Ngày 5-3-1960: Bác Hồ căn dặn “Kiên quyết chống quan liêu, mệnh lệnh”

Chuyên mục Ngày này năm xưa số ra ngày 5-3-2022 cũng được Báo Quân đội nhân dân Điện tử thực hiện dưới hình thức các tác phẩm phát thanh podcast và video clip trên Chuyên trang Media Báo Quân đội nhân dân Điện tử, trân trọng mời bạn đọc xem thêm.

Một số sự kiện trong nước và quốc tế ngày 5-3

Sự kiện trong nước

Nhạc sĩ Nguyễn Văn Tý. Ảnh tư liệu

Ngày 5-3-1925: Ngày sinh Nhạc sĩ Nguyễn Văn Tý - Nhạc sĩ nổi tiếng của Việt Nam, ông có nhiều đóng góp sáng tác từ dòng nhạc tiền chiến như Dư âm đến những ca khúc nhạc đỏ như Dáng đứng Bến Tre, Mẹ yêu con, Người đi xây hồ Kẻ Gỗ... Ngày 26-12-2019, tác giả của những tuyệt phẩm còn mãi với thời gian đã qua đời tại nhà riêng ở TP Hồ Chí Minh. Năm 2000, ông được Nhà nước trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật.

Ngày 5-3-1977: Ngày mất Nhà nghiên cứu vǎn học Hoa Bằng tên thật là Hoàng Thúc Trâm. Ông quê ở huyện Từ Liêm, Hà Nội. Sinh nǎm 1902. Sinh thời ông được coi là dịch giả tiếng Hán có uy tín nhất. Những bài nghiên cứu của ông có giá trị góp phần phát huy nền Vǎn học dân tộc. Các tác phẩm chính của ông là: Từ điển Hán - Việt, Vǎn chương quốc âm đời Tây Sơn... Ông là thành viên Hội Nhà vǎn, Hội Sử học và Viện Hán Nôm.

Sự kiện quốc tế

Máy bay Gloster Meteor. Ảnh tư liệu.

Ngày 5-3-1943: Gloster Meteor-Máy bay tiêm kích phản lực đầu tiên của Anh có chuyến bay thử đầu tiên.

Ngày 5-3-1970: Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT) được Đại Hội đồng Liên Hợp Quốc thông qua năm 1968 và bắt đầu có hiệu lực sau khi được 43 quốc gia phê chuẩn. Kể từ đó đến nay đã có 191 quốc gia tham gia, trong đó có Mỹ, Nga, Trung Quốc, Anh, Pháp. Hiệp ước được tóm tắt thành 3 nguyên tắc trụ cột: Không phổ biến, Giải giới và Quyền sử dụng kỹ thuật hạt nhân cho mục đích hòa bình.

Ngày 5-3-1982: Tàu thăm dò không gian Venera 14 của Liên Xô đổ bộ lên Sao Kim.

Theo dấu chân Người

Ngày 5-3-1930, Nguyễn Ái Quốc viết “Báo cáo gửi Quốc tế Cộng sản về phong trào cách mạng ở An Nam” (viết bằng tiếng Anh) trình bày theo quan điểm lịch sử phong trào chống thực dân Pháp qua những thời kỳ. Sau khi điểm lại các phong trào kể từ trước 1905 là “một hỗn hợp giữa chủ nghĩa phản đế, chống công giáo và Cần Vương”... cho đến sự ra đời của Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên... Nguyễn Ái Quốc nhấn mạnh đến một bước chuyển mạnh mẽ: ”Ngày nay các nhóm cộng sản đã thống nhất vào một đảng, hoạt động nhất định sẽ tốt hơn trước nhiều... Chúng ta có thể tin tưởng chắc chắn rằng với kinh nghiệm và lòng hy sinh, với quần chúng ở bên cạnh, những người cộng sản nhất định sẽ chiến thắng”.

