Trong tù, ông đã tổ chức vượt ngục cho 12 bạn tù, còn ông ở lại. Ông được trao trả tù binh theo Hiệp định Giơ-ne-vơ, sau đó tập kết ra Bắc thuộc Tiểu đoàn 45, Trung đoàn 55. Tiếp đó ông được điều động lên Tây Bắc, tăng cường cho ngành giao thông công chính xây dựng khu tự trị Thái Mèo. Ông bị thương ngày 1-2-1956, bị mất một mắt phải và bốn ngón tay trái trong khi đang làm nhiệm vụ kích mìn; đơn vị cho đi điều trị tại Bệnh xá Mường La và Bệnh viện Sở Y tế khu tự trị Thái Mèo mà chưa được giám định, làm hồ sơ thương binh. Năm 1957, ông chuyển sang ngành lương thực, là kỹ thuật đi xay xát lúa gạo cho các tỉnh, thành phố phía Bắc, đến năm 1989 thì nghỉ hưu.
Hồ sơ đề nghị thương binh của ông có các giấy tờ: Giấy giới thiệu thương tật ngày 3-8-1956 của Bệnh xá Mường La cấp ghi rõ: “Ông Tấn chưa được khám tỷ lệ thương tật. Kính mong bệnh viện điều trị an dưỡng cho ông Tấn sau này khám để ông Tấn được hưởng phụ cấp thương tật”; Giấy chứng nhận bị thương ngày 6-8-1976 của Đại đội 455 cấp do ông Nguyễn Tháo ký… nhưng hồ sơ bị trả đi trả lại.
Chị Mỹ Hạnh cho biết, năm 2013, Nghị định số 31/2013/NĐ-CP cùng văn bản hướng dẫn ra đời, hồ sơ đề nghị công nhận thương binh của bố chị được làm từ xã lên nhưng đến Bộ CHQS tỉnh thì bị trả lại. Năm 2014, bố chị bị ốm nặng cấp cứu ở Bệnh viện Đa khoa tỉnh Gia Lai, ông đã tâm sự với chị: “Bố giao cho con làm chế độ thương binh cho bố, tuổi già sức yếu bố chết đi, con hãy lấy tiền thương binh đầy kỷ niệm đó đưa bố về nằm cạnh bên ông bà nội…”. Chị tiếp tục đến Bộ CHQS tỉnh Gia Lai 4-5 lần nhưng một cán bộ chính sách cứ hỏi: “Sao bố chị không vào chiến trường B,K,C? Đã qua an dưỡng không nằm trong chế độ giải quyết”…
“Mãi sau đó, Bộ CHQS tỉnh mới cấp lại giấy chứng nhận bị thương cho bố tôi theo căn cứ là giấy giới thiệu thương tật, giấy chứng nhận bị thương mà bố tôi đã cung cấp. Tháng 11-2016, bố tôi có phiếu thẩm định khẳng định đủ điều kiện được giám định thương tật theo quy định tại Nghị định số 31/2013/NĐ-CP. Thế nhưng, bố tôi đã qua đời trước đó 9 tháng”-chị Mỹ Hạnh nghẹn ngào.
Nhận được hai bộ hồ sơ đề nghị công nhận thương binh của bố do cơ quan chức năng gửi về vì không còn người để đi giám định, chị Nguyễn Thị Mỹ Hạnh muốn nhắn nhủ: “Mong cán bộ chính sách cơ sở hoàn thiện hồ sơ nhanh chóng, như trường hợp của bố tôi, sự tri ân đã là muộn mất rồi”.
HÀ PHƯƠNG