Hội thảo hướng đến mục tiêu góp ý, bổ sung và hoàn thiện hai bộ công cụ khảo sát: Đánh giá thực trạng nhận thức pháp luật của các nhóm đối tượng yếu thế, tập trung vào phụ nữ, trẻ em, người khuyết tật, người nghèo và người dân tộc thiểu số...; nhu cầu nâng cao năng lực của đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên pháp luật.
Trong những năm gần đây, Chính phủ Việt Nam đã rất chủ động và tích cực trong việc xây dựng Chiến lược cải cách tư pháp, hoàn thiện, tổ chức và thi hành pháp luật nhằm chăm sóc, tạo điều kiện thuận lợi cho người nghèo và nhóm yếu thế tham gia vào đời sống chính trị, xã hội, kinh tế, văn hóa tại Việt Nam.
Hiến pháp năm 2013, Luật Trẻ em năm 2016, Luật Trợ giúp pháp lý năm 2017, Bộ luật Hình sự, Bộ luật Tố tụng hình sự, Luật Xử lý vi phạm hành chính… và nhiều văn bản quy phạm pháp luật khác đã tạo khuôn khổ pháp luật trong nước, thể hiện quan điểm nhất quán của Việt Nam trong thúc đẩy và bảo vệ quyền con người nói chung và quyền, lợi ích của người nghèo, nhóm yếu thế trong xã hội nói riêng.
Tuy nhiên, Việt Nam vẫn còn những thách thức về bất bình đẳng trong việc tiếp cận hệ thống tư pháp, nhu cầu pháp lý chưa được đáp ứng và nhiều ý kiến chưa được lắng nghe trong quá trình hoạch định chính sách và pháp luật. Đặc biệt, đối với phụ nữ là người dân tộc thiểu số, phụ nữ có khuyết tật là người dân tộc thiểu số và trẻ em thường là những nhóm dễ bị tổn thương nhất. Vì vậy, việc có một bộ công cụ để thấu hiểu nhận thức và nhu cầu pháp lý của các nhóm yếu thế là hoàn toàn cần thiết.
Bên cạnh đó, để công tác phổ biến và giáo dục pháp luật có tính hệ thống và hoàn chỉnh, hội thảo còn đề cập đến nhu cầu nâng cao năng lực của đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên pháp luật, với mục đích các kỹ năng phổ biến giáo dục pháp luật phù hợp và đáp ứng nhu cầu của nhóm yếu thế và cộng đồng địa phương.
Ở Việt Nam, báo cáo viên, tuyên truyền viên pháp luật là lực lượng nòng cốt trong công tác phổ biến và giáo dục pháp luật. Đội ngũ này là cầu nối giữa pháp luật, chính sách và người dân. Vì vậy, ngoài việc khảo sát nhận thức, nhu cầu pháp lý của người dân, khảo sát nhu cầu nâng cao năng lực của báo cáo viên, tuyên truyền viên để đội ngũ này có thể đáp ứng nhu cầu pháp lý của người dân là điều thiết yếu.
Theo số liệu thống kê của Bộ Tư pháp, trong năm 2018, đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên pháp luật có tổng số 169.360 người (trung bình mỗi năm tăng khoảng 8,4%). Với đội ngũ đông đảo này, việc nâng cao năng lực phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của báo cáo viên, tuyên truyền viên pháp luật còn gặp nhiều khó khăn, đặc biệt trong bối cảnh các tiêu chuẩn về điều kiện, năng lực còn quy định khá chung chung, các hoạt động tập huấn, bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng, nghiệp vụ cho đội ngũ này còn hạn chế về số lượng, chương trình, nội dung, hình thức tập huấn chưa có nhiều đổi mới.
    |
 |
|
Bà Catherine Phuong, Trợ lý Trưởng đại diện thường trú của UNDP tại Việt Nam phát biểu tại hội thảo. |
“Tôi muốn nhấn mạnh một lần nữa lý do tất cả chúng ta tập trung ở đây hôm nay, đó là hợp tác để xây dựng hai bộ công cụ khảo sát hữu hiệu để đánh giá thực trạng nhận thức, nhu cầu pháp luật của các nhóm yếu thế và nhu cầu nâng cao năng lực của đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên pháp luật hiện nay”, bà Catherine Phuong, Trợ lý Trưởng đại diện thường trú của UNDP tại Việt Nam chia sẻ trong bài phát biểu khai mạc. “Hoạt động này sẽ hỗ trợ Việt Nam tiếp tục nỗ lực thúc đẩy trao quyền pháp lý và tiếp cận hệ thống tư pháp hiệu quả hơn với tất cả mọi người”.
Sau hội thảo, bộ công cụ sẽ được sử dụng tại 6 tỉnh: Hà Giang, Hòa Bình, Thanh Hóa, Đắc Nông, Kiên Giang và Đồng Tháp để tiến hành nghiên cứu về thực trạng nhận thức, nhu cầu pháp luật của nhóm yếu thế và đánh giá được nhu cầu nâng cao năng lực của đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên pháp luật. Dữ liệu từ hai báo cáo nghiên cứu này sẽ làm căn cứ để Bộ Tư Pháp và các cơ quan chức năng xây dựng chiến lược nâng cao năng lực cho các cơ quan và cán bộ tư pháp trong việc cung cấp thông tin pháp luật, dịch vụ pháp lý hỗ trợ nhóm yếu thế tiếp cận hệ thống tư pháp hiệu quả hơn.
Tin, ảnh: BĂNG CHÂU