Tình hình dịch bệnh tại Việt Nam đang được kiểm soát 

Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long cho biết, trên thế giới, dự báo dịch bệnh còn tiếp tục diễn biến phức tạp, chưa có khả năng kiểm soát trong năm 2021 và có thể tiếp tục xuất hiện các biến chủng mới nguy hiểm hơn, lây lan nhanh hơn, mạnh hơn. Nguy cơ bùng phát dịch là hiện hữu, kể cả tại các quốc gia đã đạt được độ bao phủ tiêm chủng cao.

Tại Việt Nam, tình hình dịch bệnh vẫn đang được kiểm soát về tổng thể. Tại Hà Nội, dịch bệnh được kiểm soát tốt. Tại Bắc Giang, Bắc Ninh, tình hình dịch cơ bản đã được kiểm soát và đã bắt đầu ổn định. Hưng Yên, Nghệ An, Hà Tĩnh, TP Đà Nẵng và một số địa phương đã rất nỗ lực để nhanh chóng kiểm soát được tình hình.

Toàn cảnh cuộc họp. Ảnh: VGP 

Riêng tại TP Hồ Chí Minh và một số tỉnh miền Đông, dịch đang diễn biến nhanh, phức tạp và dự báo sẽ tiếp tục ghi nhận các trường hợp mắc mới do mầm bệnh đã lưu hành trong một thời gian dài tại nhiều nơi, trong đó có các khu vực có nguy cơ cao bùng phát dịch như các nhà máy, khu công nghiệp, các chợ dân sinh...

Trước tình hình trên, các địa phương đang nỗ lực, khẩn trương và đã kịp thời đưa ra các biện pháp giãn cách phù hợp để có thể sớm kiểm soát tình hình. Tuy nhiên việc triển khai biện pháp phòng, chống dịch đang gặp một số khó khăn, đã có những lúng túng, bị động khi số ca bệnh tăng nhanh trong thời gian ngắn.

Bộ trưởng Bộ Y tế cũng đề nghị TP Hồ Chí Minh cần đẩy mạnh phân cấp, phân quyền đi đôi với tăng cường kỷ luật, kỷ cương, nâng cao hơn sự chủ động của cấp quận, huyện và xã phường, phát huy vai trò của các tổ Covid-19 trong cộng đồng và các nhà máy. Bộ trưởng đánh giá cao TP Hồ Chí Minh đã lập Trung tâm điều hành, điều phối công tác xét nghiệm, nhưng cần lập các tổ điều phối xét nghiệm tại cấp quận, huyện để xét nghiệm nhanh hơn nữa, bởi quy mô dân số Thành phố rất lớn.

Giải đáp các kiến nghị từ địa phương, trong đó nhiều địa phương kiến nghị hỗ trợ thêm máy xét nghiệm PCR, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long khẳng định Bộ sẽ nỗ lực cao nhất để cung cấp máy cho địa phương nhanh nhất có thể. Tuy nhiên, Bộ trưởng khuyến cáo tăng cường sử dụng test kháng nguyên nhanh, khi phát hiện ca nghi nhiễm thì xét nghiệm khẳng định bằng máy PCR. Việc sử dụng test kháng nguyên nhanh trong đợt dịch này rất hiệu quả vì với biến chủng mới, lượng virus có mật độ rất lớn trong mẫu của các ca nhiễm.

TP Hồ Chí Minh phải ưu tiên việc xét nghiệm cho từng đối tượng, từng địa bàn

Sau hai tuần thực hiện giãn cách xã hội lần 2, số ca nhiễm tại TP Hồ Chí Minh vẫn không ngừng tăng cao. Cụ thể trong ngày 3-7, số ca mắc tại TP Hồ Chí Minh tăng cao kỷ lục với hơn 700 ca nhiễm mới. Như vậy chỉ trong một tháng, TP Hồ Chí Minh đã sắp chạm mốc 6.000 ca nhiễm, trở thành địa phương đứng đầu cả nước. 

Công tác lấy mẫu xét nghiệm Covid-19 tại quận Bình Thạnh, TP Hồ Chí Minh được triển khai quyết liệt. Ảnh: Suckhoedoisong.vn

Tình hình dịch bệnh tại TP Hồ Chí Minh đang diễn biến phức tạp, khó lường, số lượng ca mắc tăng nhanh, Thành phố đã có những thay đổi trong công tác điều tra, truy vết, khoanh vùng trong đợt cao điểm để nhanh chóng kiểm soát dịch Covid-19. Theo đó, về việc khoanh vùng, Thành phố sẽ tiến hành xác định khu vực khoanh vùng trong một giờ hoặc sớm hơn nữa ngay sau khi có kết quả xét nghiệm khẳng định nhiễm Covid-19. 

Đối với công tác điều tra dịch, xác định các mốc dịch tễ của F0, các đơn vị lập danh sách F1 gần, F1 xa và F2 của F1 gần sẽ được điều tra theo thực tế tiếp xúc, không theo hộ khẩu. Việc tổ chức lấy mẫu xét nghiệm tùy theo từng đối tượng sẽ có các nguyên tắc riêng.

