Vì vậy, cấp ủy, chính quyền các cấp trong tỉnh đã triển khai nhiều chủ trương, giải pháp nhằm giảm thiểu, tiến tới xóa bỏ tình trạng này. Đặc biệt, UBND tỉnh Gia Lai đã triển khai Đề án “Giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng DTTS giai đoạn 2021-2025” (Đề án giai đoạn 2) với mục tiêu bình quân mỗi năm giảm từ 2 đến 3% số cặp tảo hôn và 3-5% số cặp hôn nhân cận huyết thống. Phấn đấu đến năm 2025, ngăn chặn, hạn chế tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng DTTS.

Cần ngăn chặn nạn tảo hôn. Ảnh minh họa: TTXVN. 

Theo đánh giá của cấp ủy, chính quyền và các tổ chức chính trị-xã hội tỉnh Gia Lai thì mục tiêu này sẽ đạt được nếu có sự vào cuộc quyết liệt, đồng bộ của cả hệ thống chính trị. Từ kinh nghiệm thực hiện Đề án giai đoạn 2015-2020 cho thấy, nguyên nhân tỷ lệ tảo hôn mới giảm được 0,34% (từ 1.132 vụ tảo hôn năm 2015 xuống 869 vụ tảo hôn năm 2020) là do một số địa phương chưa vào cuộc quyết liệt; thiếu những mô hình, giải pháp cụ thể và thiếu kinh phí hoạt động.

Nhưng cũng ở giai đoạn này, huyện Mang Yang (Gia Lai) là một điểm sáng trong giảm thiểu nạn tảo hôn, toàn huyện đã giảm tỷ lệ tảo hôn từ 21% trước năm 2015 xuống còn 4,1% năm 2020. Thành công này xuất phát từ nghị quyết chuyên đề về tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục, ngăn ngừa, đẩy lùi nạn tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống của Ban Thường vụ Huyện ủy Mang Yang. Nghị quyết xác định mục tiêu, giải pháp, lộ trình rõ ràng và đề cao trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, nhất là vai trò lãnh đạo của cấp ủy, tổ chức đảng trong tuyên truyền, ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống ở vùng DTTS.

Khảo sát thực tế sau gần một năm thực hiện Đề án giai đoạn 2, chúng tôi ghi nhận những nỗ lực của các địa phương trong giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống, nhất là cấp ủy, chính quyền, các tổ chức chính trị-xã hội đã xác định đây là nhiệm vụ trọng tâm và có nhiều chủ trương, giải pháp lãnh đạo, triển khai thực hiện. Đề án đã giúp từng bước nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm của xã hội, cộng đồng, người dân vùng DTTS trong việc thực hiện các quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình, tạo sự đồng thuận trong xã hội, nhằm ngăn ngừa có hiệu quả tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống.

Ông Rơ Châm Khiêm, Bí thư Đảng ủy xã Ia Pnôn (huyện Đức Cơ, tỉnh Gia Lai) cho biết: Để triển khai thực hiện Đề án giai đoạn 2 của UBND tỉnh Gia Lai, định kỳ hằng tháng, các chi bộ thôn, làng vùng DTTS trên địa bàn xã Ia Pnôn đều xác định chủ trương, mục tiêu, giải pháp lãnh đạo ngăn chặn, xóa bỏ nạn tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống; đồng thời thành lập Câu lạc bộ “Nói không với tảo hôn” để tập hợp, quy tụ các gia đình, thanh niên tìm hiểu Luật Hôn nhân và Gia đình, các vấn đề về bình đẳng giới, sức khỏe sinh sản, hệ lụy của tảo hôn; phát huy vai trò của già làng, trưởng thôn, người có uy tín trong cộng đồng và sự giúp đỡ của Đồn Biên phòng Ia Pnôn (Bộ đội Biên phòng tỉnh Gia Lai) trong tuyên truyền, vận động người dân cam kết không tảo hôn.

Với quyết tâm chính trị cao và các giải pháp đồng bộ nhằm nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi của đồng bào DTTS về tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống, tỉnh Gia Lai đã triển khai thêm nhiều cách làm như: Biên soạn, phát hành tài liệu, sản phẩm tuyên truyền về hôn nhân và phòng, chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống bằng tiếng Việt, tiếng Ba Na, Gia Rai; xây dựng, triển khai nhân rộng mô hình điểm và các mô hình chuyên đề “Can thiệp làm giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống"... để hoàn thành mục tiêu của đề án đã đề ra.    

NGUYỄN ANH SƠN