Trong dự thảo Báo cáo chính trị trình Đại hội XIV của Đảng, chủ đề được Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII dự kiến là: “Dưới lá cờ vẻ vang của Đảng, chung sức, đồng lòng thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển đất nước đến năm 2030; tự chủ chiến lược, tự cường, tự tin, tiến mạnh trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc vì hòa bình, độc lập, dân chủ, giàu mạnh, phồn vinh, văn minh, hạnh phúc, vững bước đi lên chủ nghĩa xã hội”.
Chủ đề thể hiện sâu sắc tầm nhìn chiến lược, bản lĩnh tư duy lý luận và khát vọng phát triển mãnh liệt của Đảng ta trong kỷ nguyên mới. Đây không chỉ là sự kế thừa truyền thống lịch sử mà còn là sự kết tinh trí tuệ và tâm huyết của Đảng, biểu hiện rõ nét bước phát triển về chất trong tư duy lý luận sau gần 4 thập niên đổi mới. Mỗi từ ngữ trong chủ đề đều hàm chứa một thông điệp lớn, một định hướng chiến lược, một khát vọng thời đại.
 |
Ảnh minh họa: nhandan.vn |
Nhìn lại chặng đường cách mạng, có thể thấy mỗi bước ngoặt lịch sử của đất nước đều gắn liền với những đột phá trong tư duy lý luận của Đảng. Đại hội VI năm 1986 đánh dấu bước ngoặt vĩ đại về đổi mới toàn diện, từ kinh tế đến tư duy chính trị, mở ra thời kỳ phát triển mới. Các đại hội sau đó từng bước hoàn thiện, bổ sung, phát triển tư duy lý luận phù hợp với yêu cầu thực tiễn và xu thế thời đại. Đến nay, khi thế giới bước vào giai đoạn phát triển mới, với những biến động sâu sắc về chính trị, kinh tế, công nghệ, môi trường và các mối quan hệ quốc tế thì việc Đảng ta đề xuất chủ đề mới với nội hàm “tự chủ chiến lược, tự cường, tự tin, tiến mạnh trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc” chính là sự phản ánh bản lĩnh tư duy lý luận của một đảng cách mạng đã trưởng thành, bản lĩnh và trí tuệ.
Mệnh đề trên là bước phát triển có tính bước ngoặt trong nhận thức lý luận của Đảng. Nó cho thấy sự đổi mới trong cách tiếp cận về phát triển quốc gia: Từ chỗ nhấn mạnh đổi mới và hội nhập, nay Đảng ta chuyển sang tầm nhìn tự chủ chiến lược và tự cường dân tộc, nghĩa là không chỉ tham gia vào trật tự thế giới mà chủ động kiến tạo vị thế của mình, định hình vai trò của Việt Nam trong cấu trúc khu vực và toàn cầu. Trong đó, “tự chủ chiến lược” không chỉ là độc lập về chính trị, ngoại giao mà còn bao hàm cả chủ động về kinh tế, khoa học-công nghệ, an ninh năng lượng, an ninh lương thực, môi trường và văn hóa. “Tự cường” là lời khẳng định sức mạnh nội sinh của dân tộc, dựa trên nền tảng đoàn kết, tinh thần sáng tạo và bản lĩnh Việt Nam. Còn “tự tin” là thái độ của một quốc gia đang vươn lên mạnh mẽ, sẵn sàng sánh vai cùng các cường quốc năm châu, đóng góp vào hòa bình, hợp tác và phát triển của nhân loại.
Nhìn sâu vào cấu trúc chủ đề, ta thấy sự kết hợp hài hòa giữa lý luận và thực tiễn, giữa mục tiêu trước mắt và tầm nhìn lâu dài. Các yếu tố “tự chủ, tự cường, tự tin” gắn kết chặt chẽ với nhau, tạo thành trục phát triển chiến lược, thể hiện tinh thần độc lập tự lực, đồng thời mở rộng tầm hội nhập. Đó là tư duy phát triển mới. Tư duy của một dân tộc đã đủ bản lĩnh để làm chủ vận mệnh, đủ tự tin để định hình tương lai. Đó cũng chính là minh chứng cho năng lực tư duy lý luận sắc bén, khoa học và hiện đại của Đảng ta.
Từ góc độ lịch sử, thực tiễn, gần 40 năm đổi mới đã tạo nền tảng vững chắc cho bước phát triển này. Việt Nam từ một nước nghèo, nông nghiệp lạc hậu, nay đã trở thành một nền kinh tế năng động hàng đầu khu vực Đông Nam Á, tham gia sâu rộng vào chuỗi giá trị toàn cầu, có uy tín ngày càng cao trên trường quốc tế. Đảng ta đã tổng kết thực tiễn, đúc rút kinh nghiệm, bổ sung và phát triển lý luận phù hợp, đưa đất nước tiến lên vững chắc trên con đường xã hội chủ nghĩa. Tư duy lý luận đổi mới chính là nhân tố nền tảng làm nên thành tựu ấy và nay được nâng lên một tầm cao mới với yêu cầu phát triển nhanh, bền vững, bao trùm và nhân văn.