Bên cạnh đó, Thành phố cũng sắp xếp, tổ chức bộ máy điều tra dịch và can thiệp chống dịch tại cộng đồng nhằm bảo đảm 100% ca bệnh F0 phải được khởi động điều tra trong vòng một giờ sau khi nhận được thông tin và các F1 phải có kết quả xét nghiệm trong 12 giờ; các F2 và mẫu xét nghiệm ổ dịch phải có kết quả trong 24 giờ. Trên cơ sở đó quyết định việc điều chỉnh phạm vi phong tỏa.

Trao đổi về vấn đề trên, PGS, TS Trần Đắc Phu, nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), cố vấn Trung tâm Đáp ứng khẩn cấp sự kiện y tế công cộng Việt Nam nhận định, dịch tại TP Hồ Chí Minh đã âm thầm lây lan trong nhiều ngày qua. Hơn thế nữa đây là dịch do chủng virus SARS-CoV-2 mới lây lan rất nhanh. Việc phát hiện những trường hợp F0 có sốt đi đến nhiều bệnh viện để khám là những ca chỉ điểm và là phần nổi của tảng băng chìm. "Hiện nay dịch đã lây lan trong cộng đồng với nhiều chuỗi lây nhiễm khác nhau với đa nguồn lây, đa ổ dịch vì TP Hồ Chí Minh là nơi có sự giao lưu đi lại rất lớn. Vừa qua chúng ta đã phát hiện lây tại cộng đồng dân cư, trong doanh nghiệp, khu chợ, nhiều bệnh viện, thậm chí cả nhân viên trại giam… Vì vậy, khi chúng ta xét nghiệm diện rộng tăng lên hằng ngày thì tất nhiên số có kết quả xét nghiệm dương tính sẽ tăng lên”, PGS, TS Trần Đắc Phu nhấn mạnh.

Theo PGS, TS Trần Đắc Phu, để đánh giá số ca dương tính trên thực tế tại cộng đồng có giảm đi một cách thực sự hay không, để nhận định chính xác việc triển khai các biện pháp phòng bệnh có hiệu quả hay không, cần có phân tích dịch tễ thật kỹ càng. Trên cơ sở đó để Thành phố quyết định các biện pháp phòng, chống dịch phù hợp.

Theo PGS, TS Trần Đắc Phu, TP Hồ Chí Minh đang chỉ đạo công tác phòng, chống dịch một cách đúng hướng. Tuy vậy cũng cần lưu ý tiến hành xét nghiệm với số lượng lớn người dân không chỉ để phát hiện các trường hợp F0 để khoanh vùng dập dịch, mà còn cung cấp các dữ liệu về nguy cơ để có biện pháp giãn cách, phong tỏa phù hợp. “Qua đây chúng ta có thể lên được bản đồ nguy cơ đến từng địa bàn khu phố, thôn, phường, xã, quận huyện để áp dụng các biện pháp phù hợp. Chúng ta cũng không thể giãn cách toàn thành phố mãi được vì phải duy trì mục tiêu phát triển kinh tế và đến nay, nhiều khu vực đã bị phong tỏa thời gian quá dài”, PGS, TS Trần Đắc Phu nói.

PGS, TS Trần Đắc Phu. Ảnh: Bộ Y tế 

Về biện pháp xét nghiệm kháng nguyên nhanh, theo PGS, TS Trần Đắc Phu chỉ nên áp dụng ở khu vực được đánh giá nguy cơ lây nhiễm cao được dự đoán đang có nhiều ca dương tính. Các nơi còn lại cần tiến hành làm xét nghiệm RT-PCR mẫu gộp. Việc xét nghiệm nhiều một lúc cần đề phòng lây nhiễm chéo giữa những người được xét nghiệm và lây nhiễm cho nhân viên lấy mẫu. Đặc biệt, việc xét nghiệm và trả kết quả phải nhanh, nếu trả kết quả chậm, việc can thiệp các ổ dịch có ca F0 bị chậm và việc đánh giá nguy cơ cũng bị sai lệch. Do đó, phải ưu tiên việc xét nghiệm cho từng đối tượng, từng địa bàn.

PGS, TS Trần Đắc Phu nhấn mạnh, hiện nay dịch đã lan rộng ra cộng đồng, các biện pháp phòng, chống dịch theo cách giãn cách, phong tỏa, thực hiện nghiêm ngặt 5K là quan trọng nhất. Đặc biệt, Thành phố cần cấm hoặc hạn chế đám đông, cấm hoặc hạn chế đi lại khi không cần thiết, hạn chế các sinh hoạt đối với các hoạt động trong môi trường kín… nghĩa là cần tìm ra những hoạt động nguy cơ cao gây lây lan dịch bệnh để cấm hoặc hạn chế để cắt đứt nguồn lây.

Việc phong tỏa hoặc giãn cách tiếp địa bàn nào cần dựa trên kết quả xét nghiệm diện rộng. Đối với địa bàn nào thực hiện phong tỏa phải rất nghiêm, thực hiện “cửa đóng then cài”. Qua đó sẽ chấm dứt, hạn chế việc tiếp xúc giữa người bệnh với người lành, cắt đứt sự lây lan dịch bệnh và các trường hợp dương tính sẽ giảm đi.

THÁI SƠN