Ba lần “thoát hiểm”
Sùng Thị Sơ sinh năm 2002 trong một gia đình nghèo có 5 người con ở huyện Trấn Yên - nơi mà nhiều phụ nữ phải lấy chồng từ khi còn rất trẻ do tục bắt vợ vẫn còn tồn tại.
Lần đầu tiên Sơ bị bắt là vào năm cô đang học lớp 8. Trong một lần đi du xuân cùng em gái, cô bị trai lạ ở bản bên kéo đi, nhưng may mắn được người dân kịp thời ứng cứu. Lần thứ hai xảy ra ngay trước ngày Sơ vào lớp 10, cô bị hai thanh niên lạ mặt bắt vợ. Tuy nhiên, trên đường đi, họ xảy ra xô xát với một nhóm thanh niên ở xã bên, bị công an tạm giữ nên Sơ mới có cơ hội báo tin cho gia đình và được giải thoát. “Lần thứ ba bị bắt mới kinh khủng. Tôi những tưởng tương lai của mình sẽ đi vào ngõ cụt”, Sùng Thị Sơ nghẹn ngào nhớ lại.
    |
 |
Sùng Thị Sơ (giữa) được công nhận là thành viên Ban tham vấn thuộc Tổ chức Plan International Việt Nam nhiệm kỳ 2022-2024.
|
Đó là một ngày tháng 5-2020, chỉ cách ngày thi THPT quốc gia khoảng một tháng. Chiều tối hôm ấy, Sơ ở nhà một mình để ôn thi trong khi cả nhà đi làm nương. Bất ngờ, người đàn ông lạ mặt tên L đến rủ đi chơi. “Đoán anh ta có ý đồ xấu nên mình lập tức từ chối. Nhưng khi thấy trong nhà không có ai, L và một người nữa đã ép mình lên xe chở đi. Lúc đó mình định lao khỏi xe, nhảy xuống để chạy trốn nhưng lại sợ sẽ bị thương, không thể tham gia kỳ thi sắp tới. Mình đành phải theo họ về nhà, trong lòng tự trấn an bản thân phải thật bình tĩnh để tìm cơ hội trốn thoát”, Sơ kể.
Cơ hội đã đến vào ngày hôm sau khi mẹ của L sai con trai đi phun thuốc sâu cho lúa. Lúc này, Sơ năn nỉ xin đi cùng vì biết cánh đồng gần quốc lộ, sẽ có cơ hội bỏ chạy. Với lý do cần liên hệ với nhà trường để biết lịch thi, Sơ đã xin L cho mượn điện thoại để gọi điện, sau đó cô đã lén liên lạc cầu cứu gia đình. Thương con, bố Sơ đã gọi cho gia đình L và yêu cầu họ đưa cô về trước thời hạn 3 ngày, nếu không sẽ báo công an (theo tục lệ của người Mông, khi bị bắt vợ, người con gái phải ở nhà trai 3 hôm, nhà trai cử người đến thông báo với bố mẹ cô gái để phía nhà gái yên tâm). Cuối cùng, Sùng Thị Sơ được giải cứu, thoát khỏi một tương lai mà sự bất hạnh cô đã nhìn thấy trước.
Vượt qua số phận
Sau 3 lần bị bắt vợ là một hành trình cũng không kém phần khó khăn của Sùng Thị Sơ. Cô phải đối diện với những lời bàn tán, dè bỉu của làng xóm, tuy thế Sơ vẫn không hề bê trễ việc học tập. Được bố mẹ khích lệ, các thầy cô giáo động viên cùng sự nỗ lực của bản thân, Sùng Thị Sơ đã trúng tuyển Trường Đại học Luật Hà Nội. Cho đến nay, Sơ là cô gái duy nhất của thôn Khe Ron được đi học đại học.
Thời gian học tại Hà Nội, cô tranh thủ làm đủ công việc để có thể trang trải chi phí sinh hoạt và dành một phần gửi về giúp đỡ gia đình. Sơ tâm sự: “Năm 2022, có một lần mình đi từ Hà Nội lên Thái Nguyên thăm em gái ốm. Lúc đó lạnh lắm mà em gái lại chỉ có một chiếc áo mỏng nên mình đã nhường cho em chiếc áo ấm duy nhất của mình. Cả đoạn đường trở về, mình khóc mãi vì thương em, thương bố mẹ và thương cho hoàn cảnh của mình. Từ đấy, mình lại càng quyết tâm thay đổi số phận”.
Thế rồi quả ngọt đã đến sau những nỗ lực không ngừng của Sùng Thị Sơ. Năm 2022, cô được nhận học bổng Hessen của Cộng hòa Liên bang Đức; vinh dự là một trong hai đại diện của Việt Nam tham dự Hội thảo về phòng, chống tảo hôn cấp khu vực châu Á-Thái Bình Dương tổ chức tại Nepal năm 2023; là một trong 15 thành viên Đông Nam Á của Quỹ Spark thuộc Quỹ Trẻ em toàn cầu...
Hiện nay, Sùng Thị Sơ đang xây dựng dự án cá nhân về hỗ trợ tư vấn pháp luật cho cộng đồng các dân tộc thiểu số, đặc biệt là người Mông, mang tên “So Saw Law”. Dự án nhằm phát triển, thúc đẩy giáo dục tới trẻ em và thanh niên, qua đó tăng cường việc ngăn chặn, xóa bỏ nạn tảo hôn. Đồng thời, tăng cường tuyên truyền luật pháp tới các cộng đồng dân tộc thiểu số, đặc biệt là cộng đồng người Mông tại Việt Nam. “Mình mong rằng, sau khi học xong, mình sẽ trở thành luật sư theo đúng ngành đã học để góp một phần công sức nhỏ bé trong việc bảo vệ phụ nữ và trẻ em đồng bào dân tộc thiểu số, bởi họ là những đối tượng yếu thế”, Sơ bày tỏ.
Bài và ảnh: MINH HUYỀN
* Mời bạn đọc vào chuyên mục Dân tộc, tôn giáo xem các tin, bài liên quan.