Khơi dậy mảng đề tài giàu ý nghĩa nhân văn

Trong 9 tháng kể từ khi phát động vào tháng 3-2017, chỉ riêng phía Việt Nam đã có 626 tác phẩm của 353 tác giả tham dự 5 loại hình: Văn học (ký văn học, kỷ niệm sâu sắc, truyện ngắn), mỹ thuật (tranh cổ động), âm nhạc (ca khúc), điện ảnh (kịch bản phim tài liệu), nhiếp ảnh (ảnh thời sự).

Số lượng trên có thể chưa nhiều nhưng văn học nghệ thuật cốt ở chất lượng. Trao đổi với phóng viên Báo QĐND, Thiếu tướng Nguyễn Phương Diện, nguyên Phó cục trưởng Cục Tuyên huấn, Tổng cục Chính trị, Chủ tịch Hội đồng chung khảo cuộc vận động, cho biết: “Nhìn tổng thể các tác phẩm đoạt giải đều có chất lượng nghệ thuật tốt. Bên cạnh bám sát chủ đề là tình đoàn kết chiến đấu ba nước Việt Nam-Lào- Campuchia, các tác giả với vốn hiểu biết, nắm giữ chất liệu dồi dào đã biết sáng tạo, làm mới trong một mảng đề tài khó”.

Tác phẩm “Thắm tình đoàn kết, hữu nghị Việt Nam-Lào-Campuchia tại Tiểu đoàn 9, Trường Sĩ quan Chính trị” của tác giả trẻ Nguyễn Tuấn Huy đoạt giải B thể loại nhiếp ảnh.

Điểm nổi bật các tác phẩm tham dự cuộc vận động lần này là đã nêu bật tình đoàn kết gắn bó của quân dân ba nước trong công cuộc bảo vệ và thống nhất đất nước. Các tác phẩm văn học và kịch bản phim tài liệu đã đi sâu phản ánh trực tiếp, đa dạng những câu chuyện xúc động, có ý nghĩa nhân văn sâu sắc. Đó là ghi chép chuyến trở lại tỉnh Bình Phước nơi 40 năm trước Thủ tướng Vương quốc Campuchia Samdech Akka Moha Sena Padei Techo Hun Sen đi tìm đường cứu nước; ghi chép của nhà báo chiến trường Anh Ngọc (Báo QĐND) ngay thời điểm đất nước chùa tháp được giải phóng khỏi tay quân Khmer đỏ; hồi ức chiến đấu và tình cảm quân dân của các cựu chiến binh tại các mặt trận trên đất Lào… Những câu chuyện được ghi lại khẳng định một sự thật: Quân và dân ba nước Đông Dương là anh em, đồng chí, đồng đội, kề vai sát cánh giúp đỡ nhau chống kẻ thù chung trên tinh thần hợp tác quốc tế tự nguyện, trong sáng.

Tình đoàn kết chiến đấu là di sản vô giá của quân và dân ba nước Đông Dương, làm nền tảng cho tình hữu nghị, hợp tác toàn diện ngày hôm nay. Phản ánh về tình nghĩa quân dân của Đồn Biên phòng cửa khẩu quốc tế Cha Lo (BĐBP tỉnh Quảng Bình) với nhân dân Lào trong tác phẩm "Lung linh một vì sao" (Mai Nam Thắng); trồng cây cao su trên đất bạn Lào của Đoàn Kinh tế-Quốc phòng 206 (Quân khu 5) trong tác phẩm "Quê hương hai miền nỗi nhớ" (Huy Hùng-Hồng Vân), tìm kiếm hài cốt liệt sĩ trong tác phẩm "Những mùa khô lặng lẽ" (Phạm Vân Anh)… là minh chứng cho phương châm đối ngoại “giúp bạn cũng là tự giúp mình” của Đảng, Nhà nước ta; khẳng định chỉ có đoàn kết, hợp tác, tôn trọng lẫn nhau, ba nước Đông Dương mới có thể phát triển ổn định, bền vững.

Một tác phẩm nghệ thuật hay là nội dung và nghệ thuật phù hợp, chuyển hóa cho nhau không thể tách rời. Điều đáng mừng là các tác phẩm đoạt giải lần này không rơi vào sa đà minh họa cho đề tài. Bố cục tác phẩm, sự cân đối giữa tính chính trị và nghệ thuật khá hài hòa. Bằng tài năng, tác giả đã đưa tính nghệ thuật vào trong tác phẩm một cách tự nhiên, thuyết phục, đặc biệt là trong các ca khúc như “Nơi tình yêu bắt đầu” (Phạm Anh Thông), “Dòng sông nghĩa tình” (Hồ Trọng Tuấn), “Thủy chung tình hữu nghị” (Trần Quốc Đạt)…

Thành công của cuộc vận động là thu về được nhiều tác phẩm có chất lượng ở nhiều thể loại để có thể sử dụng tuyên truyền về sau. Cuộc vận động có thể xem là tiền đề để cơ quan chức năng rút kinh nghiệm trong công tác tổ chức, phấn đấu phát động thêm những cuộc thi, cuộc vận động khác ở quy mô, tầm mức lớn hơn. Nhà văn trẻ Lê Quang Trạng (An Giang) đề xuất: “Là cây bút trẻ, sống gần nước bạn Campuchia, tôi yêu thích với mảng đề tài quan hệ giữa hai nước trong lịch sử. Mong muốn của tôi là các cơ quan chức năng mở thêm các cuộc thi dài hơn, mở rộng các thể loại hơn như kịch, tập truyện ngắn, tiểu thuyết. Với một người trẻ sinh ra sau chiến tranh, tôi mong muốn được tạo điều kiện đi thâm nhập thực tế, gặp gỡ nhân vật lịch sử mới có khả năng viết được tác phẩm có chiều sâu, giàu tính nghệ thuật”./.

TRẦN HOÀNG HOÀNG