* Mời bạn đọc xem danh sách các tác phẩm đạt giải A, giải B, giải C, giải Khuyến khích

QĐND Online – Sáng 16-1, tại Nhà hát Ca múa nhạc Quân đội (Hà Nội), Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam đã tổ chức Lễ trao giải thưởng Bộ Quốc phòng về Văn học nghệ thuật, Báo chí đề tài lực lượng vũ trang và chiến tranh cách mạng 5 năm (2009-2014). Đến dự và chỉ đạo buổi lễ có Trung tướng Nguyễn Trọng Nghĩa, Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị, Trưởng Ban Chỉ đạo xét giải thưởng Văn học nghệ thuật (VHNT), Báo chí 5 năm Bộ Quốc phòng. Đến dự còn có các đồng chí: Thiếu tướng Nguyễn Khắc Ngọ, Phó cục trưởng Cục Tuyên huấn TCCT; Thiếu tướng Nguyễn Phương Diện, Phó Cục trưởng Cục Tuyên huấn, TCCT, Trưởng Ban Tổ chức xét giải thưởng và các đại biểu Bộ VHTTDL, Liên hiệp các Hội VHNT Việt Nam; Hội đồng Lý luận phê bình VHNT Trung ương…

Các tác giả của Báo Quân đội nhân dân nhận giải thưởng. Ảnh: Trọng Hải

 

Phong phú cả về nội dung và nghệ thuật

Giải thưởng VHNT, Báo chí của Bộ Quốc phòng được tiến hành 5 năm một lần là sự ghi nhận của Quân ủy Trung ương-Bộ Quốc phòng, Tổng cục Chính trị và cán bộ, chiến sĩ Quân đội nhân dân Việt Nam đối với những tác phẩm VHNT, báo chí có chất lượng tốt về đề tài LLVT, chiến tranh cách mạng.

5 năm qua, hoạt động sáng tác, quảng bá các tác phẩm VHNT, báo chí về đề tài “Lực lượng vũ trang và chiến tranh cách mạng” đã thu hút sự hưởng ứng tích cực của đội ngũ văn nghệ sĩ, nhà báo trong cả nước, thu được hàng nghìn tác phẩm có nội dung tư tưởng tốt, chất lượng nghệ thuật cao, tạo được dấu ấn sâu sắc trong đời sống văn học nghệ thuật cả nước, đóng góp tích cực vào đời sống văn hóa tinh thần của xã hội và trong các đơn vị Quân đội.

Hoạt động này là một trong những nội dung trọng điểm về văn hóa, văn học nghệ thuật, báo chí trong Quân đội; góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Trung ương 5 khóa VIII “Về xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc”.   

Trung tướng Nguyễn Trọng Nghĩa, Phó chủ nhiệm TCCT (giữa) trao bằng khen cho đại diện nhóm tác giả Báo Quân đội nhân dân (Ngọc Long, Nguyên Thắng, Duy Thành) đạt giải A thể loại báo in với  tác phẩm: “Thực hiện Nghị quyết 51 tại Quân khu 1” . Ảnh: Trọng Hải

Phát biểu tại buổi lễ, Thiếu tướng Nguyễn Phương Diện, Phó Cục trưởng Cục Tuyên huấn, Trưởng Ban Tổ chức xét giải thưởng khẳng định: Gần một năm qua, các Hội đồng đã làm việc nghiêm túc, thực hiện đầy đủ quy chế, quy định, tập trung trao đổi, mạn đàm, phát hiện và tổ chức thẩm định tác phẩm. Việc xét giải được tiến hành theo hai vòng: Sơ khảo và chung khảo. Các Hội đồng đã thể hiện tinh thần trách nhiệm cao, làm việc công minh, khách quan, dân chủ để chọn ra tác phẩm tiêu biểu, báo cáo Ban Chỉ đạo xem xét giải thưởng.

Theo Thiếu tướng Nguyễn Phương Diện, đợt xét thưởng lần này là một cuộc tập hợp đông đảo lực lượng văn nghệ sĩ, nhà báo sáng tác về đề tài Lực lượng vũ trang, chiến tranh cách mạng trong 5 năm qua. Nhìn vào đời sống VHNT phong phú, đa dạng hôm nay, công chúng dễ dàng nhận thấy đề tài lực lượng vũ trang, chiến tranh cách mạng tiếp tục lôi cuốn đông đảo nghệ sĩ tham gia sáng tác, biểu diễn, thu hút một lực lượng lớn độc giả, khán giả thưởng thức. Thành phần tham gia sáng tác rất đa dạng gồm các văn nghệ sĩ cao tuổi đã có thành tựu sáng tác qua các cuộc kháng chiến chống ngoại xâm; lực lượng sáng tác trẻ trưởng thành từ sau năm 1975 và mới xuất hiện trong những năm gần đây.

