Dự thảo Báo cáo chính trị của Quân ủy Trung ương trình Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân đội lần thứ XII đã khẳng định: HNQT, ĐNQP tiếp tục được đẩy mạnh, góp phần nâng cao vị thế, uy tín của đất nước và Quân đội.

Tăng cường thực chất các hoạt động hợp tác song phương và đa phương

Với vai trò đặc thù, mang tính chiến lược trong ngoại giao nhà nước, ĐNQP Việt Nam ngày càng thể hiện rõ bản lĩnh chính trị, tư duy chiến lược và khả năng thích ứng linh hoạt với môi trường quốc tế nhiều biến động. Đây không chỉ là một lĩnh vực hỗ trợ mà còn tiên phong, mở đường, trở thành một thành tố cấu thành sức mạnh tổng hợp của quốc phòng, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu chiến lược về bảo vệ Tổ quốc, gìn giữ hòa bình (GGHB), ổn định và phát triển đất nước.

Phiên toàn thể 1 với chủ đề “Xây dựng hệ thống quản trị an ninh toàn cầu công bằng và hợp lý” tại Diễn đàn Hương Sơn Bắc Kinh lần thứ 12. 

Chính sách quốc phòng “4 không” của Việt Nam tiếp tục là nền tảng xuyên suốt trong mọi hoạt động ĐNQP, thể hiện rõ bản chất hòa bình, tự vệ, đồng thời khẳng định lập trường độc lập, tự chủ, không liên kết với bên này để chống lại bên kia. Chính điều đó giúp Việt Nam xây dựng hình ảnh một quốc gia có trách nhiệm, tích cực đóng góp cho hòa bình và an ninh khu vực. Trong nhiệm kỳ qua, công tác ĐNQP của Việt Nam được triển khai đồng bộ trên cả hai kênh song phương và đa phương. Trên kênh song phương, Việt Nam đã thiết lập và duy trì quan hệ hợp tác quốc phòng với hơn 100 quốc gia và tổ chức quốc tế. Các hoạt động trao đổi đoàn cấp cao, đối thoại chính sách quốc phòng, hợp tác đào tạo, nghiên cứu khoa học quân sự, hỗ trợ nhân đạo, tìm kiếm cứu nạn, khắc phục hậu quả chiến tranh... được tổ chức ngày càng bài bản, có chiều sâu, phù hợp với đặc điểm từng đối tác.

Trên kênh đa phương, Việt Nam tích cực tham gia các diễn đàn quốc phòng, an ninh khu vực và toàn cầu như ADMM+, ARF, Shangri-La... Trong các diễn đàn này, Việt Nam không chỉ thể hiện vai trò là thành viên có trách nhiệm mà còn tích cực đưa ra nhiều sáng kiến, đóng góp xây dựng, thúc đẩy hợp tác quốc phòng giữa các quốc gia trong ASEAN và với các nước đối tác.

Một điểm sáng đặc biệt là các hoạt động giao lưu hữu nghị quốc phòng biên giới với Trung Quốc, Lào, Campuchia... Những sự kiện này vừa góp phần xây dựng lòng tin, tăng cường tin cậy chính trị giữa các LLVT, vừa tạo dựng môi trường hòa bình, hữu nghị và hợp tác phát triển tại các tuyến biên giới.

ĐNQP cũng ngày càng đa dạng hóa về hình thức và nội dung, kết hợp nhuần nhuyễn giữa hoạt động chính trị, ngoại giao, giao lưu văn hóa, thể thao, cứu trợ nhân đạo, khám, chữa bệnh, hỗ trợ phát triển cộng đồng... với sự tham gia của các lực lượng tại chỗ, qua đó tăng cường mối quan hệ quân dân quốc tế và lan tỏa hình ảnh Bộ đội Cụ Hồ trong thời đại mới.