Ngày 5-3-1931, Nguyễn Ái Quốc viết bài lên án chiến dịch khủng bố của đế quốc và biểu dương ý chí kiên cường của quần chúng cách mạng không có lưỡi lê, bom đạn và súng máy nào có thể dập tắt được tinh thần đó.

Ngày 5-3-1946, nguy cơ cuộc xung đột Pháp -Tưởng đó gần kề khi hạm đội của Pháp đã tiến gần vào Cảng Hải Phòng. Theo dõi tình hình, Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ đạo: Điều mà chúng ta chú trọng nhất là chuẩn bị, bình tĩnh, giữ vững tinh thần. Trong ngày 5-3-1946, Bác vẫn ở Vân Canh (Hoài Đức, Hà Đông) dự Hội nghị bất thường của Trung ương sẵn sàng ứng phó với tình hình.

Ngày 5-3-1947, trước tình hình quân Pháp từ Hà Nội đang âm mưu chiếm tỉnh lỵ Hà Đông, Bác viết thư kêu gọi đồng bào: “Chúng ta không hoang mang. Chúng ta phải nhẫn nại, phải cương quyết. Thắng lợi cuối cùng nhất định về tay ta”. Với đồng bào hậu phương Bác mong mỏi: “Mỗi một đồng bào phải sẵn lòng bác ái, phải cư xử cho xứng đáng là con Rồng cháu Tiên” . Bác viết thư gửi Quốc hội và nhân dân Pháp nêu rõ: “Máu Pháp và Việt chảy đã nhiều. Chiến tranh không nên kéo dài nữa. Chiến tranh không đưa đến đâu cả. Chúng tôi sẵn sàng lập lại hòa bình. Chỉ cần Quốc hội và nhân dân Pháp có một cử chỉ thân thiện” .

Chủ tịch Hồ Chí Minh và Ban Thường vụ Trung ương Đảng họp tại ATK Định Hóa quyết định mở chiến dịch Điện Biên Phủ (từ trái qua phải: đồng chí Phạm Văn Đồng, Chủ tịch Hồ Chí Minh, đồng chí Trường Chinh, đồng chí Võ Nguyên Giáp). Nguồn: Bảo tàng Lịch sử quốc gia

Ngày 5-3-1951, nói chuyện với Hội nghị của Bộ Tổng tư lệnh họp tại Điếm Mạc (Định Hóa-Thái Nguyên) triển khai chiến dịch Trung Du, Bác động viên: “Các đồng chí sẽ đi qua dải đất lịch sử Bạch Đằng-Vạn Kiếp là dịp để các đồng chí tưởng nhớ lại tấm gương oanh liệt chống ngoại xâm của dân tộc ta, để cùng nỗ lực tiêu diệt được nhiều giặc, giành toàn thắng cho chiến dịch, kế tục truyền thống anh dũng đời trước, tiếp tục chiến đấu bảo vệ nhân dân, bảo vệ Tổ quốc”.

(Sách Chủ tịch Hồ Chí Minh – Ngày này năm xưa, NXB Chính trị Quốc gia - Sự thật, 2010)

Lời Bác dạy ngày này năm xưa

“Nếu không kiên quyết chống bệnh quan liêu, mệnh lệnh, lãng phí, tham ô, thì nó sẽ cản trở, phá hoại ta tiến lên chủ nghĩa xã hội”.

Đó là lời nói của Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Hội nghị cán bộ thanh tra, ngày 5-3-1960. Người nhắc nhở cán bộ thanh tra phải kiên quyết chống bệnh quan liêu, mệnh lệnh, lãng phí, tham ô. Bác coi căn bệnh này là một thứ giặc ở trong lòng, việc chống nó còn phức tạp hơn việc chống lại giặc ngoại xâm.

Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Hội nghị tổng kết công tác thanh tra toàn miền Bắc 1961. Ảnh: Tư liệu

Việc phát hiện ra lãng phí, tham ô, chẳng những cần báo cáo với Trung ương và Chính phủ giải quyết mà còn phải giúp các cấp lãnh đạo địa phương tìm ra được những biện pháp để chủ động, tích cực phòng chống. Nước ta đang trong quá trình tiến lên con đường xây dựng chủ nghĩa xã hội, muốn tiến lên chủ nghĩa xã hội, phải thi đua tăng gia sản xuất và thực hành tiết kiệm; không xa rời thực tế, xa rời quần chúng nhân dân và cán bộ cấp dưới; ra sức học tập, rèn luyện để nâng cao phẩm chất, trình độ; kiên quyết tẩy trừ quan liêu vì nếu mắc phải sẽ sinh ra bệnh mệnh lệnh, thích ra các chỉ thị mệnh lệnh mang tính hách dịch, cửa quyền, sinh ra bệnh lãng phí, tham ô... Tất cả loại bệnh này nếu không được sớm phát hiện và kiên quyết loại bỏ thì trở thành kẻ thù phá hoại con đường xây dựng chủ nghĩa xã hội của nhân dân.

Thực hiện lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong sự nghiệp đổi mới đất nước, Đảng ta ngày càng khẳng định rõ năng lực và bản lĩnh, trí tuệ lãnh đạo đưa đất nước vượt qua những khó khăn, thách thức tiến nhanh trên con đường hội nhập khu vực và quốc tế. Tuy nhiên những biểu hiện của mặt trái nền kinh tế thị trường mở cửa đang trở thành vấn nạn xã hội nhức nhối, thậm chí đang là thách thức lớn đối với việc thực hiện thắng lợi sự nghiệp đổi mới đất nước. Chống quan liêu, mệnh lệnh, lãng phí, tham ô, tham nhũng không còn là vấn đề riêng của bất kì quốc gia nào, nó đang là cuộc chiến quyết liệt mang tính toàn cầu. Vì vậy, đấu tranh chống quan liêu, mệnh lệnh, lãng phí, tham ô và tiêu cực xã hội là nhiệm vụ hàng đầu đang được Đảng, Nhà nước thực hiện quyết liệt. Đấu tranh chống quan liêu, mệnh lệnh, lãng phí, tham ô phải đi đôi với việc triển khai sâu rộng cuộc vận động học tập tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.

Phòng, chống bệnh quan liêu, mệnh lệnh theo lời dạy của Bác không thể mang lại hiệu quả khi chỉ tiến hành bằng hô hào suông, những phương châm chung chung, mà phải có một hệ thống biện pháp thiết thực, cụ thể. Theo đó, mỗi cán bộ, đảng viên Quân đội cần phải thường xuyên thực hiện tốt di huấn của Chủ tịch Hồ Chí Minh về chống tham ô, lãng phí, chống bệnh quan liêu, mệnh lệnh; phải nâng cao đạo đức cách mạng, thật sự “cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư”. Đồng thời, các cơ quan, đơn vị phải có những biện pháp đồng bộ, tăng cường công tác giáo dục, kiểm tra, giám sát, thực hiện nghị quyết, chỉ thị của Đảng và Nhà nước về xây dựng đội ngũ cán bộ. Kiên quyết đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân, chống bệnh quan liêu, mệnh lệnh, lãng phí, tham ô; nêu cao tính chiến đấu trong tự phê bình và phê bình, thực hiện nghiêm túc 19 điều quy định của đảng viên nhằm thực hiện thắng lợi mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, vững bước đi lên chủ nghĩa xã hội.

Dấu ấn Bác Hồ trên Báo Quân đội nhân dân

Trên trang nhất Báo Quân đội nhân dân số 550 ngày 5-3-1959 đã đăng bài: Hồ Chủ tịch ở In-đô-nê-xi-a “Bác là người đã làm chúng tôi xúc động tận đáy lòng…”