Theo dòng chảy của thời gian, lời chúc Tết của người dân Việt Nam cũng không ngừng được bồi đắp, phát triển, mở rộng cả về nội dung và ý nghĩa.
Thời xưa, lời chúc Tết thường là những câu mang tính ước lệ theo kiểu “khuôn vàng thước ngọc”. Chẳng hạn, lời chúc đối với đất nước, dân tộc là: Dân cường nước thịnh; Quốc thái dân an; Nhân khang vật thịnh. Lời chúc đối với mọi người nói chung là: Vạn sự như ý; Tấn tài, tấn lộc; Phúc, lộc, thọ, khang, ninh... Lời chúc đối với tầng lớp quan lại là: Thăng quan tiến chức; Công thành danh toại. Lời chúc đối với các nho sĩ đi thi là: Nhất cử khoa đăng để sớm được về Vinh quy bái tổ. Lời chúc đối với bà con nông dân là: Mưa thuận gió hòa, Mùa màng bội thu. Lời chúc đối với các thương gia là: Mua may bán đắt; Nhất bản vạn lợi, sai tài sai lộc. Lời chúc đối với các ngư dân là quanh năm ra biển được Thuận buồm xuôi gió. Lời chúc đối với các cụ cao tuổi là Bách niên giai lão. Lời chúc đối với các gia đình là Con đàn cháu đống. Lời chúc đối với các cháu nhỏ là Hay ăn chóng lớn…
    |
 |
|
Tưng bừng ngày hội đầu xuân. Ảnh: Minh Ngọc Uyên. |
Trong thời đại “thế giới phẳng”, nhờ công nghệ thông tin lên ngôi mà những lời chúc Tết đã phát triển với nội dung hết sức đa dạng, phong phú và cũng không kém phần dí dỏm, thú vị. Chỉ cần một cái tin nhắn qua điện thoại di động, trên Zalo, Facebook hay gửi email, chúng ta có thể nhận được hàng chục lời chúc Tết giàu ý nghĩa. Bên cạnh những lời chúc mừng năm mới thường thấy như: Sức khỏe dồi dào, đường đời may mắn, sự nghiệp thành đạt, gia đình hạnh phúc, an khang, thịnh vượng, mấy năm trở lại đây, những lời chúc Tết được các bạn trẻ và nhiều người ưa thích được thể hiện ở ba dạng sau:
1. “Vần điệu hóa” lời chúc với tiết tấu khá nhịp nhàng, êm tai cùng những câu từ dí dỏm, vui nhộn:
Năm cũ qua/ Năm mới tới/ Vạn điều mới/ Triệu điều vui/ Không điều xui/ Tỷ điều phát/ Xuân bát ngát/ Rượu no say/ Vàng đầy tay/ Tiền đầy túi.
Năm hết Tết đến/ Rước lộc vào nhà/ Quà cáp bao la/ Cả nhà no đủ/ Vàng bạc đầy tủ/ Gia chủ phát tài/ Già trẻ gái trai/ Sum vầy hạnh phúc/ Triệu tài vạn lộc/ Muôn sự bình an/ Năm mới an khang/ Giàu sang phú quý/ Tiền xài mệt nghỉ/ Sức khỏe dồi dào/ Sự nghiệp bay cao/ Cuộc đời vui vẻ.
Chúc luôn hoan hỉ/ Sức khỏe bền bỉ/ Công danh hết ý/ Tiền vào bạc tỷ/ Tiền ra ri rỉ/ Tình yêu thỏa chí/ Vạn sự như ý/ Cung hỷ cung hỷ.
Năm mới xin chúc/ Khúc ca an bình/ Năm mới phát tài/ Vạn sự như ý/ Già trẻ lớn bé/ Đầy ắp tiếng cười/ Trên mặt ngời ngời/ Tràn đầy hạnh phúc/ Xuân đến hy vọng/ Ấm no mọi nhà/ Kính chúc ông bà/ Sống lâu trăm tuổi/ Kính chúc ba mẹ/ Sức khỏe dồi dào/ Đôi lứa yêu nhau/ Càng thêm nồng ấm/ Các em bé nhỏ/ Học giỏi chăm ngoan/ Chúc Tết mọi người/ Năm mới hoan hỉ/ Gặp nhiều niềm vui.
