Mới đây, đến Vườn Quốc gia Núi Chúa (Ninh Hải, Ninh Thuận), chúng tôi có dịp gặp chàng trai trẻ Cao Văn Thừa, người Raglai khi đang hướng dẫn khách du lịch tham quan Hang Rái. Những người Raglai trẻ như anh Thừa hiện làm việc tại Vườn Quốc gia Núi Chúa không còn là cá biệt. Công việc chủ yếu của họ là hướng dẫn du khách tham quan, trải nghiệm các cung đường rừng và thực hiện công tác cứu hộ động vật hoang dã. Mặc dù không dư dả nhưng tiền lương hằng tháng cũng giúp họ đủ trang trải cuộc sống.

Anh Thừa cho biết: “Trước đây, thời ông bà, cha mẹ chúng tôi, cuộc sống rất vất vả. Mọi người thường phải vào rừng khai thác lâm sản, đốt rừng làm rẫy, sống phụ thuộc hoàn toàn vào rừng. Bây giờ, người Raglai vẫn sống dựa vào rừng, nhưng theo cách khác. Bà con không chặt cây, không đốt rừng nữa mà nuôi dê dưới tán rừng, khai thác lâm sản ngoài gỗ như trái cây, mật ong rừng, trồng rừng... để phát triển kinh tế”.

Hướng dẫn viên là người Raglai hướng dẫn khách du lịch tham quan Vườn Quốc gia Núi Chúa.

Đúng như lời nói của anh Thừa, trở lại thôn Cầu Gãy và thôn Đá Hang lần này, chúng tôi cảm nhận nhiều điều mới về tư duy, cách sống của đồng bào Raglai. Ông Cao Văn Đen, Bí thư Chi bộ, Trưởng thôn Cầu Gãy khẳng định: “Giờ đây, người Raglai không còn trông chờ vào “nước trời” để “ăn rừng” nữa. Những mảnh vườn từ việc đốt rừng xưa kia, nay dân làng đã trả lại cho rừng tái sinh. Bà con được hướng dẫn trồng cây, chăn nuôi nên đời sống đã tiến bộ hơn trước. Hiện thôn Cầu Gãy có 96 hộ với hơn 350 nhân khẩu. Bà con trong thôn đang canh tác 46ha lúa nước và trồng hơn 15ha điều, ngoài ra còn chăn nuôi bò, dê... Bà con không còn phá rừng nữa, mọi người đều có nhận thức đúng đắn về bảo vệ môi trường. Đặc biệt, nhiều hộ dân đã đăng ký vào tổ bảo vệ rừng, thường xuyên tuần tra, giám sát, bảo vệ rừng”.

Đại diện các tổ chức xã hội và cán bộ Đồn Biên phòng Vĩnh Hải trao quà tặng đồng bào Raglai trong Chương trình “Đồng hành cùng phụ nữ vùng biển”.

Khi kinh tế đã phát triển, mọi thứ ở thôn Cầu Gãy cũng đổi thay từng ngày. Thay đổi lớn nhất ở đây là trình độ dân trí ngày càng được nâng cao, các tập tục lạc hậu đã dần được xóa bỏ. Cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Vĩnh Hải (Bộ đội Biên phòng tỉnh Ninh Thuận) luôn gần gũi, vừa hướng dẫn bà con phát triển sản xuất, vừa phổ biến chủ trương, chính sách, pháp luật của Nhà nước cho người dân... Từ sự hỗ trợ, hướng dẫn tận tình về kiến thức, kỹ năng chăn nuôi, những đàn dê, bò được chăm sóc đúng kỹ thuật và sinh trưởng tốt, mang lại giá trị kinh tế cao. Nghề nuôi ong lấy mật cho năng suất đều; cây điều, cây ăn trái cũng tăng về sản lượng... Nhờ đó, đời sống của bà con Raglai đổi thay từng ngày.

Đồng chí Đào Quốc Thắng, Phó bí thư Đảng ủy xã Vĩnh Hải cho biết: “Hai thôn Cầu Gãy, Đá Hang hiện có hơn 700 người dân sinh sống, 100% là đồng bào Raglai. Trong những năm qua, thực hiện các chương trình, chính sách dân tộc, các cấp, các ngành luôn quan tâm đầu tư xây dựng, nâng cấp cơ sở hạ tầng như nhà cộng đồng, hệ thống điện, đường, trường, trạm... để phục vụ sinh hoạt của người dân. Cùng với đó, địa phương phối hợp với Ngân hàng Chính sách xã hội hỗ trợ hộ nghèo, hộ cận nghèo tiếp cận các gói vay ưu đãi để phát triển kinh tế”.

Trẻ em người Raglai ở thôn Đá Hang và thôn Cầu Gãy được đầu tư học tập đầy đủ. 

Cũng theo đồng chí Đào Quốc Thắng, ngoài hướng dẫn bà con thực hiện các mô hình sinh kế bền vững, hiện nay, chính quyền địa phương đang tập trung triển khai đề án phát triển du lịch tại thôn Cầu Gãy. Đây sẽ là điểm đến kết nối với vịnh Vĩnh Hy nổi tiếng và Khu dự trữ sinh quyển thế giới Núi Chúa. Đề án này được kỳ vọng sẽ giúp kinh tế của người Raglai phát triển nhanh hơn, bởi thực tế, không ít thanh niên Raglai hiện nay học xong THPT đang tham gia vào ngành dịch vụ du lịch ở địa phương và có thu nhập ổn định.

Với những nỗ lực của chính quyền địa phương và người dân, đến nay, đời sống của đồng bào Raglai ở thôn Đá Hang và thôn Cầu Gãy đã được nâng lên rõ rệt. Tính đến nay, hai thôn chỉ còn 35 hộ nghèo và 22 hộ cận nghèo. Cuộc sống của đồng bào Raglai ở đây ngày càng đầy đủ.

Bài và ảnh: THU HẰNG

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Dân tộc, tôn giáo xem các tin, bài liên quan.