Từ sau khi thiết lập quan hệ ngoại giao, Việt Nam và Liên Xô/Liên bang Nga đã triển khai ký kết hàng loạt các văn bản, hiệp định, hiệp nghị, hiệp ước hợp tác trên các lĩnh vực kinh tế, thương mại, văn hóa... trong đó có lĩnh vực hàng không, vũ trụ. Từ đó, dẫn tới sự kiện lịch sử năm 1980 với việc nhà du hành vũ trụ đầu tiên của Việt Nam-Phạm Tuân bay vào vũ trụ cùng người bạn đồng hành Liên Xô V.V. Gorbatko. Chuyến bay trên con tàu Liên hiệp 37 của các nhà du hành Liên Xô và Việt Nam thực hiện đã thành công, trở về Trái đất an toàn.
    |
 |
| Bìa ấn phẩm lưu trữ “Chuyến du hành vũ trụ lịch sử”. |
|
 |
| Nhà du hành vũ trụ Phạm Tuân (giữa) trên Trạm “Chào mừng-6”, ngày 28-7-1980. |
Sự tham gia của phi công Việt Nam trong chuyến bay 40 năm trước có ý nghĩa quan trọng, là sự kiện lịch sử tiêu biểu, ấn tượng và là niềm tự hào của nhân dân Việt Nam. Lần đầu tiên, Việt Nam đã có một nhà du hành vũ trụ tham gia thực hiện chinh phục không gian ngoài Trái đất. Việt Nam cũng trở thành nước châu Á đầu tiên có nhà du hành vũ trụ.
|
 |
| Nhà du hành vũ trụ Liên Xô V.V. Gorbatko và Phạm Tuân trả lời phỏng vấn báo chí sau khi hạ cánh tại Baikonur, tháng 7-1980. Ảnh: Nhà du hành vũ trụ Phạm Tuân. |
Trong khuôn khổ Kế hoạch hợp tác giai đoạn 2019-2022, Cục Văn thư-Lưu trữ nhà nước Việt Nam và Cơ quan Lưu trữ Liên bang Nga đã thực hiện biên soạn, xuất bản ấn phẩm tài liệu lưu trữ về chuyến du hành vũ trụ của con tàu Liên hiệp 37- “Chuyến du hành vũ trụ lịch sử”. Cuốn sách gồm 3 phần: Phần I: Hợp tác nghiên cứu vũ trụ; công tác chuẩn bị và quá trình huấn luyện trước chuyến bay năm 1980; Phần II: Khởi hành và hoạt động; Phần III: Trở về Trái đất.
HUY ĐĂNG