Cầu chúc cho nhau một năm mới: Đầy đủ tiền bạc để gia đình sung túc/ Ngập tràn hạnh phúc để tâm hồn ngọt ngào/ Sức khỏe dồi dào để cuộc đời vui tươi/ Đầu óc thảnh thơi để nụ cười trong sáng/ Chứa chan hy vọng để giữ mãi niềm tin/ Sưởi ấm trái tim để tình yêu bền vững.
2. “Thi vị hóa” lời chúc bằng thể loại thơ thân thuộc với những câu từ mộc mạc, bình dị:
Xuân này hơn hẳn mấy xuân qua/ Phúc lộc đua nhau đến mọi nhà/ Vài lời chân thành mừng năm mới/ Vạn sự an khang, vạn sự hòa.
Năm mới chúc nhau sức khỏe nhiều/ Tiền bạc rủng rỉnh thoải mái tiêu/ Gia đình hạnh phúc, bạn bè quý/ Thanh thản vui chơi mọi buổi chiều.
Tỉnh giấc sớm nay giật nảy mình/ Xuân mới đến rồi, thế mới... kinh/ Ngất ngây chẳng biết mơ hay tỉnh/ Chợt nhớ bạn hiền lúc bình minh” và kèm theo câu nói vui: Chúc mừng năm mới, ZEZE...
Năm mới muôn sự an lành/ Người người hạnh phúc, gia đình ấm êm.
Lời chúc từ trái tim mình/ Nhiều phúc-lộc-thọ-khang-ninh tràn về.
3. “Cường điệu hóa” lời chúc với những câu từ hóm hỉnh mà cũng khá giàu hình ảnh:
Một bầu trời sức khỏe/ Một biển cả tình thương/ Một đại dương tình bạn/ Một điệp khúc tình yêu.
Vạn sự như ý/ Tỷ sự như mơ/ Triệu triệu bất ngờ/ Không chờ cũng đến.
Vui vẻ như chim sẻ/ Mạnh khỏe như đại bàng/ Giàu sang như chim phụng/ Làm lụng như chim sâu/ Sống lâu như đà điểu.
An lành cho thứ hai/ May mắn cho thứ ba/ Nụ cười cho thứ tư/ Tốt đẹp cho thứ năm/ Thành công cho thứ sáu/ Ấm áp cho thứ bảy/ Hạnh phúc cho chủ nhật.
1 năm thịnh vượng/ 12 tháng thành công/ 52 tuần hạnh phúc/ 365 ngày may mắn/ 8.760 giờ mạnh khỏe/ 525.600 phút vui vẻ/ 31.536.000 giây an lành.
Vẫn biết những lời chúc Tết trên đây khó có thể được hiện thực hóa đối với mỗi người trong một năm, song ai nghe cũng cảm thấy… “mãn nhĩ” (sướng tai)! Điều đó chứng tỏ lời chúc mừng năm mới bằng ngôn ngữ mẹ đẻ của chúng ta trong “thế giới phẳng” và “thời đại @” không những không bị thui chột (hay bó hẹp lại) như có người từng lo lắng mà ngược lại, tiếp tục được mở rộng cả nội hàm, dung lượng và ý nghĩa về ngôn từ. Hơn thế, mỗi năm có thêm những lời chúc mới, chúng ta càng thêm yêu, thêm quý, thêm trọng tiếng Việt thân thương mà ông cha ta đã khai mở, tạo dựng, gìn giữ, bồi đắp từ đời này qua đời khác và trở thành một di sản quý báu trong đời sống văn hóa tinh thần của dân tộc mỗi dịp Tết đến xuân về.
Và để đón mừng năm mới sắp đến, người viết bài này chân thành gửi đến bạn đọc gần xa một câu thơ chúc Tết của mình: Gửi lời cung chúc tân xuân/ Tiền-tài-danh-vọng muôn phần thăng hoa!
ANH THẢO