Thủ tướng Abe Shinzo đã nhiều lần bác bỏ ý tưởng sửa đổi điều lệ của Đảng Dân chủ tự do (LDP) do ông làm Chủ tịch để gia hạn nhiệm kỳ. Điều lệ của LDP không cho phép ông giữ vị trí Chủ tịch đảng, đồng thời cũng nắm giữ vai trò thủ tướng, trong 4 nhiệm kỳ liên tiếp. Động thái này đã dọn đường cho cuộc đua quyền lực ở Nhật Bản trong thời gian sắp tới.
Báo chí Nhật Bản cho rằng, kế hoạch củng cố quyền lực của ông Abe Shinzo bằng cách lựa chọn người kế nhiệm có thể sẽ khó thành hiện thực, bởi đại dịch Covid-19 đã làm suy giảm tỷ lệ ủng hộ dành cho ông trước đó. Sự suy thoái nhanh của nền kinh tế cùng với đại dịch bùng phát khó kiểm soát ở Nhật Bản và một số nguyên nhân khác đã làm ảnh hưởng xấu tới uy tín của vị thủ tướng đang sắp trở thành người có thời gian tại nhiệm lâu nhất ở đất nước Mặt trời mọc. Vào ngày 24-8 tới, ông Abe Shinzo sẽ trở thành người có thời gian nắm quyền lâu nhất, vượt qua kỷ lục của cựu Thủ tướng Eisaku Sato.
Vì vậy, việc ứng cử viên nào được nhà lãnh đạo Nhật Bản tin tưởng lựa chọn để thay thế mình cũng chưa hẳn là lợi thế. Tại thời điểm hiện nay, có 2 ứng cử viên tiềm năng đang chuẩn bị cho cuộc chạy đua vào chiếc ghế Chủ tịch LDP, đó là cựu Tổng Thư ký LDP Ishiba Shigeru và ông Fumio Kishida, Chủ tịch Hội đồng Nghiên cứu Chính sách của LDP. Đây cũng được cho là 2 ứng cử viên hàng đầu có cơ hội ngồi vào chiếc ghế quyền lực thay thế thủ tướng đương nhiệm.
Hiện nay, ông Kishida Ishiba được cho là nhân vật đang được Thủ tướng Abe Shinzo lựa chọn để trở thành người kế nhiệm. Tuy nhiên, ứng cử viên này cũng đang gặp phải nhiều khó khăn để ghi điểm trước công chúng, cũng như giành lấy sự ủng hộ trong nội bộ đảng LDP. Vì vậy, có tin đồn đoán về khả năng sẽ xuất hiện nhân vật thứ 3 tham gia cuộc đua quyền lực, đó là Chánh văn phòng Nội các Nhật Bản Yoshihide Suga cũng có thể giành được sự ủng hộ của đương kim Thủ tướng. Theo báo Jiji Press (Nhật Bản), một nguồn tin trong Chính phủ cho biết, có vẻ ông Yoshihide Suga đang được bồi dưỡng để tham gia cuộc đua giành chiếc ghế Chủ tịch LDP.
Tuy nhiên, những thông tin về các nhân vật tiềm năng được ông Abe Shinzo ủng hộ vẫn chưa được xác thực. Hiện có tin cho rằng, có vẻ như Thủ tướng Abe Shinzo đang muốn tránh đi vào vết xe đổ của cựu Thủ tướng Eisaku Sato, người đã không thể giới thiệu ứng cử viên mà mình mong muốn ra tranh cử chức Chủ tịch đảng LDP do uy tín giảm sút trong thời gian ông nắm quyền. Khi đó, Thủ tướng Sato đã không thể giúp cho ứng cử viên mà ông lựa chọn là ông Takeo Fukuda trở thành người kế nhiệm mình.
Vậy liệu Thủ tướng Abe Shinzo có giới thiệu ứng cử viên kế nhiệm, hay sẽ giữ im lặng để làm thước đo tầm ảnh hưởng của chính ông trong nội bộ đảng LDP? Cần biết rằng, trước đó, Thủ tướng Abe Shinzo từng phát biểu: “Những người kế nhiệm không được bồi dưỡng phải tự lớn lên”. Đây có thể là tín hiệu cho thấy khả năng ông sẽ không giới thiệu người kế nhiệm mình để tránh đi vào vết xe đổ của cựu Thủ tướng Sato.
Hiện nay, sự chú ý đang tập trung vào các động thái mà Thủ tướng Abe Shinzo có thể đưa ra nhằm củng cố quyền lực như khả năng ông sẽ giải tán Hạ viện để tổ chức bầu cử trước thời hạn hay cải tổ nội các và Ban chấp hành LDP.
XUÂN PHONG