Ứng xử văn hóa với đồng tiền quốc gia

QĐND - Đầu Xuân, vợ chồng tôi đi lễ một số chùa ở Hà Nội và hầu như đến chùa nào, khi chúng tôi vào mua đồ lễ cũng được mời đổi tiền lẻ. Một chị chủ quán cho biết: “Tiền lẻ bây giờ không ai bày đổi công khai, vì Ban tổ chức lễ hội đã thông báo đổi tiền lẻ là có thể bị xử phạt hành chính. Nếu muốn đổi thì hãy mua đồ lễ, chị sẽ phụ lại tiền lẻ mới cho, giá đổi là “10 ăn 7”, hoặc “10 ăn 5” tùy theo từng loại tiền 1000 đồng, 2000 đồng, 5000 đồng”.

Bây giờ lên chùa chiền, đi đến đâu, gian phòng nào cũng có điểm đặt tiền lễ, mặc dù Bộ Văn hóa-Thể thao và Du lịch đã quy định mỗi khu di tích chỉ có tối đa 3 hòm công đức. Các vị sư sãi trên chùa, vào những ngày lễ lúc nào cũng phải đi nhặt nhạnh tiền lẻ của “chúng sinh” công đức từ khắp mọi nơi. Với quan niệm càng cúng tiến nhiều thì sẽ nhiều lộc, nhiều phúc nên họ “giúi” tiền lẻ vào tay tượng, vào lọ hoa, vào gốc cây, ném xuống giếng, trên mái nhà. Có ngôi chùa nổi tiếng, sau một mùa lễ hội thu về cả nhiều tỷ đồng tiền lẻ! “Phú quý sinh lễ nghĩa”, nhiều “đại gia, trung gia” vẫn quan niệm đầu năm phải cúng tiến thật nhiều. Có người làm vàng mã cả xe hơi, iPhone 6, nhà lầu… lên chùa đốt. Mỗi người một kiểu cách cúng tiến. Người thì cầm tiền trên tay khấn vái lia lịa, người thì nhét hẳn cả chiếc iPhone 6 bằng giấy, cả tiền âm phủ, vàng mã vào hòm công đức...

"Vô tư" đặt tiền lẻ trong chùa Mía (Sơn Tây, Hà Nội). Ảnh: Thành Nam.

Nhớ lại thời niên thiếu cách nay hơn hai chục năm, tôi theo ông bà tôi lên chùa không có những chuyện như thế này. Có thể ngày đó kinh tế khó khăn, nhưng phần lớn là do quan niệm của ông bà ta ngày xưa luôn lấy chữ “phúc”, chữ “an” làm trọng, lên chùa là cầu cho cái tâm được an, mong cho sức khỏe dồi dào, mà không màng danh vọng. Mọi người đi lễ đều tỏ lòng thành kính, chứ không “bát nháo” như không ít người dân ở các lễ hội thời nay.

Một sư thầy trụ trì một ngôi chùa nổi tiếng từng phát biểu trước báo giới rằng: Một phật tử lên chùa cốt ở cái tâm và sự am hiểu về lịch sử, văn hóa ngôi chùa. Tâm xuất Phật biết, không cần phải đặt tiền trước mặt Đức Phật thì các ngài mới biết”. Nhà nước ta in tiền là để phục vụ phát triển kinh tế-xã hội. Đồng tiền lẻ, dù giá trị bé, nhưng cũng là đồng tiền của quốc gia. Vậy nên, xin mỗi người dân hãy biết trân trọng, sử dụng đúng lúc, ứng xử đúng mực đối với mỗi đồng tiền ở những nơi thờ tự linh thiêng!

PHẠM KIÊN