Khi sắc màu kể chuyện phố phường Hà Nội

Giữa không khí rộn ràng của Lễ hội Festival Thăng Long - Hà Nội 2025, triển lãm “Hà Nội thanh tân” xuất hiện, mở ra không gian yên bình, nơi sắc màu và ký ức của các họa sĩ hòa vào nhau để kể chuyện về Hà Nội một cách vừa thân quen vừa mới mẻ. Mỗi bức tranh, mỗi mảng màu như góc nhìn riêng của mỗi nghệ sĩ về Thủ đô. Những con phố Hà Nội hiện ra trước mắt khách tham quan, đôi khi rực rỡ, đôi khi trầm lắng.

Tác phẩm “Phố Lý Đạo Thành” của họa sĩ Minh Đàm như dẫn người xem đến thăm con phố lâu đời. Những vệt màu trong tranh như loang ra tựa những ký ức tuôn trào của tác giả khi nhớ về nơi đây. Những tán cây khoác lên mình mảng màu xanh thẫm, những mảng tường qua bao năm tháng đã mang sắc vàng pha nâu, những đường nét mảnh của ban công và cửa sổ. Chiếc xe cub ở góc tranh gợi lên cảm giác yên bình, một chút trầm tư.

Tiếp tục cuộc dạo chơi phố cổ qua hội họa, tác giả Nguyễn Hải Anh mở ra trước mắt du khách tham quan phố Tạ Hiện. Trong tác phẩm của anh không vẽ lại phố Tạ Hiện nổi tiếng về đêm với sự sầm uất, tấp nập người qua lại, mà là một phố Tạ Hiện vào buổi sớm mai với vẻ trầm lắng vốn có. Ánh sáng len nhẹ qua mái nhà, hơi sương còn sót lại, những khoảng bóng đổ mềm trên mặt đường đều được xử lý tinh tế.

Tác giả Nguyễn Hải Anh chia sẻ: “Khi ánh sáng ban mai dần hé mở cũng là lúc Tạ Hiện trở lại dáng vẻ phố cổ trầm lắng, nơi nhịp sống chậm rãi và hiền hòa hơn nhiều so với sự náo nhiệt thường thấy. Tôi muốn giới thiệu đến khách tham quan hình ảnh phố Tạ Hiện vẫn giữ trọn vẻ bình yên và chiều sâu của không gian đã nhuốm màu thời gian”.

Khách tham quan triển lãm “Hà Nội thanh tân”.

Ở một chiều sâu khác, bộ khắc gỗ về Văn Miếu – Quốc Tử Giám của họa sĩ Tuyền Nguyễn mang lại cảm giác trầm lắng. Không cần đến màu sắc, chỉ với đường khắc mạnh mẽ và sự tương phản sáng tối trên bề mặt gỗ, người nghệ sĩ đã dựng lên hình ảnh di sản sống, gồm: Khuê Văn Các, bia tiến sĩ và lầu Trống vô cùng cổ kính, uy nghiêm. Đứng trước những bức tranh gỗ, người xem như nghe được âm thanh khô sắc của đục chạm, cảm nhận cả sự nặng trĩu của thời gian.

Bà Nguyễn Hồng Loan (sinh năm 1960, ngụ tại quận Hoàn Kiếm, Hà Nội) bày tỏ: “Những tác phẩm đã cho tôi thấy những vẻ đẹp rất đặc trưng của Hà Nội, đồng thời cho thấy tình yêu sâu nặng của từng nghệ sĩ với mảnh đất này. Tôi thực sự xúc động và vui mừng khi thấy nghệ thuật về Hà Nội có thể trở thành một cầu nối quan trọng, góp phần quảng bá du lịch và đưa hình ảnh Thủ đô nói riêng, Việt Nam nói chung, đến gần hơn với bạn bè quốc tế”.

