Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật - 80 năm đồng hành cùng sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc

1. Sự hình thành và phát triển của nền xuất bản cách mạng gắn liền với quá trình hoạt động cách mạng của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc. Trong hành trình tìm đường cứu nước, Nguyễn Ái Quốc đã tiếp cận Chủ nghĩa Mác - Lênin, khẳng định con đường cách mạng vô sản, chuẩn bị về tư tưởng, chính trị, tổ chức cho sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam.

Thông qua sách, báo và hoạt động thực tiễn, Người truyền bá Chủ nghĩa Mác - Lênin vào phong trào công nhân và phong trào yêu nước. Tháng 6-1925, Nguyễn Ái Quốc sáng lập Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên; những bài giảng của Người trong các lớp huấn luyện được biên soạn thành tác phẩm Đường Kách mệnh (1927), đặt nền móng cho nền xuất bản cách mạng Việt Nam.

Tổng Bí thư Tô Lâm, Thủ tướng Phạm Minh Chính cùng các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước tham quan các ấn phẩm của Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật trưng bày tại Đại hội đại biểu Đảng bộ các cơ quan Đảng Trung ương lần thứ nhất, nhiệm kỳ 2025 - 2030. Ảnh: NGUYỄN CHẮT

Ngay sau khi thành lập Đảng, bên cạnh báo chí cách mạng, Trung ương Đảng tổ chức ấn hành nhiều tài liệu như Ngày quốc tế đỏ mồng một tháng Tám (1930), Tự chỉ trích (1939), Lịch sử nước ta (1942)... góp phần truyền bá cách mạng, định hướng tư tưởng, tập hợp lực lượng. Ngày 10-10-1942, Báo Cờ giải phóng và Nhà xuất bản Cờ giải phóng ra đời, tích cực tuyên truyền, cổ động chuẩn bị Tổng khởi nghĩa. Sau Cách mạng Tháng Tám, trước yêu cầu vận dụng sách lược, ngày 11-11-1945, Đảng tuyên bố “tự ý giải tán”, duy trì hoạt động công khai dưới danh nghĩa Hội Nghiên cứu Chủ nghĩa Mác ở Đông Dương; Báo Sự thật và Nhà xuất bản Sự thật được thành lập để kế tục hoạt động của các cơ quan tiền thân. Ngày 5-12-1945, Nhà xuất bản Sự thật chính thức ra đời - mốc son mở đầu cho hành trình 80 năm phục vụ sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc.

Trong những năm đầu, dù điều kiện hoạt động còn nhiều khó khăn, Nhà xuất bản Sự thật vẫn xuất bản 33 đầu sách quan trọng về Chủ nghĩa Mác - Lênin, góp phần truyền bá tư tưởng, chuyển biến nhận thức của quần chúng, cổ vũ phong trào cách mạng. Suốt hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, dù phải sơ tán liên tục, công tác xuất bản vẫn được duy trì, bảo đảm cung cấp kịp thời các tài liệu phục vụ nhiệm vụ chính trị, tư tưởng của Đảng.

Lãnh đạo Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật tặng quà tri ân gia đình đã hiến đất để Nhà xuất bản xây dựng, tôn tạo, mở rộng khuôn viên điểm di tích Nhà xuất bản tại thôn Làng Bình, xã Chiêm Hóa, tỉnh Tuyên Quang. Ảnh: NGUYỄN CHẮT

Sau khi đất nước thống nhất, Nhà xuất bản Sự thật mở rộng hệ thống chi nhánh tại Thành phố Hồ Chí Minh, Đồng bằng sông Cửu Long, miền Trung, đáp ứng nhu cầu sách chính trị - lý luận ở các vùng, miền. Ngày 24-10-1979, Ban Bí thư ra Quyết định 53-QĐ/TW kiện toàn Nhà xuất bản Sự thật - cơ quan trực thuộc Trung ương Đảng, tạo vị thế mới cho Nhà xuất bản trong thực hiện nhiệm vụ chính trị.

2. Từ năm 1986, bước vào thời kỳ đổi mới, Nhà xuất bản Sự thật tiếp tục khẳng định vai trò tiên phong trong tuyên truyền đường lối đổi mới toàn diện của Đảng; bảo vệ, phát triển Chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch; làm sáng tỏ con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam. Ngày 20-11-1992, để tập trung đầu mối xuất bản sách chính trị, lý luận, pháp luật, Ban Bí thư ban hành Quyết định 53-QĐ/TW hợp nhất bốn nhà xuất bản, thành Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật trực thuộc Ban Chấp hành Trung ương. Tiếp đó, ngày 3-4-2003, Bộ Chính trị ban hành Quyết định 68-QĐ/TW xác định chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy của Nhà xuất bản với vị thế là đơn vị sự nghiệp Trung ương của Đảng, đặt dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Ban Bí thư.

