Đến tham quan lò tráng mì của bà Liêu, chúng tôi được tận mắt chứng kiến từng công đoạn làm ra sợi mì dai dai và có vị ngọt thanh. Để có những lá mì nóng hổi hay những sợi mì mềm mại, ngọt ngào, người thợ phải bỏ công sức qua hàng chục công đoạn, từ khâu chọn gạo, vo, ngâm, xay gạo thành bột nước, tráng mì, gỡ lá mì, cắt mì thành sợi,... Tâm sự về nghề tráng mì, bà Liêu chia sẻ: "Trước đây, tất cả các công đoạn đều làm thủ công rất vất vả, có lúc giá cả bấp bênh nên gia đình khuyên tôi chuyển nghề. Tuy nhiên, do tiếc nghề này nên tôi quyết định bám trụ đến tận bây giờ. Nghề này đòi hỏi tính kiên nhẫn và tỉ mỉ, chỉ cần lơ đãng một chút là bột pha có thể bị loãng khiến cho mì dày, mỏng khác nhau”.
    |
 |
|
Bà Liêu với nghề tráng mì truyền thống. |
Bí quyết để có thể tráng mì ngon, bà Liêu chia sẻ: Nguồn nguyên liệu bột gạo là quan trọng nhất. Gạo tráng mì thường dùng là loại gạo từ giống lúa Trang Nông (cho hạt gạo to, phù hợp nhất để tạo ra sợi mì dai, mềm, thơm ngon). Bột gạo sau khi xay được đánh nhuyễn, ngâm, gạn cho sạch. Nguyên liệu đốt lò được bà Liêu sử dụng là trấu, khuôn tráng thường làm bằng một tấm vải trắng mịn, đường kính khoảng 60cm, căng trên miệng nồi với phần thân nồi đặt lút sâu giữa lò xây bằng gạch và đất sét chung quanh để giữ nhiệt. Khi nước sôi, người tráng khuấy bột đều rồi múc bột đổ lên khuôn, láng đều và đậy nắp. Lá mì được tráng hai lần. Chừng một phút sau, bánh chín, dỡ nắp, dùng thanh tre vót dẹt bản rộng xuyên qua giữa lớp vải khuôn với lớp bánh và vớt bánh bày trên vỉ, chồng lên liên tục cho đến khi hết thau bột. Những lá mì được xếp chồng lên nhau, để nguội, thoa dầu (tốt nhất là dầu lạc khử chín) và gấp lại. Mỗi ngày bà Liêu tráng và bán được khoảng 50-60kg mì với giá 9.000 đồng/kg. Nghề đã không phụ người, những sản phẩm mà bà Liêu làm ra luôn được mọi người ưa chuộng.
Hơn 20 năm giữ lửa cho lò tráng mì, bà Liêu gặp không ít khó khăn. Vất vả là vậy nhưng chưa một lần bà nghĩ tới việc bỏ nghề, mà ngược lại luôn kiên trì bám trụ, phần vì giữ đam mê, phần vì mong muốn lưu giữ nghề truyền thống của quê hương bởi nghề đã bị mai một đáng kể. Trước kia ở địa phương có khoảng hơn 10 lò tráng mì, đến nay chỉ còn 2, 3 lò hoạt động.
Bài và ảnh: THU UYÊN