Minh chứng rõ ràng cho bản lĩnh và trách nhiệm quốc tế

Việc Việt Nam tham gia lực lượng GGHB Liên hợp quốc (LHQ) là bước tiến mang tính chiến lược trong tiến trình HNQT của Quân đội nhân dân (QĐND) Việt Nam. Bắt đầu từ năm 2014, Việt Nam đã cử các sĩ quan làm nhiệm vụ tại các phái bộ của LHQ ở Nam Sudan và Cộng hòa Trung Phi, sau đó triển khai các bệnh viện dã chiến cấp 2 và gần đây là đội công binh thực hiện nhiệm vụ ở Phái bộ An ninh lâm thời của LHQ tại khu vực Abyei. Đây là lĩnh vực hợp tác quốc tế có yêu cầu cao về tính chuyên nghiệp, kỷ luật và đạo đức quân nhân. Các sĩ quan và đơn vị của Việt Nam đã khẳng định được năng lực toàn diện trong môi trường quốc tế đa dạng, khắc nghiệt. Tác phong mẫu mực, tinh thần trách nhiệm, sự nhân ái và cầu thị đã giúp hình ảnh "mũ nồi xanh" Việt Nam ghi dấu ấn đậm nét với bạn bè quốc tế, các tổ chức đa phương và người dân sở tại. Nhiều cán bộ, chiến sĩ QĐND Việt Nam được LHQ trao tặng huân chương, giấy khen, trở thành hình mẫu về năng lực và đạo đức trong thực hiện nhiệm vụ GGHB. Không chỉ mang theo trình độ y học, kỹ thuật, xây dựng... quân nhân Việt Nam còn mang theo một trái tim nhân ái, tinh thần chia sẻ và hợp tác bình đẳng. Qua đó, ĐNQP Việt Nam đã vươn ra phạm vi toàn cầu, đóng góp thực chất cho hòa bình, an ninh quốc tế.

Đặc biệt, việc QĐND Việt Nam lần đầu tiên cử lực lượng tham gia khắc phục hậu quả động đất ở Thổ Nhĩ Kỳ (tháng 2-2023) và Myanmar (tháng 3-2025) là minh chứng rõ ràng và sinh động về phương châm đối ngoại của Đảng, khẳng định Việt Nam luôn sẵn sàng là bạn, là đối tác tin cậy, là thành viên có trách nhiệm với cộng đồng quốc tế; thể hiện truyền thống, đạo lý "thương người như thể thương thân" tốt đẹp của dân tộc Việt Nam. Các hoạt động này được chính quyền, người dân nước sở tại và cộng đồng quốc tế đánh giá cao.

Phát triển đối ngoại quốc phòng toàn diện, hiện đại, thích ứng linh hoạt

Trong bối cảnh thế giới và khu vực tiếp tục diễn biến nhanh, phức tạp, khó lường, cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn gay gắt, bất ổn an ninh phi truyền thống gia tăng, dự thảo Báo cáo chính trị trình Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân đội lần thứ XII đã xác định rõ những định hướng lớn nhằm tiếp tục thực hiện hiệu quả nhiệm vụ ĐNQP trở thành một trụ cột quan trọng, vừa góp phần củng cố môi trường hòa bình, vừa nâng cao vị thế và uy tín quốc tế của Việt Nam, phục vụ hiệu quả sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Trước hết, cần triển khai đồng bộ các giải pháp thực hiện hiệu quả chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về HNQT và ĐNQP; trọng tâm là xây dựng chương trình, kế hoạch phát triển tiềm lực ĐNQP phù hợp với yêu cầu bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Đẩy mạnh cả hợp tác song phương lẫn đa phương; tiếp tục tham gia chủ động, tích cực, có trách nhiệm vào các diễn đàn quốc phòng khu vực và quốc tế; tiếp tục mở rộng hợp tác trong các lĩnh vực như phòng thủ dân sự, ứng phó thiên tai, biến đổi khí hậu, cứu hộ, cứu nạn và tham gia lực lượng GGHB LHQ.

