Theo Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, lĩnh vực chất vấn của Bộ trưởng Bộ NN và PTNT là lĩnh vực rất quan trọng, đặc biệt quan trọng đối với nước ta. Lĩnh vực này đã được Quốc hội quan tâm giám sát, chất vấn và ban hành nhiều nghị quyết nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả. Với mong muốn tiếp tục có những đột phá, tạo chuyển biến rõ nét hơn trong thời gian tới, tại kỳ họp này Quốc hội dành phiên chất vấn đầu tiên đối với Bộ trưởng Bộ nông nghiệp và phát triển nông thôn là thể hiện tầm quan trọng và sự quan tâm của cử tri đối với lĩnh vực này.
Tại kỳ họp lần này, Quốc hội dành phiên chất vấn đầu tiên là thể hiện sự quan trong và sự quan tâm của cử tri đối với lĩnh vực này. Tại phiên chất vấn đã có 43 đại biểu đặt câu hỏi, có 11 đại biểu đã tranh luận lại, có 22 đại biểu Quốc hội đăng ký nhưng chưa được mời chất vấn. Cùng với những vấn đề đã giải đáp thỏa đáng hay chưa thỏa đáng và những đại biểu tiếp tục gửi văn bản tới, Chủ tịch Quốc hội đề nghị Bộ trưởng Bộ NN và PTNT trả lời bằng văn bản để gửi trực tiếp cho các đại biểu Quốc hội và gửi cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội để tiếp tục tổng hợp, theo dõi, đăng trên Cổng thông tin điện tử của Quốc hội.
Cùng với Bộ trưởng Bộ NN và PTNT Nguyễn Xuân Cường, Phó thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng được giao phụ trách về lĩnh vực này, Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh cùng tham gia trả lời về những nội dung liên quan.
Chủ tịch Nguyễn Thị Kim Ngân phát biểu kết luận tại phiên chất vấn. Ảnh: Quang Khánh.
Theo Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, đây là lần đầu tiên Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường trả lời chất vấn, nhưng Bộ trưởng đã nắm chắc được tình hình, nắm rõ thực trạng những vấn đề bức xúc thuộc lĩnh vực quản lý; đã trả lời thẳng thắn, ngắn gọn, nhận trách nhiệm, làm rõ các vấn đề được đại biểu Quốc hội nêu cũng như đề ra hướng khắc phục của ngành trong thời gian tới.
Tuy nhiên, theo người đứng đầu Quốc hội Việt Nam, cũng còn có 12 đại biểu đưa biển lên để tranh luận, thấy câu trả lời chưa thỏa đáng. Cũng có một số đại biểu cho rằng, câu trả lời chưa nói rõ hết ý của đại biểu hỏi, một số nội dung cũng chưa rõ giải pháp đột phá và hướng khắc phục thuộc trách nhiệm của bộ. Về phía người hỏi, có ĐBQH đặt câu hỏi còn dài, thiên về phân tích thông tin, tình hình. “Đánh giá chung, phiên chất vấn và trả lời chất vấn sáng nay đã sôi nôi, thẳng thắn, tranh luận mang tính xây dựng, đạt yêu cầu đề ra”, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nói.
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đánh giá, qua xem xét báo cáo và phần trả lời chất vấn của Bộ trưởng cho thấy, thời gian qua, dưới sự chỉ đạo của Chính phủ, sự chủ động, tích cực của ngành, lĩnh vực nông nghiệp đã có những chuyển biến tích cực, góp phần quan trọng vào kết quả phát triển kinh tế - xã hội của cả nước; cơ cấu kinh tế nông nghiệp đã có sự chuyển dịch tích cực; một số mặt hàng nông sản đã có giá trị cao và thương hiệu trên thị trường nội địa và thế giới; kết cấu hạ tầng nông nghiệp, nông thôn từng bước được cải thiện...