Trong bối cảnh thế giới có nhiều biến động, cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn gay gắt, chủ nghĩa dân túy và chủ nghĩa bảo hộ gia tăng, khủng hoảng niềm tin và giá trị diễn ra ở nhiều nơi thì việc Đảng ta khẳng định kiên định con đường xã hội chủ nghĩa mang ý nghĩa hết sức sâu sắc. Con đường đó không phải là sự rập khuôn mô hình nào mà là kết quả của quá trình chọn lọc, thử thách, tổng kết thực tiễn và phát triển lý luận phù hợp với điều kiện cụ thể của Việt Nam. “Vững bước đi lên chủ nghĩa xã hội” hôm nay không còn là khẩu hiệu mà là mục tiêu được cụ thể hóa bằng chiến lược phát triển rõ ràng, bằng hệ thống giá trị mới, trong đó con người là trung tâm, là chủ thể, vừa là động lực vừa là mục tiêu của phát triển.
Tư tưởng “vì hòa bình, độc lập, dân chủ, giàu mạnh, phồn vinh, văn minh, hạnh phúc” được khẳng định trong chủ đề cũng thể hiện rõ chiều sâu nhân văn của Đảng ta. Đó không chỉ là mục tiêu vật chất mà là khát vọng tinh thần. Khát vọng về một xã hội nhân ái, công bằng, nơi mỗi người dân đều được sống ấm no, tự do, hạnh phúc và được phát triển toàn diện. Đây chính là giá trị cốt lõi của chủ nghĩa xã hội Việt Nam, là sợi chỉ đỏ xuyên suốt tư tưởng Hồ Chí Minh và đường lối của Đảng.
Cùng với đó, việc xác định khoa học-công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là những đột phá chiến lược hàng đầu nhằm hiện thực hóa khát vọng phát triển đất nước hùng cường vào năm 2045 cho thấy tư duy lý luận của Đảng ta không ngừng phát triển theo hướng hiện đại và tiên phong. Trong thời đại kinh tế tri thức, ai làm chủ khoa học-công nghệ, người đó nắm quyền lực phát triển; ai sáng tạo, người đó kiến tạo tương lai. Bởi vậy, việc đưa đổi mới sáng tạo vào trung tâm chiến lược phát triển quốc gia không chỉ là tầm nhìn khoa học mà còn là minh chứng cho sự chuyển biến sâu sắc trong tư duy phát triển. Từ phát triển theo chiều rộng sang phát triển theo chiều sâu, từ tăng trưởng dựa vào tài nguyên sang tăng trưởng dựa vào tri thức và công nghệ.
Chủ đề dự thảo Báo cáo chính trị thể hiện sự hòa quyện giữa ý Đảng và lòng dân, giữa khát vọng phát triển bền vững của đất nước với mong muốn thiết thực của nhân dân. Mỗi từ ngữ trong chủ đề đều được chắt lọc từ thực tiễn, kết tinh trí tuệ, ý chí và niềm tin của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân. Đây không chỉ là lời hiệu triệu mà là lời cam kết chính trị, đạo đức của Đảng trước nhân dân, rằng mọi đường lối, chính sách đều vì hạnh phúc của nhân dân, vì tương lai phồn vinh của đất nước. Chủ đề ấy vì thế mang giá trị lý luận, thực tiễn và cảm hứng thời đại sâu sắc. Nó không chỉ khơi dậy niềm tin, niềm tự hào và khát vọng cống hiến trong mỗi người Việt Nam mà còn lan tỏa tinh thần tự chủ, tự cường, tự tin, đoàn kết, động lực mạnh mẽ để dân tộc ta tiến lên trong kỷ nguyên vươn mình. Đó là kỷ nguyên của trí tuệ, bản lĩnh, sáng tạo; là thời kỳ Việt Nam không chỉ trỗi dậy về kinh tế mà còn khẳng định vị thế về văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại; là giai đoạn đất nước khẳng định vai trò tiên phong trong các tiến trình hợp tác quốc tế vì hòa bình, phát triển và thịnh vượng chung.
Có thể khẳng định rằng, chủ đề của dự thảo Báo cáo chính trị trình Đại hội XIV của Đảng là bước đột phá chiến lược trong tư duy lý luận của Đảng, là sự kết tinh của tầm nhìn, trí tuệ và bản lĩnh chính trị Việt Nam. Đó vừa là định hướng cho hành động vừa là “tuyên ngôn” của thời đại, khẳng định ý chí kiên định, tinh thần sáng tạo và khát vọng vươn lên không ngừng của dân tộc Việt Nam dưới ngọn cờ vẻ vang của Đảng.
Từ nền tảng vững chắc của gần 40 năm đổi mới, từ niềm tin son sắt vào sự lãnh đạo của Đảng và sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, chúng ta có đầy đủ cơ sở để tin tưởng rằng: Dân tộc Việt Nam sẽ tiếp tục tiến mạnh, tiến vững trong kỷ nguyên mới-kỷ nguyên tự chủ chiến lược, tự cường, tự tin và vươn mình mạnh mẽ vì một Việt Nam hùng cường, phồn vinh, hạnh phúc, vững bước đi lên chủ nghĩa xã hội.
* Mời bạn đọc vào chuyên mục Tiến tới Đại hội XIV của Đảng xem các tin, bài liên quan.