Trong những năm kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, Nhà xuất bản QĐND đã xuất bản gần 300 tên sách gồm hầu hết tác phẩm, tài liệu quan trọng nhất của Quân đội ta lúc bấy giờ. Các sách, tài liệu được xuất bản, phần lớn là sách mỏng, phương tiện in ấn thô sơ, giấy để in là loại giấy bồi đen sản xuất bằng phương pháp thủ công, hình thức sách mộc mạc, giản dị. Tuy nhiên, đó là những tài liệu, sản phẩm văn hóa tinh thần quý giá, được các cơ quan, đơn vị, cán bộ, chiến sĩ ta trân trọng và sử dụng với hiệu quả cao.

Từ cuối năm 1954 đến cuối năm 1964, Nhà xuất bản QĐND đã xuất bản được gần 600 tên sách với hơn 4.000.000 bản, góp phần phục vụ quân đội và hai nhiệm vụ chiến lược của cách mạng là xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc, đấu tranh hoàn thành cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân ở miền Nam.

leftcenterrightdel
Thủ trưởng Tổng cục Chính trị kiểm tra công tác Triển lãm Sách chào mừng kỷ niệm 90 năm Ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (3-2-2020) của Nhà xuất bản QĐND.Ảnh: TRUNG MINH.

Trong những năm cả nước kháng chiến chống đế quốc Mỹ xâm lược (1965-1975), sách được xuất bản tăng nhanh về số lượng và có chất lượng. Bằng việc xuất bản những tác phẩm lớn của Chủ tịch Hồ Chí Minh, của các đồng chí: Lê Duẩn, Trường Chinh, Phạm Văn Đồng và các đồng chí lãnh đạo khác của Đảng, Nhà nước, quân đội, sách của Nhà xuất bản QĐND đã góp phần phổ biến, quán triệt và hướng dẫn hành động cho quân và dân cả nước thực hiện chủ trương, đường lối, nhiệm vụ chính trị-quân sự của Đảng. Do huy động được đội ngũ đông đảo những người cầm bút và vận dụng các quy mô, phương thức xuất bản linh hoạt, sách của Nhà xuất bản QĐND khá phong phú về đề tài, thể loại. Hàng loạt sách hướng dẫn nghiệp vụ, phổ biến kinh nghiệm chiến đấu, xây dựng được xuất bản kịp thời. Đặc biệt, chấp hành chỉ thị của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Nhà xuất bản QĐND đã tổ chức thành công bộ sách “Người tốt việc tốt” với tiêu đề “Vì nước, vì dân”, góp phần cổ vũ, tuyên truyền phong trào thi đua yêu nước trong xã hội và trong quân đội.

Sau khi đất nước thống nhất, cả nước bước vào công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, hoạt động của Nhà xuất bản QĐND có bước phát triển mới. Nhà xuất bản QĐND đã phối hợp với các cơ quan, đơn vị trong toàn quân, tập trung xây dựng 8 bộ loại sách cơ bản của quân đội: Sách kinh điển và lý luận; hệ thống sách giáo khoa và tài liệu giảng dạy trong quân đội; sách khoa học kỹ thuật quân sự; sách hướng dẫn nghiệp vụ và phổ biến kinh nghiệm các mặt công tác chính trị, tham mưu, hậu cần, kỹ thuật, kinh tế, quân sự địa phương; sách lịch sử-quân sự; sách văn nghệ về đề tài đấu tranh vũ trang và xây dựng LLVT nhân dân; sách nghiên cứu, tham khảo.

