“Ánh sáng” từ lớp học biên cương ở bản Sa Lai

Một lớp học đặc biệt do thầy giáo quân hàm xanh đứng lớp, không chỉ góp phần nâng cao dân trí mà còn giúp đồng bào Mông ở bản Sa Lai (xã Tân Xuân, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La) hiểu hơn về chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước. “Ánh sáng” từ lớp học ấy sẽ giúp người dân tự tin hơn để bắt nhịp với cuộc sống, đồng thời cũng là minh chứng sống động trong triển khai, thực hiện có hiệu quả Dự án "Phát triển giáo dục đào tạo nâng cao chất lượng nguồn nhân lực", trong Chương trình Mục tiêu quốc gia DTTS&MN.

Xa lắm Sa Lai

Bản Sa Lai là nơi sinh sống của gần 500 nhân khẩu đều là dân tộc Mông. Các hộ này vốn trước đây ở tỉnh Lào Cai di cư tới từ cuối những năm 1990, sinh sống bằng nghề làm rẫy. Người dân ở Sa Lai từng được biết đến với “nhiều không”, sau đó được chính quyền địa phương đầu tư về cơ sở hạ tầng, giúp cuộc sống của bà con đỡ vất vả hơn. Sa Lai có đường, điểm trường, có điện lưới...

Đã có đường vào Sa Lai, bởi vậy mà cây trồng, vật nuôi bà con sản xuất được đã trở thành hàng hóa, góp phần cải thiện cuộc sống. Trước thực trạng còn không ít người không biết chữ, Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Tân Xuân đã phối hợp với Đồn Biên phòng Chiềng Sơn mở lớp học dạy xóa mù chữ cho người dân ở bản Sa Lai. Thiếu tá Trần Văn Phúc (nhân viên Đội Kiểm soát hành chính, Đồn Biên phòng Chiềng Sơn, BĐBP tỉnh Sơn La) và thầy giáo Đinh Văn Trọng (Trường Tiểu học Tân Xuân) thay phiên nhau đứng lớp.

Lớp học của thầy giáo Trần Văn Phúc.

Từ tổ công tác Biên phòng Thẳm Tôn vào bản Sa Lai gần 20 cây số. Bởi vậy, chiều nào Thiếu tá Trần Văn Phúc cũng ăn cơm sớm để đúng 18h30 có mặt tại Điểm trường Tiểu học Sa Lai, mở cửa, bật điện. Điều đó có nghĩa là các học viên của lớp học xóa mù chữ bản Sa Lai nhanh chóng sắp xếp công việc để đến lớp đúng giờ. Đối với Thiếu tá Trần Văn Phúc đây không phải lần đầu đứng lớp. Tháng 11-2021, anh là chốt trưởng Chốt quản lý, bảo vệ biên giới và phòng, chống dịch Covid-19 tại bản Cột Mốc (xã Tân Xuân, huyện Vân Hồ). Đây là bản giáp biên duy nhất của xã Tân Xuân, xa xôi, khó khăn. Lớp học xóa mù chữ được mở trong thiếu thốn bộn bề thế nhưng lại thu hút được rất nhiều học viên bởi sâu thẳm bà con bản Cột Mốc ai cũng muốn học chữ.

Sau đó, Thiếu tá Trần Văn Phúc được tham gia tập huấn về dạy xóa mù do Bộ tư lệnh Bộ đội Biên phòng tổ chức tại thành phố Hải Phòng. Thời gian tập huấn không nhiều nhưng cũng giúp anh có thêm nghiệp vụ sư phạm. Vậy nên khi được chỉ huy đơn vị giao nhiệm vụ phụ trách lớp học ở bản Sa Lai, Thiếu tá Trần Văn Phúc tự tin hơn rất nhiều. Thiếu tá Mai Thế Cảnh, Chính trị viên Đồn Biên phòng Chiềng Sơn cho biết: “Thực hiện dự án truyền thông, tuyên truyền, vận động trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021- 2030, thời quan qua, đơn vị luôn tích cực đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật cho nhân dân trên địa bàn quản lý. Việc mở lớp học xóa mù cũng là một cách để nâng cao trình độ dân trí, giúp bộ đội dễ tiếp cận, truyền đạt tới người dân hơn. Thêm nữa, chúng tôi cho rằng, biên giới bình yên khi mỗi người dân ở đó có cuộc sống no ấm, hạnh phúc và người dân phải hiểu rõ, nắm chắc về pháp luật”.

Phụ nữ bản Sa Lai soi đèn tới lớp học.