Xuyên suốt không gian trưng bày là sự phong phú của ngôn ngữ hội họa, từ màu nước phóng khoáng, khắc gỗ cổ điển, sơn dầu sâu lắng hay acrylic rực rỡ. Dù đa dạng chất liệu, người xem vẫn nhận ra điểm chung trong tinh thần sáng tác rằng sự trẻ trung đi liền với suy tư, và tình yêu Hà Nội được thể hiện bằng nhiều cách, nhưng luôn chân thành.

Chạm vào nghệ thuật, sống cùng di sản

Bên cạnh triển lãm, chuỗi workshop sáng tạo “Chạm vào nghệ thuật, sống cùng di sản” thu hút đông đảo du khách nhờ cách tiếp cận mới mẻ, đưa nghệ thuật đến thật gần với đời sống. Tại đây, du khách được tự tay khám phá, sáng tạo và kết nối với những giá trị văn hóa truyền thống.

Với hoạt động “Họa hình non nước”, du khách được trải nghiệm kỹ thuật in chữ truyền thống bằng khắc gỗ trên giấy dó, phương pháp in có lịch sử lâu đời trong văn hóa Việt Nam. Khách tham gia sẽ tự tay quét mực lên những bản gỗ đã được khắc sẵn các chữ, đặt tấm giấy dó mỏng nhẹ lên bề mặt khắc và dùng dụng cụ để miết cho mực thấm đều.

Bạn Lê Hoàng Mai (sinh năm 2002, sinh viên Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội) chia sẻ: “Tôi rất thích thú khi thấy từng con chữ hiện ra rõ nét, sắc sảo được in ra. Những tờ giấy dó với độ thấm tốt và màu trắng ngà đặc trưng khiến bản in mang vẻ cổ điển, cùng với nét chữ in mực đen khiến gợi nhớ những trang sách xưa hay tranh dân gian truyền thống”.

Khu vực tổ chức workshop thu hút đông đảo khách tham gia. 

Không chỉ trải nghiệm các di sản truyền thống, hoạt động “Ghép ý tưởng - in sắc màu” cũng thu hút đông đảo du khách. Từ những khối lego có hình dạng, kích thước và màu sắc khác nhau, du khách tham gia ghép chúng thành những bố cục nhỏ gợi hình các biểu tượng của Hà Nội như Văn Miếu, Tháp Rùa hay Hồ Văn. Khi bố cục đã hoàn chỉnh, các mảnh lego được phủ mực và in lên giấy, tạo ra những bức tranh độc đáo mang phong cách đồ họa rõ nét.

Những mảng lego xếp chồng, tưởng chừng đơn giản, khi chuyển lên mặt giấy lại trở thành những hình khối giàu chiều sâu. Mỗi người tham gia đều có thể tạo ra một phiên bản “di sản Hà Nội” của riêng mình, đầy ngẫu hứng nhưng vẫn nhận ra những đường nét quen thuộc của Thủ đô.

Những thành phẩm của hoạt động “Ghép ý tưởng - in sắc màu” .

Triển lãm vì thế trở thành không gian hy vọng, nơi người xem, đều có thể tìm thấy một lý do để thêm yêu, thêm trân trọng và để nghĩ về trách nhiệm với di sản nghìn năm văn hiến. Ông Lê Xuân Kiêu, Giám đốc Trung tâm Hoạt động Văn hóa Khoa học Văn Miếu - Quốc Tử Giám, chia sẻ: “Trong thời đại chúng ta đang bước vào kỷ nguyên mới thì chúng ta cần có sự thay đổi trên cơ sở truyền thống. Mục tiêu của chúng tôi là xây dựng Hồ Văn trở thành trung tâm hoạt động văn hóa của Thủ đô, nơi du khách có thể trải nghiệm không gian sinh thái, văn hóa và nghệ thuật biểu diễn đặc sắc, một điểm đến ngày càng hấp dẫn của Hà Nội. Trong thời gian tới, không gian Hồ Văn sẽ tiếp tục đón nhiều bạn trẻ, họa sĩ và nhóm sáng tạo đến tổ chức các hoạt động nghệ thuật, góp phần mang lại sinh khí mới cho di sản”./.


* Mời bạn đọc vào chuyên mục Văn hóa xem các tin, bài liên quan.