Để nâng tầm hợp tác quốc phòng, cần đổi mới nội dung, phương thức triển khai ĐNQP theo hướng linh hoạt, thiết thực, phù hợp với đặc điểm từng đối tác. Đặc biệt, chú trọng mở rộng và nâng cao hiệu quả hợp tác với các quốc gia có tiềm lực mạnh, chia sẻ lợi ích chiến lược và cùng quan tâm đến hòa bình, ổn định khu vực. Trên nền tảng đó, thúc đẩy hợp tác về đào tạo, nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ, an ninh phi truyền thống, hậu cần-kỹ thuật và GGHB.

Một định hướng có tính quyết định là xây dựng đội ngũ cán bộ làm công tác ĐNQP có bản lĩnh chính trị vững vàng, tư duy chiến lược sắc bén, trình độ ngoại ngữ tốt, am hiểu pháp luật và thông lệ quốc tế. Việc quy hoạch, đào tạo và sử dụng hiệu quả nguồn nhân lực chất lượng cao sẽ là điều kiện tiên quyết bảo đảm để ĐNQP Việt Nam phát triển bền vững, có chiều sâu và chuyên nghiệp.

Trong kỷ nguyên hội nhập sâu rộng, ĐNQP không chỉ là kênh hợp tác quân sự thuần túy mà đang trở thành thành tố quan trọng trong chiến lược phát triển quốc gia toàn diện. ĐNQP gắn liền với các lĩnh vực kinh tế, khoa học-công nghệ, giáo dục, văn hóa, môi trường và an sinh xã hội. Việc tổ chức các hội thảo quốc tế, các diễn đàn chuyên đề về an ninh biển, an ninh mạng, an ninh nguồn nước, biến đổi khí hậu... góp phần nâng cao vai trò, tiếng nói của Việt Nam trong cộng đồng quốc tế, khẳng định vị thế là một quốc gia trách nhiệm và kiến tạo hòa bình.

Đặc biệt, công tác thông tin, tuyên truyền đối ngoại trong lĩnh vực quốc phòng cần tiếp tục được quan tâm đúng mức. Việc lan tỏa hình ảnh QĐND Việt Nam chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, chính sách quốc phòng mang tính chất hòa bình, tự vệ góp phần định hình nhận thức quốc tế, củng cố lòng tin, bảo vệ lập trường chính nghĩa của Việt Nam trong các vấn đề nhạy cảm về chủ quyền và an ninh khu vực.

Một hướng phát triển mang tính đột phá là thúc đẩy hợp tác quốc phòng trong các lĩnh vực công nghệ cao như trí tuệ nhân tạo, chuyển đổi số, công nghiệp quốc phòng hiện đại, an ninh mạng, vũ trụ và dữ liệu lớn. Thông qua hợp tác này, Việt Nam có thể tận dụng cơ hội tiếp cận công nghệ tiên tiến, tăng cường năng lực tự chủ chiến lược và thích ứng với các mối đe dọa an ninh phi truyền thống ngày càng đa dạng.

Trong dài hạn, cần tiếp tục xác lập ĐNQP như một công cụ chiến lược toàn diện không chỉ để phòng ngừa xung đột, giữ vững môi trường hòa bình mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho đổi mới sáng tạo, phát triển bền vững. ĐNQP phải gắn bó mật thiết với xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân, nền quốc phòng toàn dân, “thế trận lòng dân” vững chắc từ sớm, từ xa, bằng sức mạnh mềm, bằng uy tín quốc tế và bằng sự chủ động hội nhập.

Dưới sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng, sự quản lý của Nhà nước, sự chỉ đạo sát sao của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng và tinh thần chủ động, sáng tạo của cán bộ, chiến sĩ toàn quân, từ kinh nghiệm và kết quả có được trong nhiệm kỳ qua, ĐNQP Việt Nam chắc chắn sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ, thực chất, trở thành một công cụ quan trọng góp phần giữ nước từ sớm, từ xa, bảo vệ vững chắc Tổ quốc trong mọi tình huống.

LÊ NGỌC LONG

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Tiến tới Đại hội XIV của Đảng xem các tin, bài liên quan.