này, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng nêu rõ, pháp luật hiện hành quy định xử phạt hành chính với tất cả các hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ. Nếu thu hẹp, không xử phạt hành chính với các vi phạm sở hữu công nghiệp thì sẽ phải chuyển sang xử lý theo tố tụng dân sự, trong khi đặc điểm của tố tụng dân sự là tốn kém về thời gian và chi phí; ưu điểm của xử phạt hành chính là nhanh gọn, thủ tục đơn giản, chi phí thấp và có thể xử lý chấm dứt ngay các hành vi vi phạm quyền sở hữu trí tuệ. Cùng với đó, khi xử phạt hành chính đối với hành vi xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp thì không làm hạn chế quyền khởi kiện ra tòa để đòi bồi thường thiệt hại. Việc xử lý hành chính cũng bảo đảm vai trò chủ động của cơ quan Nhà nước trong việc phát hiện hành vi phạm và xử lý ngay, còn tố tụng dân sự thì "việc dân sự cốt ở đôi bên", nếu các bên đương sự không khởi kiện thì vi phạm vẫn còn đó, không xử lý được.

Không được ngăn chặn, cản trở việc phổ biến, sử dụng Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca

Cũng theo báo cáo của Ủy ban Pháp luật, Chính phủ đề nghị cần có quy định chặt chẽ hơn về việc cho phép khai thác, sử dụng và phổ biến Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca trong đời sống xã hội, đặc biệt là trên không gian mạng, nhằm vừa bảo đảm tính pháp lý, giữ gìn sự trang trọng, tôn nghiêm của Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca, vừa đáp ứng nhu cầu phổ biến đến nhân dân, hội nhập quốc tế và nhu cầu thực tiễn. Qua nghiên cứu, Thường trực Ủy ban Pháp luật cơ bản thống nhất với sự cần thiết bổ sung quy định này; ghi nhận một phần ý kiến của Chính phủ và sửa đổi, bổ sung khoản 2 Điều 7 như sau: “Việc thực hiện quyền sở hữu trí tuệ không được xâm phạm lợi ích của Nhà nước, lợi ích công cộng, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân và quy định khác của pháp luật có liên quan. Tổ chức, cá nhân thực hiện quyền sở hữu trí tuệ liên quan đến Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca không được ngăn chặn, cản trở việc phổ biến, sử dụng Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca”.

Phát biểu tại hội nghị, đa số đại biểu Quốc hội tán thành với phần giải trình tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật do Ủy ban Pháp luật thực hiện.

Đại biểu Nguyễn Anh Trí (Hà Nội) đánh giá cao việc Chính phủ đã kịp thời bổ sung vấn đề này trong quá trình sửa đổi, bổ sung luật, sau khi thực tế chúng ta đã gặp phải những rắc rối liên quan. Đại biểu cũng tán thành với nội dung tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật như đề xuất của Ủy ban Pháp luật.

Đại biểu Nguyễn Công Long (Đồng Nai) cho rằng đến nay, chúng ta vẫn chưa có văn bản nào quy định về sử dụng Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca, mà phải trích dẫn một văn bản quy định từ năm 1957 là một lỗ hổng khá lớn. Đại biểu đề nghị giao Chính phủ quy định về việc sử dụng Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca.

Đại biểu Lê Minh Nam (Hậu Giang) cho rằng, Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca là đối tượng đặc biệt, là biểu tượng quốc gia được ghi trong Hiến pháp cần có quy định riêng và đối xử cũng phải đặc biệt hơn so với các tác phẩm văn học nghệ thuật thông thường khác. Theo đại biểu, dưới góc độ bản quyền, nếu không có quy định cụ thể về quyền tác giả cũng như các quyền có liên quan thì cũng có thể xảy ra những việc nhân danh sáng tạo nghệ thuật để có hành vi cản trở, ngăn chặn, sử dụng theo quy định pháp luật đối với Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca Việt Nam; hoặc là xúc phạm Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca; lợi dụng việc bảo hộ quyền tác giả, quyền liên quan để ngăn chặn, cản trở việc tiếp cận, phổ biến, sử dụng thông qua các đối tượng được bảo hộ quyền tác giả, quyền liên quan tới Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca. Do đó, việc có thêm quy định về hành vi, chế tài, bản quyền đối với các nội dung có tính chất pháp lý quan trọng là cần thiết, nhằm bảo đảm vừa giữ gìn được tính pháp lý, tính trang nghiêm, tôn nghiêm của Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca, vừa đáp ứng nhu cầu phổ biến đến nhân dân và hội nhập quốc tế và nhu cầu thực tiễn.

Đại biểu Nguyễn Thị Sửu (Thừa Thiên Huế) và đại biểu Dương Khắc Mai (Đắc Nông) tán thành với nội dung được tiếp thu, chỉnh lý và cho rằng đây là sự cập nhật rất kịp thời.

CHIẾN THẮNG