Cần thiết ban hành Luật Biên phòng Việt Nam

Trình bày Tờ trình về dự án Luật, Thượng tướng Phan Văn Giang, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Tổng Tham mưu trưởng, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng nhấn mạnh sự cần thiết ban hành Luật Biên phòng Việt Nam. Dự thảo luật được được nâng lên từ Pháp lệnh Bộ đội Biên phòng 1997 với những điều chỉnh mở rộng hơn để phù hợp với yêu cầu xây dựng, quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia, khu vực biên giới trong tình hình mới.

Thượng tướng Phan Văn Giang cho biết: Hiện nay, hòa bình, hữu nghị, hợp tác, phát triển là xu thế chung, tuy nhiên tình hình chính trị - an ninh thế giới và khu vực đang diễn biến khá phức tạp, khó lường. Bên cạnh đó, vấn đề biến đổi khí hậu, thiên tai, dịch bệnh, ô nhiễm môi trường... ngày càng gia tăng; các thế lực thù địch tăng cường chống phá cách mạng Việt Nam; vi phạm pháp luật, nhất là tội phạm ma túy và các loại tội phạm có tính chất xuyên biên giới, di dịch tự do diễn biến phức tạp, các vấn đề an ninh phi truyền thống... là những khó khăn liên quan trực tiếp đến thực hiện nhiệm vụ của Bộ đội Biên phòng (BĐBP).

Tình hình trên đặt ra nhiều yêu cầu mới đối với sự nghiệp đổi mới, phát triển và bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, đòi hỏi Đảng, Nhà nước, lực lượng vũ trang nhân dân nói chung, trong đó lực lượng BĐBP nói riêng phải tiếp tục nỗ lực phấn đấu mạnh mẽ, quyết liệt hơn để bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ, biên giới quốc gia, vùng trời, vùng biển của Tổ quốc- Thượng tướng Phan Văn Giang nhấn mạnh.

leftcenterrightdel
Thượng tướng Phan Văn Giang trình bày Tờ trình về dự án Luật Biên phòng Việt Nam. Ảnh: TTXVN. 

Dự thảo luật được xây dựng trên 3 chính sách lớn, gồm: Xác định rõ nhiệm vụ biên phòng; luật hóa quy định về hình thức quản lý, bảo vệ biên giới của bộ độ biên phòng; chuẩn hóa, quy định nhiệm vụ, quyền hạn của lực lượng thực thi nhiệm vụ biên phòng.

Việc xây dựng luật nhằm phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, cơ quan, tổ chức, cá nhân, xây dựng lực lượng bảo vệ biên giới toàn dân rộng khắp, nhân dân là chủ thể, lực lượng vũ trang nhân dân làm nòng cốt, BĐBP là lực lượng chuyên trách, cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, một số thành phần tiến thẳng lên hiện đại; xây dựng nền biên phòng toàn dân vững mạnh, ổn định lâu dài trong nền quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân ở khu vực biên giới vững chắc, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia trong tình hình mới.

Cùng với đó là phòng ngừa, ngăn chặn, đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu, hành động xâm phạm biên giới quốc gia; bảo vệ Đảng, chính quyền, nhân dân và các mục tiêu chính trị, kinh tế, quốc phòng, an ninh ở khu vực biên giới; phòng, chống có hiệu quả tội phạm, giữ vững ổn định an ninh, trật tự ở khu vực biên giới. Đồng thời, việc xây dựng luật cũng nhằm mở rộng quan hệ hợp tác quốc tế, đối ngoại quốc phòng, đối ngoại biên phòng đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.

Qua thẩm tra dự án luật, Thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội cũng cơ bản nhất trí về sự cần thiết ban hành Luật Biên phòng Việt Nam như đã nêu trong Tờ trình của Chính phủ, nhằm thể chế hóa đầy đủ đường lối, chính sách của Đảng về biên giới quốc gia, trong đó có Nghị quyết số 33-NQ/TW ngày 28-9-2018 của Bộ Chính trị về Chiến lược bảo vệ biên giới quốc gia, quy định của Hiến pháp năm 2013 về nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, bảo đảm tính thống nhất với các luật hiện hành; khắc phục những hạn chế, vướng mắc, bất cập trong quá trình tổ chức thực hiện Pháp lệnh BĐBP và các văn bản pháp luật khác có liên quan, góp phần hoàn thiện cơ sở pháp lý về xây dựng, quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia, khu vực biên giới và nâng cao hiệu quả hoạt động của BĐBP, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới.