Tuy nhiên, vẫn nổi lên nhiều tồn tại, hạn chế đã được nhiều đại biểu đề cập, cụ thể là: Quá trình cơ cấu lại diễn ra chậm; tăng trưởng chưa đạt yêu cầu so với Nghị quyết của Quốc hội. Công tác quản lý nhà nước, quy hoạch, kế hoạch, dự báo thị trường còn yếu; các khâu sản xuất, chế biến, bảo quản và tiêu thụ chưa đồng bộ, còn bị động. Vấn đề quản lý đất nông lâm trường, mô hình kinh tế hợp tác xã nông nghiệp; hợp tác xã công nông, vấn đề bảo vệ, phát triển rừng, quản lý bảo vệ nguồn nước. Vấn đề quản lý đầu vào của sản phẩm nông nghiệp, như: phân bón, thuốc bảo vệ thực vật chưa hiệu quả. Khâu giống được quan tâm nhưng chưa đáp ứng được yêu cầu của nền nông nghiệp hàng hóa theo hướng hiện đại; chưa xây dựng được thương hiệu mạnh cho hàng hóa nông sản Việt Nam. Công tác quản lý hàng hóa, nông sản tạm nhập, tái xuất còn chưa được kiểm soát chặt chẽ. Khả năng cạnh tranh sản phẩm nông nghiệp thấp. Ứng dụng công nghệ hiện đại vào sản xuất, chế biến, bảo quản, tiêu thụ sản phẩm còn hạn chế. Việc đổi mới và phát triển các hình thức tổ chức sản xuất còn chậm; liên kết 4 nhà còn chưa hiệu quả cao, chưa có giải pháp đột phá, thu hút doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực sản xuất, chế biến nông nghiệp. Thu nhập và đời sống của người dân, đặc biệt là ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số còn gặp nhiều khó khăn, rủi ro. Công tác quản lý, nuôi trồng, khai thác thủy sản còn nhiều bất cập, trong đó có những hạn chế trong chương trình đóng tàu vỏ thép theo Nghị định 67.
Với những tồn tại, hạn chế này, Chủ tịch Quốc hội đề nghị Chính phủ, Bộ trưởng tiếp tục quan tâm chỉ đạo, thực hiện quyết liệt các giải pháp có hiệu quả để khắc phục, tập trung vào một số vấn đề: Tiếp tục thực hiện đầy đủ, kịp thời và có hiệu quả các Nghị quyết của Trung ương, Quốc hội, Chính phủ về lĩnh vực lĩnh vực nông nghiệp, nông dân và nông thôn. Triển khai tốt việc rà soát, hoàn thiện quy hoạch phát triển nông nghiệp, khắc phục cơ bản những khó khăn của ngành; gắn với việc cơ cấu lại ngành nông nghiệp. Trong năm 2017, trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Kế hoạch và có lộ trình cụ thể để cơ cấu lại ngành nông nghiệp giai đoạn 2017-2020, tập trung các giải pháp về hoàn thiện cơ chế chính sách, tăng cường nghiên cứu chuyển giao và ứng dụng khoa học công nghệ và đổi mới, phát triển các hình thức tổ chức sản xuất. Hoàn thành việc hướng dẫn UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương triển khai thực hiện Quyết định số 678/QĐ-TTg ngày 12/5/2017 của Thủ tướng Chính phủ về Bộ Tiêu chí theo dõi đánh giá thực hiện cơ cấu lại ngành nông nghiệp đến năm 2020;
Có giải pháp để tạo sự chuyển biến rõ rệt về tổ chức lại sản xuất, gắn sản xuất với chế biến và tiêu thụ sản phẩm; tiếp tục nghiên cứu, ban hành cơ chế để hỗ trợ liên kết 4 nhà trong sản xuất nông nghiệp, đặc biệt có chính sách thu hút doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp. Tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ, phát triển mạnh khâu chế biến, nhất là chế biến sâu. Làm tốt công tác nghiên cứu bảo tồn, nghiên cứu phát triển giống bản địa; tăng cường bảo vệ, bảo đảm môi trường đất, môi trường nước cho sản xuất nông nghiệp, phát triển nông nghiệp sạch, nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp công nghệ cao đáp ứng yêu cầu trong nước và nước ngoài. Phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, ngành để mở rộng thị trường ngoài nước, củng cố, giữ vững, phát triển thị trường trong nước.
Trong năm 2017, hoàn thành chuyển giao chức năng quản lý phân bón từ Bộ Công Thương sang Bộ NN và PTNT; làm tốt công tác quản lý, tổ chức sản xuất vật tư đầu vào phục vụ sản xuất nông nghiệp, trong đó có việc ban hành nghị định về quản lý phân bón, quy định về thuốc bảo vệ thực vật. Phối hợp với các Bộ, ngành tham mưu cho Chính phủ ban hành quy định, có các biện pháp xử lý nghiêm các sai phạm trong quản lý vật tư nông nghiệp.
Tăng cường công tác điều tra, nghiên cứu nguồn lợi thủy sản; rà soát các quy định, chế tài xử lý vi phạm; đồng thời tăng cường kiểm tra, kiểm soát và xử lý nghiêm, kịp thời các hoạt động khai thác thủy sản vi phạm pháp luật; tăng cường phối hợp giữa Bộ và các địa phương trong quản lý, khai thác nguồn lợi thủy sản.
SONG VŨ