Bộ trưởng Y tế Matt Hancock, cựu Bộ trưởng Brexit Dominic Raab và cựu lãnh đạo phe Bảo thủ tại Hạ viện Anh Andrea Leadsom ngày 25-5 đã nối dài danh sách ứng cử viên tranh cử chức thủ tướng. Phát biểu trên kênh truyền hình BBC, Bộ trưởng Y tế Matt Hancock tuyên bố, ông quyết định tranh cử vị trí thủ tướng bởi “trong sâu thẳm trái tim”, ông tin rằng, nước Anh cần một nhà lãnh đạo vì ngày mai, chứ không phải vì khoảnh khắc hiện tại. Theo ông Matt Hancock, nước Anh cần phải thực hiện thành công tiến trình Brexit và ông sẽ làm được.
Về phần mình, cựu Bộ trưởng Brexit Dominic Raab, một trong những nghị sĩ đảng Bảo thủ ủng hộ Brexit cho biết, dù không mong muốn Brexit không thỏa thuận, song Chính phủ Anh sẽ buộc phải làm vậy nếu EU không thay đổi quan điểm đàm phán. Bà Leadsom cũng đưa ra quan điểm tương tự.
Trước đó, các ứng cử viên khác tuyên bố tham gia cuộc đua, gồm: Cựu Ngoại trưởng Boris Johnson, Ngoại trưởng Jeremy Hunt, Bộ trưởng Phát triển quốc tế Rory Stewart và cựu Bộ trưởng Việc làm và trợ cấp Esther McVey. Ngoài các nhân vật nêu trên, còn có hơn chục thành viên cấp cao của đảng Bảo thủ được cho là cũng đang cân nhắc chạy đua vị trí này, bao gồm cả ngài Graham Brady-lãnh đạo Ủy ban 1922-nhóm nghị sĩ Bảo thủ tại Hạ viện Anh không có ghế trong chính phủ. Tất cả những người tranh cử nói rằng, họ có thể thành công bằng cách xây dựng sự đồng thuận hoặc sửa đổi thỏa thuận mà bà May ký với EU hồi tháng 11-2018.
    |
 |
|
Cựu Ngoại trưởng Boris Johnson, ứng cử viên sáng giá cho chức Thủ tướng Anh. |
Tuy nhiên, gương mặt sáng giá nhất cho chiếc ghế Thủ tướng Anh hiện nay là cựu Ngoại trưởng Anh Boris Johnson. Các cuộc thăm dò của YouGov cho thấy, có tới 77% thành viên đảng Bảo thủ nghĩ rằng ông sẽ được chọn và 70% tin là ông sẽ chiến thắng nếu tổ chức tổng tuyển cử sớm. Theo báo chí Anh, lúc ông David Cameron từ chức thủ tướng sau khi cử tri Anh nói “không” với EU trong cuộc trưng cầu dân ý tháng 6-2016, mọi cặp mắt đều đổ dồn vào cựu thị trưởng Luân Đôn Boris Johnson-người được xem là “kiến trúc sư” của Brexit. Thế nhưng vào phút chót, nhân vật được mệnh danh là “Donald Trump nước Anh” bất ngờ rút lui, nhường cuộc đua lại cho hai nghị sĩ ủng hộ Brexit là ông Michael Gove (khi đó là Bộ trưởng Tư pháp) và Thứ trưởng Năng lượng Andrea Leadsom cùng Bộ trưởng Nội vụ Theresa May-người đã bỏ phiếu ủng hộ Anh ở lại với EU. Kết quả là bà May chiến thắng và ông Johnson được bổ nhiệm làm ngoại trưởng. Tuy nhiên, tháng 7-2018, ông Boris Johnson đã từ chức vì không tán thành thái độ nhún nhường của Thủ tướng Theresa May trước Brussels.
Vài giờ sau khi Thủ tướng May công bố thời điểm từ chức, ông Boris Johnson đã lên tiếng kêu gọi nước Anh phải chuẩn bị cho kịch bản Brexit không thỏa thuận. “Chúng ta sẽ rời EU vào ngày 31-10 dù có thỏa thuận hay không. Cách để có một thỏa thuận tốt là chuẩn bị cho tình huống không thỏa thuận”, chính khách 55 tuổi nói tại một hội nghị kinh tế ở Thụy Sĩ. Khả năng này thực sự là rất lớn bởi Brussels khẳng định đã chốt thỏa thuận Brexit với bà May nên sẽ không đàm phán lại.
Cuộc đua vào vị trí Thủ tướng Anh từ nay đến tháng 7 tới sẽ vô cùng cam go và quyết liệt. Tuy nhiên, cho dù ai thay thế bà May cũng sẽ phải đối mặt với một nhiệm vụ khó khăn là đạt được sự “đồng thuận và nhượng bộ” tại một Quốc hội Anh chưa bao giờ chia rẽ như hiện tại, giữa đảng Bảo thủ và Công đảng, cũng như giữa các nhóm ủng hộ “ở lại” và “ra đi”. Ngay cả khi Quốc hội Anh có đạt được một thỏa thuận mới về Brexit thì vẫn còn câu hỏi lớn về việc liệu EU có đồng ý đàm phán lại hay không thỏa thuận Brexit mà họ đã phải mất gần hai năm đàm phán mới đạt được với chính phủ của bà May.
BÌNH NGUYÊN