Tiến sĩ Vũ Mạnh Hà, Giám đốc Bảo tàng Hồ Chí Minh kể lại câu chuyện rất thú vị về bức tượng bán thân Chủ tịch Hồ Chí Minh, một hiện vật có giá trị đặc biệt quý giá trong đề án sưu tầm, nghiên cứu tư liệu, hình ảnh, hiện vật về Chủ tịch Hồ Chí Minh mà bảo tàng đang thực hiện.
Chuyện là, giám ngục Paul Atoine Miniconi sinh năm 1897 tại Bocognano, thuộc đảo Corse, Cộng hòa Pháp. Ông được cử sang Việt Nam làm việc tại nhà tù Côn Đảo từ năm 1920 đến 1952. Với vai trò giám ngục, ông được giao giữ chìa khóa các khám banh, canh gác, đi tuần và quản lý tù nhân tại một số banh của nhà tù Côn Đảo. Tại đây, ông đã tận mắt chứng kiến tinh thần quả cảm và tình cảm, lòng trung thành của những chiến sĩ cộng sản đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh. Trong quá trình làm việc, ông nhận thấy dấu hiệu bất thường từ những người tù cộng sản: Dường như họ đang giấu một vật quý giá nào đó? Từ nghi ngờ đó, ông cho tổ chức khám xét và thu được bức tượng bán thân Chủ tịch Hồ Chí Minh. Đây là bức tượng được các chiến sĩ cộng sản bí mật cất giấu vượt qua sự kiểm soát gắt gao của chính quyền Pháp và mang ra Côn Đảo. Ông Paul Atoine Miniconi hiểu được những giá trị nhân văn, ý nghĩa tốt đẹp, tình cảm trân trọng của những chiến sĩ cộng sản dành cho Chủ tịch Hồ Chí Minh, nên quyết định giữ lại bức tượng đó. Sau khi hết thời hạn ở Việt Nam, năm 1952 ông trở về sinh sống và làm việc tại đảo Corse. Bức tượng bán thân của Chủ tịch Hồ Chí Minh được ông trân trọng gìn giữ trong gia đình như một bảo vật trong gần 70 năm qua. Trước khi mất, ông trao bức tượng cho người con trai của mình là Paul Miniconi.
    |
 |
|
Bức tượng Chủ tịch Hồ Chí Minh của các chiến sĩ ở nhà tù Côn Đảo năm xưa đang được trưng bày tại Bảo tàng Hồ Chí Minh. |
Ngày 1-12-2019, ông Paul Miniconi cùng với nhà sử học Pháp Frank Senateur đã trao bức tượng Chủ tịch Hồ Chí Minh cho ông Nguyễn Thiệp, Đại sứ Việt Nam tại Cộng hòa Pháp, để chuyển về bàn giao cho Bảo tàng Hồ Chí Minh bảo quản, lưu giữ và phát huy giá trị bức tượng quý giá này. Một điều hết sức thú vị và trùng hợp, Đại sứ Nguyễn Thiệp là con trai của một người tù cộng sản từng bị giam giữ tại nhà tù Côn Đảo trong giai đoạn ông Paul Antoine Miniconi làm giám ngục. Với ông Paul Miniconi, việc trao lại bức tượng bán thân Chủ tịch Hồ Chí Minh cho Chính phủ và nhân dân Việt Nam chính là thực hiện di nguyện thiêng liêng của người cha trước lúc qua đời.
Trong khuôn khổ Hội nghị tổng kết 10 năm thực hiện các hoạt động “Tôn vinh Chủ tịch Hồ Chí Minh, Anh hùng giải phóng dân tộc Việt Nam, Nhà văn hóa kiệt xuất" diễn ra ngày 25-2-2020 tại trụ sở Bộ Ngoại giao, Phó thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh đã trao kỷ vật quý giá của các chiến sĩ nhà tù Côn Đảo-bức tượng bán thân của Chủ tịch Hồ Chí Minh cho Bảo tàng Hồ Chí Minh.
“Trong chốn ngục tù, hình ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn là nguồn cổ vũ, động viên lớn lao đối với những chiến sĩ cách mạng đấu tranh giữ vững khí tiết người cộng sản. Để có tấm hình của Người khi bí mật chào cờ, kết nạp Đảng, các chiến sĩ tù Côn Đảo đã vẽ, thêu hình Chủ tịch Hồ Chí Minh theo trí tưởng tượng của mình và tìm mọi cách cất giữ những hình ảnh, kỷ vật trước sự kiểm soát gắt gao của kẻ thù. Họ coi đó là tài sản vô giá, bởi lẽ hình ảnh đẹp đẽ nhất trong tâm trí của họ là Tổ quốc, là Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu!”, TS Vũ Mạnh Hà xúc động nói.
Bài và ảnh: CHÂU XUYÊN