Những năm gần đây, Nhà xuất bản QĐND đã xuất bản được nhiều tác phẩm lý luận chính trị-quân sự, lịch sử, hồi ký và nhiều công trình tổng kết các cuộc kháng chiến cứu nước của nhân dân ta dưới sự lãnh đạo của Đảng, góp phần làm phong phú thêm kho tàng kinh nghiệm và khẳng định một giai đoạn lịch sử hào hùng của dân tộc. Nhiều công trình có giá trị lâu dài, nhiều bộ sách lớn và quý đã được xuất bản đúng vào dịp kỷ niệm những ngày lễ lớn của đất nước. Sách văn nghệ tập trung chủ yếu vào đề tài LLVT, chiến tranh cách mạng và hậu phương, người lính trong chiến tranh, trong cuộc sống hiện tại. Với tính định hướng và tính tư tưởng tốt, sách văn nghệ của Nhà xuất bản QĐND đã có tác dụng thiết thực trong việc nâng cao sinh hoạt tinh thần, văn hóa, xây dựng hình tượng con người mới, cổ vũ chủ nghĩa anh hùng của quân và dân ta trong sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN. Nhiều sách hay, sách tốt của Nhà xuất bản QĐND những năm gần đây đã được nhận giải thưởng văn học, giải thưởng sách quốc gia, quốc tế, thông tin đối ngoại... Nhà xuất bản QĐND là một trong số các nhà xuất bản có tỷ lệ đầu sách được giải thưởng văn học cao nhất.

Đón bắt xu thế phát triển của khoa học công nghệ và xu hướng bạn đọc, từ năm 2019, hệ thống xuất bản điện tử của Nhà xuất bản QĐND đi vào hoạt động, hiện đã có hơn 500 đầu sách đưa lên hệ thống mạng nội bộ quân đội và internet.

Trong 70 năm hoạt động, tính đến hết quý I-2020, Nhà xuất bản QĐND đã xuất bản hơn 17.000 tên sách, với hơn 65 triệu bản và hơn 6,2 tỷ trang in, góp phần tích cực vào việc truyền bá học thuyết quân sự Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, phổ biến, hướng dẫn quân và dân ta thực hiện thắng lợi đường lối, nhiệm vụ chính trị-quân sự của Đảng, giữ vững và phát huy bản chất cách mạng, truyền thống anh hùng của LLVT nhân dân. Với những đóng góp cho sự nghiệp giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, Nhà xuất bản QĐND đã được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Chiến công hạng Nhất (1969), Huân chương Quân công hạng Nhất (1982), 2 Huân chương Độc lập hạng Ba (1997, 2007); 2 Huân chương Lao động hạng Ba (2010, 2015), Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Nhì (2020) và nhiều phần thưởng cao quý khác.

Trong quá trình xây dựng và phục vụ bạn đọc, Nhà xuất bản QĐND đã vinh dự được Chủ tịch Hồ Chí Minh trực tiếp chỉ đạo, huấn thị việc biên tập xuất bản sách. Ngày nay, mỗi khi mở trang sách, bạn đọc đều thấy dòng chữ “Nhà xuất bản mong bạn đọc góp ý kiến, phê bình”. Đó là câu Bác Hồ tự tay ghi vào trang hai của cuốn “Vì nước, vì dân, tập 1”. Sự quan tâm dạy dỗ, chỉ bảo ân cần của Chủ tịch Hồ Chí Minh là nguồn sức mạnh tinh thần cổ vũ quá trình hoạt động của Nhà xuất bản QĐND trong suốt 70 năm qua.

Thời gian tới, Nhà xuất bản QĐND tiếp tục quán triệt, nhận thức sâu sắc các quan điểm của Đảng về vị trí, vai trò, nhiệm vụ của hoạt động xuất bản; quan tâm, bồi dưỡng, phát triển đội ngũ cán bộ, biên tập viên vững mạnh về mọi mặt; tham mưu cho Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, Thủ trưởng Tổng cục Chính trị lãnh đạo, chỉ đạo để có cơ chế chính sách phù hợp, đầu tư xây dựng Nhà xuất bản QĐND theo hướng cách mạng, chính quy, chuyên nghiệp, hiện đại, với trang thiết bị công nghệ tiên tiến. Mục tiêu đề ra là làm cho sách của Nhà xuất bản QĐND đạt tầm vóc một bộ binh thư toàn diện, đầy đủ, đáp ứng mong đợi của Đảng, Nhà nước, nhân dân và quân đội; xứng đáng là cơ quan xuất bản của Quân ủy Trung ương và Bộ Quốc phòng, trung tâm xuất bản của toàn quân; giữ vững và lan tỏa vị thế, thương hiệu “địa chỉ đỏ” của ngành xuất bản Việt Nam.

Đại tá, Thạc sĩ ĐẬU XUÂN LUẬN(*)

(*)Giám đốc, Tổng biên tập Nhà xuất bản QĐND