Lựa chọn ngành, nghề không phù hợp
Đối với sinh viên, lựa chọn nghề mình thích và quyết tâm gắn bó với nghề đó là niềm hạnh phúc. Tuy nhiên, không phải ai cũng có may mắn theo đuổi nghề mình lựa chọn ban đầu đến cùng.
Từng ước mơ trở thành sĩ quan Quân đội, tuy nhiên Nguyễn Trung Trường (20 tuổi, Hà Nam) không may mắn khi thi trượt đại học năm đầu. Đến năm thứ hai, Trường quyết định lựa chọn ngành nghề sư phạm với mong muốn làm thầy giáo. Chia sẻ về quá trình học đại học của mình, Trường chán nản: “Dù rất mong muốn được làm thầy giáo nhưng khi đi học rồi mới thấy tôi không phù hợp với nghề. Hiện tại tôi thực sự rất hoang mang khi chưa có dự định cụ thể nào cho tương lai”.
Cùng hoàn cảnh với Trường, Nguyễn Thu Huyền (21 tuổi, Hà Nội), sinh viên Học viện Quản lý giáo dục cho biết: “Tôi từng ước mơ được làm cô giáo, tiếc là thi lại không đỗ, do vậy tôi quyết định học quản lý giáo dục. Gia đình cũng ủng hộ tôi lắm nhưng học rồi tôi thấy không có hứng thú với nó. Tương lai tôi cũng không chắc sẽ theo nghề này đến cùng”.
Sinh viên Học viện Báo chí và Tuyên truyền chụp ảnh kỷ yếu. Ảnh minh họa/nguồn internet.
Không ít các bạn trẻ chỉ vì không định hướng nghề nghiệp một cách phù hợp mà bỏ lỡ cơ hội, tốt nghiệp đại học rồi vẫn không xin được việc hoặc làm việc không đúng ngành nghề mình học. Đỗ Thị Tuyến (23 tuổi, Hà Nam), tốt nghiệp trường ĐH Sư phạm Hà Nội với tấm bằng giỏi, đã ra trường được gần một năm nay, nhưng vẫn không thể xin được việc theo đúng nguyện vọng. Tuyến buộc phải xin đi làm công nhân ở khu công nghiệp Hà Nam. Chia sẻ về định hướng nghề nghiệp ban đầu, Tuyến cho biết: “Tôi nhớ hồi tôi chuẩn bị thi đại học, lúc đó cũng chưa có nhiều chương trình hướng nghiệp cụ thể, phổ biến. Do vậy, mình nghe theo sự định hướng của thầy cô”.
Thực trạng sinh viên thất nghiệp đã và đang trở thành đề tài nóng hổi, được dư luận xã hội quan tâm theo dõi thời gian gần đây. Nói về nguyên nhân thực trạng này, ông Đào Quang Vinh - Viện trưởng Viện Khoa học Lao động và Xã hội (thuộc Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội) cho biết: “Nguyên nhân sinh viên thất nghiệp từ nhiều phía, trong đó có nguyên nhân từ gia đình. Trước đây, chúng ta vẫn theo quan điểm cho con cái học ngành nghề gì để vào làm nhà nước, sau này được nhàn thân, nhưng thực tế thì không phải như vậy”.
Thay vì bố mẹ tự quyết chọn nghề cho con hay chạy theo ngành nghề hot, các bạn trẻ cần có suy nghĩ kỹ lưỡng về ngành nghề mình thực sự thích, về khả năng và năng khiếu của bản thân để có lựa chọn đúng đắn ngành nghề mình theo đuổi.
Thành công từ niềm đam mê
Nguyễn Thị Thúy (23 tuổi, Thái Nguyên) từng thi hai năm không đỗ Học viện Báo chí và Tuyên truyền. Quyết tâm theo đuổi niềm đam mê đến cùng, Thúy đã thực hiện được ước mơ từ nhỏ của mình. Hiện cô đang theo học chuyên ngành Báo Đa phương tiện tại Học viện Báo chí và Tuyên truyền. Kỳ học vừa qua, Thúy đã xuất sắc giành được học bổng của trường vì thành tích học tập tốt. Thúy chia sẻ: “Thi hai năm không đỗ, nhiều lúc tôi cũng rất nản lòng, muốn bỏ cuộc. Chính sự động viên của gia đình, bạn bè và những anh chị đi trước đã giúp tôi có thêm động lực ôn luyện thi tiếp. Giờ tôi thấy tự tin hơn rất nhiều với quyết định ban đầu của bản thân”.
Bùi Thị Yên (31 tuổi, Bắc Ninh) từng tốt nghiệp ĐH Kinh tế Quốc dân, hiện đang là Trưởng phòng Kế toán của Tập đoàn Dabaco chia sẻ về kinh nghiệm của mình: “Điều quan trọng nhất để đi đến thành công là phải xác định rõ niềm đam mê và quyết tâm theo đuổi nó đến cùng. Ngày trước gia đình cũng không ủng hộ tôi đi học kế toán, nhưng vì ước mơ của mình, tôi nỗ lực không ngừng để minh chứng cho gia đình cũng như mọi người xung quanh thấy rằng lựa chọn của mình là hoàn toàn đúng đắn”.
Đã có không ít tấm gương các bạn trẻ thành công từ việc theo đuổi niềm đam mê, định hướng đúng đắn nghề nghiệp cho bản thân. Những dự án start-up khởi nghiệp của các bạn trẻ chính là minh chứng rõ rệt nhất về điều này.
Chính phủ đã có nhiều chính sách hỗ trợ, thúc đẩy các doanh nghiệp start-up khởi nghiệp. Đây là tín hiệu đáng mừng, song để giải quyết triệt để thực trạng sinh viên thất nghiệp này rõ ràng là cần có sự vào cuộc, chung tay của các cơ quan, ban, ngành, đoàn thể cũng như gia đình và toàn xã hội.
Hơn ai hết, chính các bạn trẻ, người cầm nắm trong tay vận mệnh tương lai của đất nước, cần phải xác định rõ nghề nghiệp mình thực sự cần, mong muốn theo đuổi và quan trọng phải có niềm đam mê. Có như vậy, chúng ta mới tránh được thực trạng sinh viên tốt nghiệp, ra trường rồi không xin được việc, lại phải đi học nghề, gây lãng phí tiền của, thời gian của bản thân cũng như xã hội.
HUYỀN ANH