Xây dựng nếp sống văn hóa mới tại Đồng Nai

Chú trọng đời sống tinh thần

Là địa phương có tốc độ đô thị hóa nhanh, những năm qua thành phố Biên Hòa vươn lên mạnh mẽ, trở thành đô thị lớn. Không chỉ chú trọng phát triển về kinh tế, thành phố Biên Hòa ngày càng quan tâm hơn đến đời sống tinh thần của người dân. Hệ thống thiết chế văn hóa được các cấp chính quyền quan tâm, đầu tư xây dựng. Việc xây dựng mỹ quan đô thị gắn liền với xây văn hóa ở các khu dân cư ngày càng có nhiều chuyển biến tích cực. Điển hình là nhiều tuyến đường trên địa bàn thành phố đảm bảo tiêu chí “sáng - xanh - sạch - đẹp” như: Đường Huỳnh Văn Nghệ (phường Bửu Long), đường liên tổ 19, 21, 22 (khu phố 1 phường Long Bình Tân)…

Người dân Đồng Nai tham gia trò chơi dân gian giúp nâng cao đời sống văn hóa, gắn kết cộng đồng.

Đặc biệt, thành phố Biên Hòa đã xây dựng, chỉnh trang không gian phố đi bộ Nguyễn Văn Trị (phường Hòa Bình), đưa vào hoạt động từ năm 2017 với những mảng “xanh” bên dòng sông Đồng Nai. Những năm qua, Phố đi bộ trở thành điểm vui chơi, giải trí, biểu diễn văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao cho người dân và du khách. Ngoài các gian hàng bày bán ẩm thực và khu vui chơi dành cho thiếu nhi, vào những ngày lễ, Tết, phố đi bộ trở nên rộn ràng hơn khi có thêm trưng bày sách báo xuân, triển lãm ảnh đẹp Biên Hòa. Đặc biệt, đầu năm 2021 lần đầu tiên phố đi bộ trưng bày, giới thiệu hàng trăm sản phẩm gốm Biên Hòa - Đồng Nai đến người dân và du khách. Theo kế hoạch, Tết Nhâm Dần 2022, tỉnh Đồng Nai sẽ tổ chức đường hoa quy mô tại phố đi bộ Nguyễn Văn Trị với chủ đề: “Biên Hòa, Hội nhập và phát triển”.

Ở các vùng nông thôn, đời sống văn hóa cũng có nhiều đổi thay, mặc dù đời sống vật chất vẫn còn khó khăn. Chẳng hạn, xã Phú Hữu, huyện Nhơn Trạch là vùng đất bạc màu, hoang hóa sau chiến tranh, thế nhưng phát huy tiềm năng, lợi thế, địa phương đã xây dựng được một số mô hình phát triển sản xuất có giá trị kinh tế cao, gắn sản xuất với chế biến và tiêu thụ sản phẩm, góp phần tăng thu nhập bình quân đầu người trên địa bàn xã. Cùng với đó các thiết chế văn hóa cũng được chính quyền quan tâm xây dựng và phát triển. Hiện nay, xã Phú Hữu có 1 Trung tâm Văn hóa thể thao - học tập cộng đồng và 4 Nhà văn hóa ấp. Các thiết chế này đã được xây mới và đầu tư trang thiết bị, cơ sở vật chất văn hóa, thể dục thể thao đảm bảo hoạt động có hiệu quả. Đời sống tinh thần của nhân dân trên địa bàn xã đã được cải thiện rõ rệt.

Những năm gần đây, cơ sở vật chất, hạ tầng kinh tế kỹ thuật và các công trình phúc lợi, thiết chế văn hóa phục ở Đồng Nai từng bước được thiết lập, đáp ứng được nhu cầu học tập, vui chơi giải trí, chăm sóc sức khỏe nhân dân. 100% đường làng ở Đồng Nai hiện đã được bê tông hóa, trải nhựa hoặc lát gạch, đường làng, ngõ xóm khang trang, sạch sẽ; ấp, khu phố nào cũng có nhà văn hóa, khu thể thao. Dọc các con đường chạy quanh ấp, khu phố là những bức tường bích họa với nhiều chủ đề gắn với nội dung xây dựng nông thôn mới, tuyên truyền về nếp sống văn minh, cách ứng xử văn hóa, thanh lịch.

