Người dùng rơi vào thế buộc phải chấp thuận

Việc Zalo đồng loạt hiển thị thông báo “Cập nhật Điều khoản Dịch vụ” trong những ngày gần đây khiến không ít người dùng rơi vào trạng thái hoang mang và bức xúc. Thông báo này yêu cầu người dùng phải đánh dấu đồng ý với các thỏa thuận do Zalo đưa ra thì mới có thể tiếp tục sử dụng ứng dụng. Nếu không chấp thuận, người dùng sẽ không thể truy cập các chức năng cơ bản như nhắn tin, gọi điện, vốn đã trở thành công cụ liên lạc quen thuộc của họ.

Theo nội dung điều khoản được cập nhật, chỉ cần tiếp tục sử dụng Zalo, người dùng được hiểu là đã mặc nhiên đồng ý cho VNG thu thập, xử lý và sử dụng một phạm vi rất rộng dữ liệu cá nhân. Các thông tin này bao gồm từ số điện thoại, họ tên, tuổi, giới tính, mối quan hệ gia đình cho đến thông tin CMND/CCCD, hộ chiếu, hình ảnh cá nhân, thư điện tử và nhiều nội dung khác do người dùng cung cấp trong quá trình sử dụng dịch vụ. Đáng chú ý, điều khoản không cho phép người dùng lựa chọn từng phần hay giới hạn phạm vi dữ liệu, mà chỉ có hai khả năng: đồng ý toàn bộ hoặc không được tiếp tục sử dụng.

Những điều khoản mới của Zalo làm nhiều người lo lắng. 

Nhiều người dùng cho biết họ chấp nhận điều khoản trong tâm trạng miễn cưỡng. Chị Linh Anh ở Tân Mai, Hà Nội chia sẻ: “Mình vẫn dùng Zalo vì người thân, bạn bè và công việc đều liên lạc qua đây. Mình đã đọc đi đọc lại các điều khoản và thấy bị ép buộc quá nhưng vẫn phải đồng ý để tiếp tục dùng vì đang có nhiều việc cần dùng”.

Tương tự anh Nguyễn Văn Tuấn, Chùa Bộc, Hà Nội cho hay: “Mình vẫn đang dùng Zalo vì nhiều người thân và bạn bè ở Việt Nam chỉ liên lạc qua nền tảng này. Tuy nhiên, hôm qua mình buộc phải đồng ý “thỏa thuận” mới để tiếp tục sử dụng. Biết là bị trói mà vẫn không dám kháng cự. Không chấp nhận thì không dùng được, nhưng mọi liên lạc công việc đều phải qua đó, không biết tránh đâu”.

Lo lắng bị lộ lọt dữ liệu cá nhân

Sự lo ngại càng gia tăng khi điều khoản mới cho phép chia sẻ và chuyển giao dữ liệu cá nhân người dùng trong hệ sinh thái VNG. Điều 13 quy định Zalo có quyền tiếp nhận, chia sẻ hoặc chuyển giao dữ liệu cá nhân cho Zalo Platforms, Công ty Cổ phần Tập đoàn VNG cùng các công ty con, công ty thành viên, công ty liên kết vì một hoặc nhiều mục đích xử lý dữ liệu. Nhiều người đọc đến điều khoản này đã không giấu được lo lắng.

Nhiều người cho rằng, theo nội dung thỏa thuận, tất cả những ai đang sử dụng Zalo, mạng xã hội Zalo hay các sản phẩm do VNG phát hành đều mặc định đã đồng ý cho việc thu thập và sử dụng dữ liệu cá nhân, thậm chí có thể bao gồm dữ liệu trên các thiết bị khác có tương tác với hệ sinh thái này.

Không chỉ dừng lại ở việc thu thập và chia sẻ dữ liệu, điều khoản sử dụng còn nêu rõ VNG có quyền sửa đổi, bổ sung toàn bộ nội dung thỏa thuận vào bất kỳ thời điểm nào, chỉ cần đăng tải công khai trên ứng dụng hoặc website, mà không cần sự đồng ý trước của người dùng. Việc người dùng tiếp tục sử dụng dịch vụ sau khi điều khoản được cập nhật được xem là đã chấp nhận toàn bộ nội dung sửa đổi. Với nhiều người, đây là biểu hiện rõ ràng của sự yếu thế của người dùng với nền tảng cung cấp dịch vụ.

So sánh với các nền tảng mạng xã hội quốc tế, nhiều ý kiến cho rằng, cách làm của Zalo khác xa các chuẩn mực bảo vệ dữ liệu cá nhân phổ biến.

Anh Trần Định ở Cầu Giấy cho rằng: “Facebook hay các nền tảng khác còn gửi email thông báo trước, cho thời gian đọc và cân nhắc. Ít nhất họ thể hiện sự tôn trọng người dùng. Còn Zalo thì đưa ra đột ngột, bắt xử lý ngay và chỉ có lựa chọn đồng ý thì tiếp tục không đồng ý thì  ngừng sử dụng. Trong khi đó, Zalo hiện không chỉ là ứng dụng trò chuyện, mà đã trở thành công cụ làm việc chính của nhiều cá nhân, tổ chức, khiến việc từ chối điều khoản gần như không khả thi”.

Từ phản ánh của người dùng có thể thấy, câu chuyện Zalo cập nhật điều khoản mới đã chạm tới quyền riêng tư và sự công bằng giữa nền tảng số với người sử dụng. Khi một ứng dụng đã trở thành công cụ liên lạc thiết yếu cho công việc và đời sống, việc áp đặt điều khoản theo cách “chấp thuận hoặc ngừng sử dụng” khiến người dùng rơi vào thế yếu. Điều này đặt ra yêu cầu về sự minh bạch, tôn trọng và trách nhiệm cao hơn đối với dữ liệu cá nhân của hàng triệu người dùng.

Theo VOV