QĐND - Ngoài những di tích thắng cảnh nổi tiếng như Khu du lịch hồ Núi Cốc, đền Đuổm, hang Phượng Hoàng, suối Mỏ Gà, ATK Định Hóa,... đến với Thái Nguyên, du khách còn được chiêm ngưỡng cảnh sắc tuyệt đẹp và huyền bí của quần thể tâm linh Chùa Hang ở thị trấn Chùa Hang, huyện Đồng Hỷ. Năm 1999, Chùa Hang đã được xếp hạng di tích thắng cảnh cấp quốc gia.
Dẫn chúng tôi tham quan, Đại đức Thích Nguyên Thanh, trụ trì Chùa Hang giới thiệu: Di tích thắng cảnh Chùa Hang bao gồm một ngôi chùa và 3 ngọn núi đá độc lập trên địa hình bằng phẳng là Huyền Vũ, Thanh Long và Bạch Hổ, dài khoảng 1km nối tiếp nhau như hình yên ngựa. Chùa Hang còn gọi là Động Tiên Lữ được xây dựng từ thời nhà Lý do Nguyên phi Ỷ Lan cho xây dựng nhân một chuyến kinh lý Thái Nguyên qua vãn cảnh cùng với Động Linh Sơn. Chùa là một hang lớn nằm trong lòng núi đá, trong lòng hang có nhiều nhũ đá lớn như cột chống trời, bụt mọc, hổ chầu, voi phục. Hang có nhiều ngóc ngách, cửa thông trước sau, vì vậy không khí trong chùa luôn điều hòa trong lành, ấm áp mùa đông, mát mẻ mùa hè. Hai bên cửa động có tượng hộ pháp ông Khuyến Thiện cưỡi voi và ông Trừng Ác cưỡi hổ, tạo sự đường bệ, uy nghi. Vòm hang mở rộng lô nhô chùm nhũ đá, hình mây già vờn trên trần hang, đá quái chơi vơi, những cột đá ba người ôm không xuể... Tượng Phật A-di-đà cao trên 3m, ngự trên tòa sen, hai tay xếp bằng kết ấn thiền định, khuôn mặt nhân từ, mình mặc cà sa. Trên vách có câu đôi chữ Hán: Phong cảnh thiên nhiên duy đệ nhất/ Danh lam nhân tạo thị vô song (tạm dịch là: Phong cảnh thiên nhiên đẹp bậc nhất/ Danh lam do con người tạo ra cũng không kém).
 |
Chính điện Tam Bảo ở danh thắng Chùa Hang |
Trải qua hai cuộc chiến tranh chống Pháp và chống Mỹ, nhiều di tích bị tàn phá. Vì vậy, những năm đầu thập niên 1990, chính quyền và nhân dân địa phương đã tiến hành tôn tạo, khôi phục. Hiện tại, Chùa Hang còn lưu giữ một số tượng Phật, đồ cúng lễ có giá trị khảo cứu cao. Tham quan Chùa Hang, du khách không khỏi ngạc nhiên trước nét cổ kính của ngôi chùa trong hang với nhiều nhũ đá kỳ thú và các khu điện thờ như: Tam quan, Chính điện Tam Bảo, khu Hoằng Pháp, Tổ đường, Bảo tháp được thiết kế, xây dựng một cách tinh xảo lối kiến trúc nguyên thủy đặc thù của chùa gỗ vùng Bắc Bộ thời nhà Lý. Đang ngắm điện Tam Bảo, ông Phan Đình Thuận, du khách đến từ Hà Tĩnh, trầm trồ: “Chùa Hang có địa thế độc đáo, thắng cảnh hữu tình, kiến trúc cổ kính và uy nghi. Tôi vào đây như được tĩnh tâm, hiểu hơn vẻ đẹp của thiên nhiên và càng cảm phục ông cha ta đã biết kết hợp hài hòa giữa cảnh quan thiên tạo và nhân tạo, xây dựng một thắng cảnh tâm linh độc đáo”.
Bài và ảnh: NGUYỄN CHÍ HÒA