Bệnh tăng sản lành tính tuyến tiền liệt hay còn được gọi là bệnh u xơ tuyến tiền liệt, phì đại tuyến tiền liệt lành tính… là sự tăng kích thước ở tuyến tiền liệt. Đây là một bệnh lành tính, tiến triển chậm, hiếm khi gây tử vong. Tuy vậy, tỷ lệ bệnh nhân mắc bệnh này lại rất cao, tăng dần theo tuổi. Với những người từ 40 tuổi trở lên, tỷ lệ mắc tăng sản lành tính tuyến tiền liệt từ 50% đến 80%.

Hiện nay, nguyên nhân bệnh sinh của tăng sản lành tính tuyến tiền liệt chưa được biết rõ. Tuy nhiên, có hai yếu tố quan trọng liên quan đến nguyên nhân bệnh sinh, đó là: Vai trò của tuổi đời và vai trò của nội tiết. Tăng sản lành tính tuyến tiền liệt bắt đầu ngay từ tuổi 40 trở đi. Đến tuổi 80, có đến 80% nam giới mắc tăng sản lành tính tuyến tiền liệt.

leftcenterrightdel
Các bác sĩ Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 trao đổi, tư vấn cho bệnh nhân điều trị bệnh tăng sản lành tính tuyến tiền liệt. Ảnh: MINH TRƯỜNG.

Tăng sản lành tính tuyến tiền liệt được đặc trưng bởi hai triệu chứng tắc nghẽn và kích thích bàng quang: Triệu chứng tắc nghẽn đường tiểu biểu hiện bằng tiểu khó, tiểu nhỏ giọt, tia tiểu nhỏ và yếu, có cảm giác tiểu không hết, thậm chí nặng hơn sẽ xuất hiện bí tiểu. Triệu chứng kích thích bàng quang: Biểu hiện ban đầu bằng tiểu đêm nhiều lần, sau đó nặng dần thì xuất hiện thêm tiểu ngày nhiều lần. Một số trường hợp nặng hơn, bệnh nhân tiểu rỉ, không nhịn tiểu được. Một bệnh nhân của tôi từng tâm sự: “Ban đầu chỉ là những biểu hiện tiểu đêm nhiều, tôi nghĩ do uống nhiều nước buổi tối nên mới vậy. Thời gian sau đó triệu chứng ngày càng nặng, cả ban ngày cũng tiểu giắt, đau tức vùng bụng. Sau khi đi khám, tôi phát hiện mình bị u xơ tuyến tiền liệt”.

Vì quan niệm đây là bệnh lành tính nên có rất nhiều bệnh nhân chủ quan, không điều trị kịp thời, gây ra một số biến chứng, như: Hình thành sỏi bàng quang; nhiễm trùng tiết niệu tái đi tái lại nhiều lần; bí tiểu mạn tính dẫn đến ứ nước thận; suy giảm chức năng thận và có thể dẫn đến suy thận... Nhiều bệnh nhân lại nghĩ rằng: Phì đại tiền liệt tuyến giống như một dạng khối u lành tính, chỉ cần phẫu thuật bóc tách là khỏi. Tuy nhiên, khối u xơ tuyến tiền liệt hình thành do hormone nên sau khi phẫu thuật cũng không khỏi tận gốc được. Có rất nhiều bệnh nhân sau phẫu thuật vẫn bị tái phát lại và bệnh phát triển nhanh hơn. Do đó, dù ở mức độ nào, bệnh nhân cũng cần điều trị bắt buộc, triệt để, nếu không người bệnh có thể phải đối mặt với những biến chứng nguy hiểm, như: Bí tiểu, nhiễm trùng đường tiết niệu, suy giảm chức năng tình dục, suy thận…

Với hầu hết các loại bệnh, phát hiện sớm và điều trị kịp thời vừa đem lại hiệu quả cao, vừa tránh được những can thiệp ngoại khoa, gây tốn kém và tổn hại lâu dài đến sức khỏe người bệnh. Vì vậy, đối với Bệnh viện TƯQĐ 108 hiện nay, phát hiện sớm và điều trị nội khoa đang là phương pháp lựa chọn khá phổ biến. Điều trị tăng sản lành tính tuyến tiền liệt chính là việc nghiên cứu kết hợp hiệu quả các thuốc Alpha blocker và 5-ARIs(Avodart). Qua khảo sát hơn 200 bệnh nhân tăng sản lành tính tuyến tiền liệt điều trị bằng phương pháp mới này cho thấy rõ tác dụng cải thiện triệu chứng, giảm kích thước tuyến tiền liệt, góp phần làm giảm nguy cơ bí tiểu cấp và phẫu thuật so với nhóm giả dược hay nhóm được điều trị đơn thuần bằng các loại thuốc trước đây.

Ngoài ra, tùy theo mức độ nhẹ, nặng của người bệnh, bác sĩ sẽ áp dụng phương pháp điều trị phù hợp, như: Sử dụng vi sóng trị liệu, kim đốt bằng dòng điện cao tần qua niệu đạo, bốc hơi tuyến tiền liệt lưỡng cực qua niệu đạo, đặt stent niệu đạo, tiêm ethanol và botulinum toxin vào tuyến tiền liệt... Đặc biệt gần đây, nhằm chăm sóc và bảo vệ cho cán bộ cao cấp trong quân đội, bệnh viện bắt đầu nghiên cứu và áp dụng kỹ thuật can thiệp mạch (nút động mạch tuyến tiền liệt) trong điều trị đã cho thấy hiệu quả rõ rệt.

Để phòng tránh căn bệnh đầy phiền phức này, nam giới hãy tạo cho mình chế độ làm việc và nghỉ ngơi hợp lý, giữ tâm trạng vui vẻ thoải mái, tăng cường thể dục thể thao để có một sức khỏe tốt; ăn uống vệ sinh, cân bằng chất dinh dưỡng; chế độ ăn uống lành mạnh, uống nhiều nước, hạn chế ăn các thực phẩm nhiều chất béo và hạn chế sử dụng các chất kích thích; sử dụng nhiều thực phẩm có chất chống oxy hóa, như: Các loại rau họ cải, các thực phẩm giàu omega 3 (cá hồi, cá mòi); khám sức khỏe định kỳ 6 tháng một lần cũng là cách bảo vệ sức khỏe của bạn, giúp phòng tránh bệnh tăng sản lành tính tuyến tiền liệt và các bệnh lý khác.

TS, bác sĩ NGUYỄN VĂN TRIỆU

Viện Điều trị cán bộ cao cấp, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108