Những điều mắt thấy, tai nghe

Chúng tôi tìm đến lớp học xóa mù ở bản Sa Lai khi khóa học chuẩn bị kết thúc. Hơn 6 tháng gắn bó nên thầy trò đã quá quen thuộc. Những con chữ, phép tính không còn làm khó được mọi người nên tiết học diễn ra vô cùng vui vẻ. Nhìn lại chặng đường đã qua, mọi người thấy tự hào về những gì mình đã làm được. Theo Thiếu tá Trần Văn Phúc, các học viên rất tích cực, chăm chỉ học tập. Danh sách đăng ký ban đầu chỉ có 32 người nhưng ngay sau tối khai giảng, đã có người “thập thò ngoài cửa xin thầy giáo được theo học”. Biết rằng sẽ vất vả hơn nhưng trước nhu cầu chính đáng của người dân, Thiếu tá Trần Văn Phúc đã thông báo “ai muốn học cứ đến lớp, chỉ cần nghiêm túc”. Thế là, có những buổi sĩ số lên 42 khiến thầy giáo phải kê thêm bàn ghế.

Thế nhưng, không phải mọi thứ đều thuận lợi, dễ dàng. Cả ngày làm việc trên nương, buổi tối về cơm nước cho gia đình rồi lại đi học nên không tránh khỏi mệt mỏi. Để tránh uể oải, ảnh hưởng đến việc tiếp thu bài nên có những tiết học, Thiếu tá Trần Văn Phúc phải bỏ sách vở qua một bên, thay vào đó là những câu chuyện vui hoặc những câu chuyện thực tế có những tấm gương trong phát triển kinh tế gia đình. Những lúc ấy, lớp học trở nên vô cùng sôi nổi. Bản thân Thiếu tá Trần Văn Phúc cũng rất trách nhiệm. Có những lần phải về đơn vị họp, đi công tác nhưng ngay sau sau khi xong việc, anh quay trở lại tổ công tác để lên lớp vì “Nếu nghỉ 1, 2 buổi thì sẽ người dân sẽ ít đi”.

Hình ảnh những đứa trẻ đứng ngoài cửa sổ nhìn cha mẹ học chữ.

Vì lớp học vào buổi tối nên những đứa trẻ cũng theo cha mẹ tới trường. Nhỏ thì ngồi cùng mẹ, ngủ trên lưng, đứa lớn thì đứng bu cửa sổ hoặc chơi trò đuổi bắt ngoài sân. Trò chuyện với các học viên, chúng tôi càng hiểu hơn lý do vì sao người dân lại thiết tha được biết chữ đến thế. Chị Lý Thị Di cho biết: “Ngày trước nhà em nghèo nên không có điều kiện đi học, rồi lấy chồng, sinh con nên càng không có cơ hội đến lớp. Không có chữ cuộc sống bất tiện lắm. Giờ biết chữ rồi em rất vui”.

Khi các học viên bắt đầu đọc khá hơn, cũng là lúc Đồn Biên phòng Chiềng Sơn lồng ghép các tiết tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật. Thiếu tá Trần Văn Phúc mang tới lớp những tờ rơi tuyên truyền với nội dung phù hợp, liên quan đến quyền lợi, nghĩa vụ của mỗi người dân như Luật Biên phòng Việt Nam, những văn bản liên quan đến xuất, nhập cảnh trái phép; phòng, chống tảo hôn... Anh mời các học viên đọc nội dung và đặt những câu hỏi để các học viên trả lời. Thật là “một công nhiều việc”.

Đồn Biên phòng Chiềng Sơn phối hợp với UBND xã Tân Xuân vận động người dân giao nộp vũ khí.

Ông Lý A Sênh, Trưởng bản Sa Lai cho biết: “Ngày nay bình đẳng nên trẻ em gái hay trai đều được đến lớp, đúng độ tuổi chứ trước đây chỉ có đàn ông mới được đi học. Con gái ở nhà phụ giúp bố mẹ việc nhà, nương rẫy rồi lấy chồng. Giờ thì mọi người đã nhận thấy được sự quan trọng của việc biết chữ. Biết chữ thì đi đâu cũng không còn phải lo lắng hay đơn giản như chồng không ở nhà vợ vẫn có thể tính toán khi có người đến hỏi mua ngô, sắn, lợn, gà”. Thấy những lời trưởng bản Sênh nói rất có lý nên vợ chồng anh Lý A Thái đã cùng nhau đi học lớp của thầy giáo Phúc. “Biết chữ rồi, biết tính toán rồi lại nắm được kiến thức về pháp luật, chúng tôi sẽ tránh được việc vi phạm pháp luật, không bị kẻ xấu dụ dỗ, lôi kéo”, anh Lý A Thái chia sẻ.

