Trên bờ ao, rặng nhãn già đứng im lìm soi bóng nắng. Những cây nhãn cổ thụ xum xuê cành lá được trồng ở trên cao nhưng vẫn cố vươn những nhánh rễ dài xuống uống nước ao quê. Mạch nước quê hương đã tiếp thêm nhựa sống để rặng nhãn già qua bao mưa nắng vẫn ân tình đơm hoa kết trái dâng đời. Nhãn quê tôi quả to, vỏ mỏng, cùi dày mọng nước. Cứ độ cuối hè là nhãn đã lúc lỉu nơi đầu cành. Những quả nhãn đẫy đà vấn vít lấy nhau như muốn sà xuống mặt đất. Chùm nọ nối tiếp chùm kia nâu non vàng sẫm cả một vùng.

Chẳng biết vô tình hay hữu ý mà đất trời kết tinh để một thơm bùi, một ngọt mát cùng đến độ thu hái. Những sản vật ấy được bày bán ở ngay chợ làng. Năm nào cũng vậy, chỉ đợi chợ có các sản vật trên là bà tôi lại mua về làm món chè sen long nhãn. Sự kết hợp khéo léo hai loại cây trái ấy với nhau đã tạo nên một món ăn hấp dẫn đậm đà hồn quê. Và cũng chỉ có về quê thưởng thức món ngon giữa ngạt ngào hương đồng gió nội ấy mới thấy được sự tinh tế thanh cao từ những điều rất đỗi bình dị, thân quen.

Để có món chè sen, bà tôi rất cẩn thận trong việc chọn nguyên liệu và khéo léo trong cách chế biến. Đài sen già được tách ra lấy những hạt tròn mẩy. Bà bóc lớp áo xanh mịn màng, khẽ lấy cái tâm sen nõn nà ngăm ngăm đắng ra. Còn lại những hạt sen trần trắng ngà thì ninh cho chín rồi vớt ra để ráo nước. Tiếp đến những quả nhãn to tròn mọng nước được bóc vỏ, dùng mũi dao chích lấy hạt đen ra sao cho phần cùi nhãn vẫn giữ được nguyên dáng. Hạt sen chín bùi được lồng vào trong cùi nhãn mọng nước. Xong xuôi tất cả, bà bắc bếp đun lại nồi nước đã ninh hạt sen cho thêm chút đường cát hòa tan. Nước đường sôi lăn tăn thì cho long nhãn hạt sen vào, nêm thêm vài giọt dầu chuối khẽ khuấy nhè nhẹ. Chỉ vài phút sau là món chè thơm hương đã hoàn thành. Bà cẩn thận múc những viên chè hạt sen long nhãn ra từng chiếc bát sứ con con, rồi chan thứ nước đường cát sóng sánh vào, điểm lên trên đó là vài cánh hoa nhài tỏa hương dịu nhẹ.

Lần nào cũng vậy, mỗi độ thu sang, tôi lại về quê để được thưởng thức món chè sen long nhãn. Trước khi ăn, tay nâng bát chè sen sóng sánh lên để cảm nhận hương thơm thoang thoảng bay. Khẽ múc một thìa chè đưa vào miệng, nhai từ từ để cảm nhận được vị mềm, dai, giòn của cùi nhãn hòa quyện cùng vị thơm bùi, ngầy ngậy của hạt sen. Bà khéo nấu nên hạt sen ngọt bùi mà cùi nhãn không bị mềm nhũn mất vị. Lại nhấp thêm chút nước chè ngòn ngọt tạo cảm giác dễ chịu, thư thái. Dẫu cho bát chè đã hết mà hương thơm thanh mát, vị bùi ngọt ngào vẫn còn lan tỏa nơi vị giác khiến tâm hồn thêm lắng sâu thuần khiết. Ngồi ngoài hiên nhà hóng mát gió thu, tay khẽ nâng bát chè, lòng thầm cảm ơn bà đã khéo làm ra món quà quê thắm đượm nghĩa tình để níu kéo hồn tôi trở về neo đậu nơi bến quê.

VŨ ĐỨC NAM