Lực lượng BĐBP có vai trò rất quan trọng

Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân Nhấn nhấn mạnh, lực lượng biên phòng có vai trò rất quan trọng, là nòng cốt chuyên trách thực hiện nhiệm vụ quốc phòng. Ngoài nhiệm vụ bảo vệ biên giới, cán bộ, chiến sĩ BĐBP còn có nhiều nhiệm vụ khác như giáo dục, y tế, kết hợp quân dân y, tham gia tăng cường cán bộ chủ chốt ở cơ sở, giúp dân, sống cùng dân... Do đó, luật cần thể hiện rõ quan điểm của Nhà nước về chính sách với lực lượng BĐBP-những người sống xa nhà, ở nơi biên cương của Tổ quốc.

“Ngay trong đợt dịch Covid-19 này, Bộ đội Biên phòng vất vả lắm, ngủ ở lán trại, ở đường mòn, lối mở. Đồn là nhà nhưng có được sống trong đồn đâu?”, Chủ tịch Quốc hội chia sẻ.

leftcenterrightdel
Quang cảnh phiên họp. Ảnh: TTXVN. 

Đồng quan điểm trên, Phó chủ tịch Thường trực Quốc hội Tòng Thị Phóng cho rằng, chính sách đối với biên phòng đóng vai trò rất quan trọng, góp phần nâng tầm quan hệ đối nội và đối ngoại. Thực tế gian qua, vấn đề này được Đảng, Nhà nước rất quan tâm, trong đó có việc xây dựng cơ bản các đồn biên phòng trên tuyến biên giới...

Tuy vậy, Phó chủ tịch Thường trực Quốc hội Tòng Thị Phóng bày tỏ băn khoăn vì thấy được sự đặc thù, nhất là trách nhiệm của địa phương đối với lực lượng này.

“Đồn là nhà, biên giới là quê hương”, muốn như vậy thì vấn đề đất ở, đất sản xuất, canh tác ra làm sao để cán bộ, chiến sĩ biên phòng có thể trụ vững. Đây là vấn đề rất lớn, cần có trách nhiệm của địa phương”, Phó chủ tịch Thường trực Quốc hội Tòng Thị Phóng nêu quan điểm.

Chủ tịch Hội Đồng Dân tộc của Quốc hội Hà Ngọc Chiến thì nhấn mạnh thêm đến vị trí quan trọng của BĐBP. Chủ tịch Hội Đồng Dân tộc của Quốc hội Hà Ngọc Chiến phân tích: Lực lượng biên phòng chính là nòng cốt, làm tốt công tác dân sinh, y tế, giáo dục, bố trí dân cư, vận động quần chúng, xây dựng và phát triển Đảng... Trong khi đó, ở khu vực biên giới, nhất là biên giới đất liền, dân cư thưa, dân trí thấp, cơ sở hạ tầng yếu kém, trình độ cán bộ còn hạn chế... nên chính quyền địa phương và nhân dân dựa nhiều vào lực lượng biên phòng.

Do đó, trong dự thảo luật nên xây dựng lực lượng biên phòng là nòng cốt trong tham gia thực hiện nhiệm vụ xây dựng biên giới. Điều này sẽ thể hiện đúng vị trí, vai trò, tầm vóc của lực lượng Biên phòng và cũng là đáp ứng yêu cầu đòi hỏi của thực tế.

Kết luận phần thảo luận dự án Luật Biên phòng Việt Nam, Phó chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ nhấn mạnh: Công tác Biên phòng là công tác quốc phòng - an ninh rất quan trọng, cần rà soát thật kỹ. Luật Biên phòng Việt Nam cần có sự thống nhất trong hệ thống pháp luật, ngoài Luật Biên giới quốc gia còn có 10 đạo luật liên quan đến biên giới, biên phòng, nên ban soạn thảo và cơ quan thẩm tra dự án Luật cần tiếp thu đầy đủ các ý kiến của UBTVQH, làm rõ nhiệm vụ của BĐBP, tiếp tục rà soát kỹ lại những vấn đề được đại biểu Quốc hội quan tâm; nhất là chế độ chính sách cho BĐBP. Sau khi UBTVQH tiếp thu ý kiến, dự án Luật này sẽ hoàn thiện, chỉnh lý và sẽ trình ra Quốc hội cho ý kiến lần đầu vào Kỳ họp thứ 9 tới...

PHƯƠNG HẰNG