Tháng 11 - tháng tri ân thầy cô giáo - những người không quản nhọc nhằn đưa những chuyến đò tri thức qua sông. Tôi biết rằng, ở nơi biên cương Tổ quốc này, những học viên lớp xóa mù chữ của Thiếu tá Trần Văn Phúc có thể không biết đến ngày lễ đó nhưng sự chăm chỉ, cần mẫn, tích cực học tập là món quà ý nghĩa nhất đối với người thầy giáo quân hàm xanh rồi.

Bài, ảnh: THANH TRÚC

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Dân tộc, tôn giáo xem các tin, bài liên quan.

Hồng Ca - điểm sáng trong thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi

Nhiều năm qua, đồng bào dân tộc Mông ở xã Hồng Ca (Trấn Yên, Yên Bái) luôn chú tâm học hỏi kỹ thuật canh tác nông, lâm nghiệp theo hướng hiện đại, kịp thời chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng khí hậu để hình thành nên những vùng nguyên liệu dồi dào, cung cấp cho các nhà máy sản xuất, chế biến nông, lâm sản trong vùng. Từ một xã đặc biệt khó khăn của huyện Trấn Yên, bằng nội lực và sự hỗ trợ của các cấp chính quyền, đến nay, xã Hồng Ca đã chuyển mình, trở thành điểm sáng trong công tác giảm nghèo.

Kết nghĩa để tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc

Sáng 6-11, Thượng tá Nguyễn Công Phú, Chỉ huy trưởng Ban chỉ huy Quân sự huyện Sa Thầy cho biết, đơn vị vừa tổ chức kết nghĩa giữa Đại đội Bộ binh 187 (Ban Chỉ huy Quân sự huyện Sa Thầy) và thôn Đăk Wơk Yôp, xã Hơ Moong, huyện Sa Thầy, tỉnh Kon Tum.

Dệt thổ cẩm – Nét đẹp văn hóa của đồng bào dân tộc Thái

Quỳ Châu là huyện miền núi phía Tây của tỉnh Nghệ An với hơn 80% đồng bào dân tộc thiểu số, trong đó chủ yếu là đồng bào dân tộc Thái. Nơi đây không chỉ có phong cảnh trữ tình mà đồng bào các dân tộc còn lưu giữ nhiều nét văn hóa và nhiều ngành nghề truyền thống đặc sắc. Nổi bật, nghề dệt thổ cẩm của người Thái là nét văn hóa lâu đời của đồng bào và đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống vật chất cũng như tinh thần người dân nơi đây, góp phần bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch theo Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế- xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: Từ năm 2021 đến năm 2025.

Đồn Biên phòng Hướng Lập: “Điểm tựa” của đồng bào Vân Kiều

Những hỗ trợ về nhu yếu phẩm, cây con giống đã giúp đồng bào Vân Kiều ở 2 xã biên giới Hướng Việt, Hướng Lập (huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị) vượt qua những khó khăn trước mắt, tạo động lực lao động sản xuất, ổn định cuộc sống. Bên cạnh đó, các công trình phúc lợi do những người lính Biên phòng kêu gọi các nhà hảo tâm cùng đồng hành cũng góp phần nâng cao chất lượng sống và làm thay đổi diện mạo các bản làng trên biên cương. Đây là những hoạt động có ý nghĩa thiết thực nhằm triển khai có hiệu quả nhiệm vụ, giải pháp "Tăng cường xây dựng, củng cố hệ thống chính trị, xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân, thế trận an ninh nhân dân vững chắc ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi", được xác định trong Đề án tổng thể phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS&MN.

Phát triển du lịch cộng đồng gắn với bảo tồn văn hóa truyền thống, tạo việc làm cho lao động địa phương

Với cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ và bản sắc văn hóa độc đáo của nhiều dân tộc thiểu số, những năm gần đây Mèo Vạc (Hà Giang) nổi lên là một điểm đến hấp dẫn. Đặc biệt Mèo Vạc có một điểm lưu trú tạo được ấn tượng cho du khách khi đến với miền cao nguyên đá, đó chính là Làng Văn hóa du lịch cộng đồng (DLCĐ) dân tộc Mông thôn Pả Vi Hạ, xã Pả Vi – nơi bảo tồn nét văn hóa đặc trưng của đồng bào dân tộc Mông.