Tính tới thời điểm này, đã có gần 30 tỉnh, thành phố trên cả nước phải chuyển sang học trực tuyến để phòng dịch. Để thích ứng linh hoạt với tình hình, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành Thông tư số 09/2021/TT-BGDĐT Quy định về quản lý và tổ chức dạy học trực tuyến trong cơ sở giáo dục phổ thông và cơ sở giáo dục thường xuyên. Thông tư quy định rõ trong trường hợp bất khả kháng, ở thời điểm kiểm tra, đánh giá định kỳ mà học sinh không thể đến trường vì dịch bệnh như hiện nay thì hiệu trưởng các trường có thể quyết định kiểm tra, đánh giá định kỳ bằng hình thức trực tuyến. Đây được xem là một trong những thay đổi lớn của giáo dục trong năm 2021.

Không thể phủ nhận ưu điểm của phương pháp học trực tuyến, đặc biệt trong thời đại phát triển của công nghệ trí tuệ nhân tạo. Tuy nhiên, việc tổ chức một kỳ thi chưa có tiền lệ như thi trực tuyến khiến nhiều người lo ngại bởi tính trung thực của bài thi. Để tổ chức kỳ thi, trước hết đòi hỏi những điều kiện hạ tầng kỹ thuật cơ bản như mạng internet, hệ thống máy chủ, ngân hàng đề thi, phần mềm quản lý, tài khoản riêng để học sinh truy cập... Tiếp đến, nhà trường cần có các biện pháp hiệu quả để thực hiện việc kiểm tra, đánh giá thật chính xác, khách quan, công bằng, trung thực, phản ánh đúng năng lực người học, tránh những tiêu cực có thể phát sinh.

Để sẵn sàng kích hoạt phương án thi này, các nhà trường, giáo viên và học sinh cần chuẩn bị tâm thế và điều kiện kỹ thuật thật tốt. Khi thi, học sinh nhất thiết phải sử dụng tính năng video và audio để bảo đảm việc giám sát thường xuyên. Nhiều chuyên gia giáo dục cho rằng, với những môn trắc nghiệm, các cơ sở giáo dục có thể sử dụng phần mềm trộn đề và cung cấp tài khoản, giới hạn thời gian làm bài và nộp bài của thí sinh. Còn các môn tự luận, nên ra những đề mở, yêu cầu học sinh sử dụng năng lực tư duy, sáng tạo, đồng thời cho phép các em tham khảo tài liệu để có thông tin hỗ trợ việc thực hiện nhiệm vụ học tập theo đúng yêu cầu của đề thi. Ở những nơi có học sinh gặp khó khăn về hạ tầng kỹ thuật, nhà trường nên hỗ trợ bằng cách mở phòng tin học cho các em sử dụng để làm bài kiểm tra, song song đó là bảo đảm các quy định về phòng, chống dịch. Ngoài ra, còn rất nhiều hình thức kiểm tra, đánh giá hiệu quả khác như bài thực hành hoặc dự án học tập. Qua đó, giáo viên theo dõi quá trình thay đổi về nhận thức, ý thức, kỹ năng của người học để đánh giá đúng năng lực học sinh.

Có thể thấy, việc kiểm tra, đánh giá định kỳ bằng hình thức trực tuyến còn mới, nhưng nếu hình thức này thực sự được áp dụng, không những giải quyết được vấn đề duy trì kế hoạch học tập theo khung thời gian năm học mà còn tạo tiền đề để hoàn thiện hình thức dạy học kết hợp truyền thống với online ở các cấp học phổ thông. Đây cũng là bước chuẩn bị hữu ích nhằm trang bị cho học sinh những kỹ năng cần thiết cho việc học tại các trường đại học sau này; hơn nữa thích ứng với môi trường làm việc linh hoạt, đa dạng và gắn liền với công nghệ của thế kỷ 21.

KHÁNH HÀ