Tác phẩm múa của tác giả Xuân Thanh đạt giải Khuyến khích. Ảnh: Trọng Hải

Trong số 200 tác phẩm văn học, gần 500 tác phẩm mỹ thuật, gần 1.000 tác phẩm nhiếp ảnh, 400 tác phẩm âm nhạc, 50 tác phẩm múa, 44 tác phẩm điện ảnh, gần 30 tác phẩm sân khấu, hàng nghìn tác phẩm báo chí…tham gia xét giải thưởng lần này hầu hết là những tác phẩm có nội dung phong phú và nhiều sáng tạo về nghệ thuật. Xuyên suốt các tác phẩm văn học, nghệ thuật, báo chí tham dự xét giải, nổi bật nhất là hình tượng người chiến sĩ, có các vị tướng, nhà cầm quân, có những binh nhì mái tóc còn xanh, có người còn tại ngũ và người đã trở về hậu phương. Những người chiến sĩ ấy có một nhiệm vụ và hoàn cảnh chung: Họ đã chiến đấu và chiến thắng giặc ngoại xâm, đã lập chiến công lẫy lừng, đã viết nên trang sử vẻ vang của một thời và giờ đây họ đang cần phải chiến thắng chính mình, chiến thắng khó khăn, gian khổ, đói nghèo, lạc hậu để tiếp tục vươn lên giữ trọn phẩm chất cao đẹp của Bộ đội Cụ Hồ trong thời kỳ mới.

Những tác phẩm được giải năm nay đã chứng tỏ sự phong phú không chỉ ở khía cạnh nghệ thuật mà còn phong phú cả nội dung. Các tác phẩm đã phản ánh chiến tranh trên diện rộng, có chiều sâu, không gian trải dài từ cuộc kháng chiến chống Pháp, tới kháng chiến chống Mỹ, cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc và làm nhiệm vụ quốc tế cứu giúp nhân dân Cam-pu-chia thoát khỏi họa diệt chủng. Trong quá trình khai thác đề tài về LLVT, các tác giả đã cập nhật kịp thời những vấn đề nóng bỏng của đất nước, đưa được nhiều vấn đề còn tươi rói vào các tác phẩm văn học nghệ thuật. Đó là cuộc đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển đảo, đấu tranh chống sự phá hoại nhiều mặt của kẻ thù, đấu tranh với các quan điểm sai trái lệch lạc...

Đánh giá về các tác phẩm âm nhạc tham dự giải, NSƯT, nhạc sĩ Phạm Ngọc Khôi (Hội Nhạc sĩ Việt Nam)cho rằng, mặc dù đề tài về lực lượng vũ trang và chiến tranh cách mạng nhưng không bị bó hẹp theo khuôn mẫu sẵn có. Vì thế, các tác giả sáng tác cũng dễ dàng hơn. Tác phẩm hòa tấu “Tâm hồn thơ-trái tim thép” để lại ấn tượng sâu sắc với nhạc sĩ Phạm Ngọc Khôi bởi thể hiện những nét mới trong đời sống văn hóa nghệ thuật hiện nay, phù hợp với Quân đội và đáp ứng yêu cầu về nghệ thuật.

Sự cao cả và đức hy sinh của người chiến sĩ vốn là một chủ đề đã được nhiều thế hệ văn nghệ sĩ khai thác và sẽ được khai thác dài lâu. Đề tài lực lượng vũ trang và chiến tranh cách mạng đã trở thành chủ đề muôn thủa mà mỗi thế hệ khi đề cập đến đều có cách giải quyết vấn đề theo quan niệm, nhiệm vụ của thời đại, thế hệ mình, tác phẩm mang mầu sắc, cá tính riêng.

Khắc họa đậm nét hình ảnh Bộ đội Cụ Hồ

Cùng với các loại hình nghệ thuật, 5 năm qua, báo chí cách mạng đã chủ động tuyên truyền về nhiệm vụ Quân đội và sự nghiệp Quốc phòng toàn dân trong công cuộc xây dựng, bảo vệ Tổ quốc; phát hiện những vấn đề mới giúp Đảng, Nhà nước và Bộ Quốc phòng chỉ đạo xây dựng Quân đội cách mạng, tinh nhuệ, chính quy, từng bước hiện đại.

Tham dự cuộc thi này, Báo Quân đội nhân dân đã có những bài viết, phóng sự ảnh khắc họa đậm nét hình ảnh chiến sĩ “Bộ đội Cụ Hồ” trong thời chiến cũng như thời bình. Trong đó, có các tác phẩm: “Thực hiện Nghị quyết 51 tại Quân khu 1” của nhóm tác giả Ngọc Long, Nguyên Thắng, Duy Thành đạt giải A ở thể loại báo in; Phóng sự “Bốn cùng” ở Mường Nhé của tác giả Minh Trường đạt giải A thể loại nhiếp ảnh; Loại 7 bài “Chân dung chính trị viên của Đoàn tàu Không số” của tác giả Hồng Hải, Trịnh Dũng đạt giải B ở thể loại báo điện tử (không có giải A); tác phẩm “Trường Sa - Tình biển duyên bờ” của Lê Thiết Hùng đạt giải C thể loại báo in.