Chiến sĩ Trường Sa đọc sách do Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật gửi tặng. Ảnh: NGUYỄN CHẮT

Thực hiện Quyết định 68-QĐ/TW và sau này là Quyết định 223-QĐ/TW, ngày 28-12-2024, Nhà xuất bản tiếp tục đổi mới mạnh mẽ, mở rộng nhiệm vụ biên dịch, tuyên truyền và giới thiệu các ấn phẩm chính trị, lý luận, pháp luật, phục vụ nâng cao nhận thức chính trị của cán bộ, đảng viên và nhân dân. Sách của Nhà xuất bản luôn đảm bảo định hướng chính trị, chất lượng nội dung, đa dạng về chủ đề và hình thức; kịp thời phục vụ các sự kiện chính trị lớn, các đợt sinh hoạt trong Đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và đoàn thể.

Cùng với nhiệm vụ chính trị, Nhà xuất bản đẩy mạnh tự chủ từng phần theo Nghị định 43/2006/NĐ-CP, nâng cao chất lượng đề tài tự tổ chức xuất bản, liên kết xuất bản, sách dịch, tăng cường nghiên cứu khoa học, ứng dụng chuyển đổi số, đa dạng hóa sản phẩm, cho ra đời nhiều ấn phẩm điện tử được bạn đọc đánh giá cao. Mạng lưới phát hành được củng cố, mở rộng; hoạt động đối ngoại, hợp tác quốc tế được tăng cường; công tác tổ chức, cán bộ được kiện toàn theo hướng tinh gọn, hiệu quả; đời sống vật chất và tinh thần của cán bộ, viên chức được nâng cao.

Nhằm nâng cao hiệu quả quản lý, phát huy các nguồn lực, Nhà xuất bản chú trọng thực hiện dân chủ, công khai, minh bạch hóa mọi hoạt động; thực hiện tốt Quy chế dân chủ ở cơ sở; đổi mới phương thức lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành; củng cố, phát huy vai trò của tổ chức đảng và các đoàn thể trong cơ quan; tăng cường trách nhiệm cá nhân của cán bộ, đảng viên, đặc biệt là cán bộ chủ chốt trong cơ quan, đơn vị. Nhà xuất bản đã xây dựng và đưa vào vận hành hệ thống các quy định, quy chế quản lý nội bộ; tiến hành kiện toàn, sắp xếp bộ máy tổ chức, cán bộ; chú trọng công tác quy hoạch cán bộ lãnh đạo, quản lý và chuyên môn của Nhà xuất bản; thực hiện chính sách sử dụng, phát huy hiệu quả nguồn nhân lực, đồng thời có chính sách thu hút, tiếp nhận và tuyển dụng công khai các cán bộ trẻ được đào tạo cơ bản, có năng lực và triển vọng, bổ sung nguồn nhân lực có chất lượng cao đáp ứng yêu cầu phát triển của Nhà xuất bản.

Trong hành trình 80 năm, Nhà xuất bản đã xuất bản nhiều tác phẩm kinh điển, trong đó có Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản, Chủ nghĩa xã hội không tưởng và chủ nghĩa xã hội khoa học, Ngọn cờ giải phóng, Chặt xiềng, Cách mạng Tháng Tám... trở thành những cuốn sách nền tảng, “sách gối đầu giường” của cán bộ, đảng viên. Nhà xuất bản cũng là đơn vị đoạt nhiều giải nhất tại Giải thưởng Sách Quốc gia với 70 ấn phẩm đạt giải Đặc biệt, Vàng, Bạc, Đồng và các giải A, B, C.

Với những đóng góp to lớn, Nhà xuất bản đã được trao tặng nhiều phần thưởng cao quý: Huân chương Lao động hạng Ba do Chủ tịch Hồ Chí Minh ký tặng (1962), hai lần được tặng thưởng Huân chương Hồ Chí Minh, Huân chương Sao Vàng nhân dịp 60 năm Ngày truyền thống, danh hiệu Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới, cùng nhiều phần thưởng khác.

Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật ra mắt Tủ sách điện tử Chủ tịch Hồ Chí Minh. Ảnh: NGUYỄN CHẮT

Những thành tựu bền bỉ trong 80 năm là nền tảng để Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật tiếp tục bước vào giai đoạn phát triển mới, xây dựng Nhà xuất bản trở thành trung tâm xuất bản hiện đại, hàng đầu của đất nước, thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ chính trị mà Trung ương Đảng tin tưởng giao phó; giữ vững vai trò là lực lượng nòng cốt trên mặt trận tư tưởng của Đảng và Nhà nước; góp phần giữ vững nền tảng tư tưởng, bồi dưỡng bản lĩnh chính trị, xây dựng văn hóa và con người Việt Nam trong thời kỳ mới.