Lan tỏa mô hình hay, cách làm tốt

Xây dựng nếp sống văn hóa mới đã giúp người dân Đồng Nai hình thành nhiều mô hình hay, cách làm tốt, phát huy hiệu quả hương ước, quy ước vào đời sống. Trong đó, mô hình cưới văn minh, tiết kiệm được đoàn viên, thanh niên Đồng Nai hưởng ứng nhiệt tình. Cụ thể, tại ấp 4, xã Tà Lài, huyện Tân Phú, đám cưới của đồng bào Mạ, S’tiêng hiện nay không còn tục thách cưới, tổ chức ăn uống linh đình dài ngày mà thu hẹp trong dòng họ và bạn bè thân thích. Các hủ tục thách cưới của đồng bào cũng được hủy bỏ.

Đường bích họa tại xã Cây Gáo, huyện Trảng Bom tạo nên không gian văn hóa thân thiện, nhiều màu sắc.

Ở thị trấn Hiệp Phước, huyện Nhơn Trạch, mô hình Đoàn thanh niên hỗ trợ tổ chức đám cưới cho các cặp đôi công nhân có hoàn cảnh khó khăn đã phát huy hiệu quả. Cụ thể như: Miễn phí chụp ảnh cưới; miễn phí MC (dẫn chương trình), hỗ trợ phần âm thanh, ánh sáng, hay ở huyện Định Quán, trước lễ cưới nhiều cặp vợ chồng cùng nhau viếng nghĩa trang liệt sĩ của huyện và xã, viếng các di tích lịch sử, tượng đài chiến thắng La Ngà...

Tại phường Xuân An, thành phố Long Khánh, nhiều năm nay phường đã triển khai mô hình thư chúc mừng (đám cưới và chào mừng công dân mới ra đời) và thư chia buồn. Chủ tịch UBND phường Xuân An Hoàng Long Hà cho biết, với thư chúc mừng, phía sau mỗi thư đều ghi những lưu ý về tổ chức cưới đảm bảo trang trọng nhưng tiết kiệm, vui tươi, lành mạnh, phù hợp với thuần phong mỹ tục. Đối với thư chia buồn khi có người qua đời, UBND phường gửi kèm những lời căn dặn tổ chức tang lễ đúng quy định, phù hợp với văn hóa dân tộc, hạn chế việc rãi vàng mã và các hủ tục lạc hậu khác.

Phó giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Đồng Nai Nguyễn Thị Mộng Bình cho biết, sau 5 năm (2016-2021) thực hiện cuộc vận động xây dựng nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội ở Đồng Nai đã có những biến chuyển tích cực từ tỉnh đến cơ sở. Người dân tuân thủ và thực hiện theo đúng các quy định của pháp luật. Đặc biệt, trong tình hình dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, nhiều gia đình tổ chức đám cưới gọn nhẹ, báo hỷ. Đám tang đảm bảo các quy định phòng, chống dịch, không tập trung đông người. Các lễ hội tạm dừng tổ chức, có nơi chỉ tổ chức nghi thức tâm linh cúng tế truyền thống, không tổ chức phần hội.

Dịch Covid-19 tác động nặng nề đến nhiều mặt của đời sống, song cũng là “phép thử” cho đời sống văn hóa, thái độ ứng xử của người dân trước vấn đề của thời cuộc. Là tỉnh có nhiều thành phần dân cư, nhiều dân tộc nên các phong tục tập quán, trình độ dân trí, ý thức tôn trọng pháp của mỗi người dân ở Đồng Nai cũng khác nhau. Do vậy, để phát huy hiệu quả xây dựng nếp sống văn minh, đời sống văn hóa mới, tỉnh Đồng Nai đã và đang chú trọng đẩy mạnh vận động, tuyên truyền, nâng cao ý thức của nhân dân. Từ đó, giúp người dân hiểu để cùng nhau chung sức xây dựng đời sống văn hóa mới.

Bài và ảnh: MINH CẦM