Nhà thơ Hoàng Nhuận Cầm (phải), đại diện đoàn làm phim nhận giải A cho bộ phim "Mùi cỏ cháy".

Để có những tác phẩm tham dự cuộc thi này, các nhà báo, chiến sĩ của Báo Quân đội nhân dân đã đi đến những vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo để phản ánh những công việc, sự hy sinh thầm lặng của người chiến sĩ trên mặt trận xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, góp phần động viên cán bộ, chiến sĩ hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ.

Hình tượng Bộ đội Cụ Hồ trong nghệ thuật sân khấu khá đa dạng, vở diễn “Rừng xưa” của Nhà hát Cải lương Trần Hữu Trang; “Chuyến tàu tốc hành trong đêm” của Nhà hát Kịch nói Quân đội, đã đi sâu vào khai thác hình tượng người chiến sĩ sau chiến tranh không chỉ tự hòa mình với những gì đã có mà còn ngời sáng nghĩa tình đồng đội và cái nhìn nhân văn về cuộc sống, vượt lên những éo le để cuối cùng khẳng định giá trị, phẩm chất Bộ đội Cụ Hồ - một giá trị vô giá.

Hình ảnh Đại tướng Võ Nguyên Giáp được phản ánh trong vở kịch “Nhiệm vụ hoàn thành” không chỉ hiện lên vóc dáng của một vị tướng đã đi vào lịch sử dân tộc và thế giới mà còn làm sáng lên trong lòng khán giả hình ảnh một nhà văn hóa lớn, rất đỗi gần gũi, thân thương.

"Sáng trong như ngọc" là những gì mà các nghệ sĩ trong ê kíp sáng tạo muốn khắc họa hình tượng nhà chiến lược ở cả 3 mặt trận: Chính trị, quân sự và kinh tế trong vở chèo “Nguyễn Chí Thanh, sáng trong như ngọc một con người”.

Tác phẩm múa "Những ngôi sao bất tử" đạt giải A.

Cũng như các loại hình VHNT tham dự giải, các tác phẩm múa tham dự  lần này đã tôn vinh sự sáng tạo của các biên đạo trong và ngoài Quân đội. NSND Chu Thúy Quỳnh, Chủ tịch Hội Nghệ sĩ Múa Việt Nam cho rằng: Giải thưởng là sự động viên với đội ngũ văn nghệ sĩ trong và ngoài Quân đội. Các tác phẩm múa đạt giải được đầu tư dàn dựng kỹ lưỡng nên đã mang đến cho người xem cái nhìn mới về múa trong đời sống hiện nay.

 Tác phẩm "Mẹ và người lính" của Hoàng Tân đạt giải B loại hình Mỹ thuật.

Trong lĩnh vực mỹ thuật, tác phẩm tượng đúc đồng “Hoàng Sa-chủ quyền hải phận Việt Nam” của nhà điêu khắc Tạ Quang Đạo đã khắc họa hình tượng người chiến sĩ hiên ngang trước Biển Đông và nêu bật ý chí, quyết tâm của cả dân tộc, giữ vững chủ quyền, lãnh thổ, biên giới, hải đảo của Tổ quốc.

Với tiểu thuyết “Đèn kéo quân”, đạt giải A ở thể loại văn học, tác giả lão thành Lương Sĩ Cầm đã chứng tỏ độ bền bỉ, sự từng trải và chín muồi của một nhà văn khi viết về chiến trường những ngày đầu chống Pháp bằng bút pháp giản dị, chặt chẽ, giàu hiện thực.

Mỗi loại hình nghệ thuật tham dự Cuộc vận động sáng tác các tác phẩm Văn học nghệ thuật, Báo chí đề tài lực lượng vũ trang và chiến tranh cách mạng 5 năm (2009-2014) đều có các cách thể hiện khác nhau, mang sắc thái riêng biệt nhưng đều có điểm chung là khắc họa đậm nét hình ảnh chiến sĩ Quân đội nhân dân Việt Nam trong thời chiến cũng như thời bình. Mỗi áng văn, mỗi bài viết, mỗi nốt nhạc, mỗi lời ca, tiếng hát… được các nghệ sĩ trong và ngoài Quân đội phản ánh trong Cuộc vận động này đã góp phần khích lệ, động viên lực lượng sáng tác đồng thời tô điểm thêm sắc màu mới cho diện mạo VHNT nước nhà.

Bài, ảnh: KHÁNH HUYỀN