Hiện nay, trong danh sách ứng cử viên thay thế Thủ tướng Anh Theresa May chỉ còn lại hai người, gồm: Cựu Ngoại trưởng Boris Johnson và Ngoại trưởng Jeremy Hunt. Trước thời điểm Đảng Bảo thủ cầm quyền công bố kết quả, cựu Ngoại trưởng Anh Boris Johnson được đánh giá là ứng cử viên sáng giá cho vị trí lãnh đạo Đảng Bảo thủ và trở thành thủ tướng tiếp theo của xứ sở sương mù.
Trong chiến dịch tranh cử, ông Boris Johnson, 55 tuổi, nhận được sự ủng hộ của 160 trong số 313 nghị sĩ Đảng Bảo thủ ở vòng cuối cùng trong ba vòng. Qua mạng xã hội, ông được 630.000 người ủng hộ trên Twitter, 557.000 người trên mạng xã hội facebook, 45.500 người ủng hộ trên Instagram. Chính sách của ông Boris Johnson là thực hiện việc đưa nước Anh rời Liên minh châu Âu (EU), hay còn gọi là Brexit, đúng vào ngày 31-10 dù có đạt thỏa thuận hay không; tái đàm phán "thỏa thuận ra đi", bảo đảm "hóa đơn ly hôn" ở mức 39 triệu bảng Anh (tức 48 triệu USD) cho đến khi Anh đạt một thỏa thuận mới. Về đối ngoại, ông Boris Johnson khẳng định sẽ không ủng hộ Mỹ tấn công quân sự Iran. Trong các vấn đề đối nội, ông Boris Johnson cam kết tăng 40% thu thuế đối với những người có mức thu nhập cao từ 50.000 bảng lên 80.000 bảng/năm, đồng thời cam kết giảm thuế cho những người có lương thấp nhất. Ông cũng muốn tăng chi tiêu cho an sinh xã hội và cam kết dành phần tiền trước đây phải nộp cho EU vào đầu tư các cơ sở chăm sóc y tế. Ngoài ra, ông cũng định tăng chi tiêu cho các trường tiểu học và phổ thông lên mức 5.000 bảng mỗi học sinh. Về an ninh, ông cam kết tăng thêm 20.000 cảnh sát vào năm 2022.
Trong khi đó, đối thủ của ông Boris Johnson-Ngoại trưởng Jeremy Hunt, 52 tuổi, nhận được sự ủng hộ của 77/313 nghị sĩ Đảng Bảo thủ ở vòng cuối cùng trong ba vòng tranh cử. Qua mạng xã hội, ông Jeremy Hunt được 194.000 người ủng hộ trên Twitter, 15.000 người ủng hộ trên facebook, 6.500 người ủng hộ trên Instagram. Ngoại trưởng Jeremy Hunt khẳng định, ông theo tư tưởng dân chủ và đây chính là nền tảng để ông thực hiện Brexit theo ý nguyện của cử tri Anh. Ông Jeremy Hunt cho biết, nếu trở thành "người chèo lái” xứ sở sương mù, các chính sách ưu tiên của ông sẽ lần lượt là: Đàm phán lại thỏa thuận Brexit, lập đoàn đàm phán mới. Ông cũng cho biết, nếu đạt được thỏa thuận Brexit, một kế hoạch mới sẽ được công bố vào cuối tháng 8-2019, còn nếu thỏa thuận mới không thể đạt được trước ngày 30-9, sẽ có một kế hoạch không thỏa thuận. Ngoài ra, vấn đề giảm thuế từ 19% xuống 12,5%, đưa 90% hộ buôn bán đường phố khỏi danh sách đóng thuế cũng là những ưu tiên trong chính sách của ông Jeremy Hunt.
Trước đó, ngày 9-7, cựu Ngoại trưởng Boris Johnson và Ngoại trưởng Jeremy Hunt đã có cuộc tranh luận đậm "mùi thuốc súng" trên sóng truyền hình trực tiếp khi cả hai chĩa mũi nhọn chỉ trích nhau liên quan đến vấn đề Brexit. Đây là cuộc tranh luận trực tiếp đầu tiên và cũng là duy nhất giữa hai nhân vật này trong cuộc đua giành chức lãnh đạo Đảng Bảo thủ cầm quyền của Anh, cũng như trở thành người kế nhiệm bà Theresa May.
Trong cuộc tranh luận, ông Jeremy Hunt chỉ trích ông Boris Johnson không trung thực trước những nguy cơ phát sinh trong trường hợp Brexit không thỏa thuận. Ông Jeremy Hunt cho rằng, cần hiểu rõ từng chi tiết để Anh có được một thỏa thuận có lợi, thay vì "lạc quan mù quáng" nếu London muốn Brexit thành công. Ngoài ra, ông Jeremy Hunt công kích đối thủ khi đề cập đến việc ông Boris Johnson đã không đưa ra câu trả lời về việc ông này có từ chức hay không nếu Brexit không diễn ra theo đúng cam kết. Về phần mình, ông Boris Johnson chỉ trích ông Jeremy Hunt về việc ông này từ chối bác bỏ khả năng tiếp tục trì hoãn Brexit-điều khiến cử tri Anh mệt mỏi và thất vọng trong suốt thời gian qua.
Không có gì ngạc nhiên khi cả hai ứng cử viên sử dụng vấn đề Brexit để chĩa mũi nhọn tấn công nhau, bởi đây là vấn đề “nóng” và đang rơi vào tình trạng bế tắc tại quốc gia châu Âu này. Ở thời điểm hiện tại, cả ông Boris Johnson và ông Jeremy Hunt đều thể hiện rõ lập trường muốn đàm phán lại thỏa thuận Brexit mà chính quyền của Thủ tướng Anh Theresa May đạt được với EU hồi tháng 11-2018 và chấp nhận kịch bản Brexit không thỏa thuận nếu cần thiết. Tuy nhiên cho đến nay, EU khẳng định rõ quan điểm không đàm phán lại thỏa thuận này.
Thỏa thuận Brexit mà Thủ tướng Theresa May ký với EU hồi cuối năm 2018 đã bị bác bỏ 3 lần tại Quốc hội Anh, buộc bà Theresa May phải xin gia hạn Brexit thêm hai lần từ ngày 29-3 như kế hoạch ban đầu tới ngày 31-10. Việc không tìm được sự ủng hộ đối với thỏa thuận này khiến Thủ tướng Theresa May phải từ chức để nhường đường cho chủ nhân mới của nhà số 10 phố Downing tìm kiếm giải pháp tháo gỡ bế tắc Brexit.
LÂM ANH