Theo TASS, ngày 8-9, Văn phòng của Tổng thống Afghanistan Ashraf Ghani ra thông báo đặc biệt cho biết: “Việc khôi phục hòa bình và ổn định ở Afghanistan sẽ chỉ có thể xảy ra khi Taliban chấm dứt hành động bạo lực và khủng bố”. Thông báo nêu rõ, chính quyền Afghanistan luôn nhấn mạnh rằng hòa bình thực sự sẽ có thể đạt được ở nước này khi Taliban ngừng giết người Afghanistan, chấp nhận các điều kiện và tiến tới việc ngừng bắn cũng như sẵn sàng tiến hành đàm phán trực tiếp với Chính phủ Afghanistan". Chính quyền Afghanistan coi hành động bạo lực của Taliban là trở ngại chính cho tiến trình hòa bình.

leftcenterrightdel
Hiện trường vụ đánh bom ở thủ đô Kabul (Afghanistan) ngày 5-9. Ảnh: Reuters

Đây là tuyên bố chính thức của Kabul chỉ vài giờ sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump bất ngờ thông báo hủy các cuộc gặp bí mật với các thủ lĩnh Taliban và Tổng thống Afghanistan Ashraf Ghani tại Trại David, vốn dự kiến diễn ra trong ngày 8-9. Ngoài ra, nhà lãnh đạo Mỹ cũng từ chối tham gia các cuộc đàm phán hòa bình ở Afghanistan. Những quyết định trên được Tổng thống Mỹ đưa ra sau khi Taliban thừa nhận thực hiện vụ đánh bom tại thủ đô Kabul của Afghanistan khiến 12 người thiệt mạng, trong đó có một binh sĩ Mỹ.

Ngày 7-9, trên trang Twitter cá nhân, ông chủ Nhà Trắng viết: “Các thủ lĩnh Taliban và Tổng thống Afghanistan chuẩn bị gặp tôi tại Trại David vào ngày 8-9. Tuy nhiên, Taliban đã thừa nhận gây ra vụ tấn công ở  Kabul, khiến một trong những người lính tuyệt vời của chúng tôi và 11 người khác thiệt mạng. Do đó, tôi đã hủy cuộc gặp và hủy bỏ các cuộc đàm phán hòa bình”. Tổng thống Mỹ Donald Trump nhấn mạnh: “Nếu Taliban không thể ngừng bắn trong thời gian diễn ra các cuộc đàm phán hòa bình rất quan trọng và thậm chí giết chết 12 người vô tội thì có lẽ họ không có khả năng để đàm phán về một thỏa thuận có ý nghĩa hơn”. Nhà lãnh đạo Mỹ cũng cho rằng, việc Taliban thực hiện vụ tấn công trước cuộc đối thoại với Mỹ là một chiến thuật giành lợi thế sai lầm.

Tuyên bố trên của Tổng thống Donald Trump được đưa ra khi Mỹ và Taliban đang ở rất gần với một thỏa thuận hòa bình, qua đó giảm tình trạng bạo lực và mở đường cho các cuộc đàm phán nội bộ ở Afghanistan. Cho đến nay, Taliban vẫn từ chối đối thoại trực tiếp với chính quyền Afghanistan.

Trước đó, ngày 6-9, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo khẳng định, Mỹ vẫn sẵn sàng ký một thỏa thuận hòa bình với Taliban trong bối cảnh các tay súng Taliban liên tục mở nhiều cuộc tấn công và đánh bom liều chết tại Afghanistan. Về phần mình, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper cho biết, Mỹ đang tích cực thúc đẩy một thỏa thuận chính trị với Taliban, nhưng nước này sẽ chỉ chấp nhận một thỏa thuận “tốt”, ít nhất là giúp bảo đảm an ninh và một tương lai tươi sáng hơn cho người dân Afghanistan. Tuyên bố này ngay lập tức nhận được sự hoan nghênh của Chính phủ Afghanistan.

Ngày 5-9, Taliban thừa nhận đã tiến hành vụ đánh bom tại một trạm kiểm soát gần trụ sở Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) và Đại sứ quán Mỹ ở Afghanistan, khiến 12 người thiệt mạng và hơn 40 người bị thương. Vụ tấn công của Taliban xảy ra trong bối cảnh lực lượng này và Mỹ đã đạt được một dự thảo thỏa thuận hòa bình. Theo đó, Mỹ có kế hoạch rút 5.000 binh sĩ khỏi Afghanistan và đóng cửa 5 căn cứ quân sự trong vòng 135 ngày. Đổi lại, Taliban sẽ cam kết không cho phép các tổ chức khủng bố như mạng lưới khủng bố quốc tế Al-Qaeda hoặc tổ chức “Nhà nước Hồi giáo” (IS) tự xưng lợi dụng Afghanistan làm "bàn đạp" để tiến hành các vụ tấn công vào Mỹ và những nước đồng minh. Dự thảo thỏa thuận trên được coi là cơ hội giải quyết những bất ổn về an ninh ở quốc gia Nam Á này, đồng thời giúp Tổng thống Donald Trump đạt được mục tiêu đề ra là chấm dứt cuộc chiến kéo dài gần 18 năm tại Afghanistan.

An ninh bất ổn hiện vẫn là thách thức lớn đối với Afghanistan. Theo báo cáo của Liên hợp quốc, 2018 là năm đẫm máu nhất tại Afghanistan khi có ít nhất 3.804 dân thường thiệt mạng trong các vụ bạo lực, trong đó có 927 trẻ em. Trong 7 tháng của năm 2019, các cuộc giao tranh tại đây khiến hơn 217.000 người phải rời bỏ nhà cửa đi lánh nạn.

LÂM ANH