Thị trường chứng khoán phương Đông: Thời hoàng kim

Thị trường chứng khoán Hồng Công đứng thứ hai thê giới về thu hút vốn cho các công ty đầu niêm yết giá. Ảnh Washington Post

Trong bảng xếp hạng các thị trường chứng khoán (TTCK) hàng đầu thế giới, Luân Đôn của xứ sở sương mù đa phần đứng ngôi đầu bảng, “á khoa” là Niu Y-oóc của Mỹ, hoặc Tô-ky-ô (Nhật Bản) rồi đến các thị trường khác. Nhưng, trong những ngày cuối năm 2006 đã có một sự soán ngôi kỳ lạ: lần đầu tiên thị trường chứng khoán Hồng Công (Trung Quốc) vượt qua thị trường chứng khoán Niu Y-oóc về số vốn thu hút được cho các công ty lần đầu tiên lên sàn. Cú qua mặt ngoạn mục này của Hồng Công, cộng với sự nổi lên của các TTCK mới trong khu vực đã khiến cho người ta nghĩ tới thời hoàng kim của TTCK phương Đông.

Khi chàng Đa-vít qua mặt gã khổng lồ

Tính tới 22-12, Hồng Công đã giúp các công ty này thu được số vốn 39,6 tỉ USD và trở thành địa điểm thu hút vốn hấp dẫn thứ hai thế giới sau thị trường cổ phiếu Luân Đôn với 48,9 tỉ USD. Thị trường chứng khoán Niu Y-oóc tụt xuống hạng ba với 33,6 tỉ USD.

Ông V.Cheng, chủ tịch Ngân hàng Hồng Công - Thượng Hải (HSBC) cho biết, thành tích của thị trường chứng khoán Hồng Công phần lớn dựa vào các công ty từ Trung Quốc đại lục đến đây niêm yết. Trong 39,6 tỉ USD vừa kể, đã có gần 22 tỉ USD thuộc về Ngân hàng Công thương Trung Quốc (ICBC). Sự hấp dẫn của thị trường chứng khoán Hồng Công chủ yếu nằm ở hệ thống tài chính, guồng máy thị trường vốn và nền pháp lý phát triển - ông Cheng giải thích.

Thành tích này của Hồng Công phần lớn nhờ vào nền kinh tế đang bùng nổ của Trung Quốc đại lục. Nhưng theo các nhà phân tích, lý do lớn hơn là Hồng Công được hưởng lợi từ xu hướng các khu vực kinh tế phát triển mạnh mẽ, dần dần lấn át vị thế của các trung tâm tài chính như Niu Y-oóc. Với sự phát triển của công nghệ thông tin, nguồn vốn có thể luân chuyển khắp thế giới và các nhà đầu tư dễ dàng chọn được điểm đến thuận lợi nhất cho đồng vốn của mình.

Kết quả vượt trội này của Hồng Công là minh chứng cho một xu hướng mới: các thị trường chứng khoán châu Á đang lớn mạnh và do đó ngày càng hấp dẫn đối với các công ty muốn thu hút vốn từ các nhà đầu tư nước ngoài. Nói cách khác, theo xu hướng này, các công ty tại châu Á sẽ chỉ cần niêm yết tại thị trường nội địa chứ không cần đến Niu Y-oóc hay Luân Đôn khi muốn thu hút vốn quốc tế.

Theo các nhà phân tích, nguyên nhân của pha hụt hơi của Niu Y-oóc được cho là do lạm phát tăng và giá nhà giảm, cùng các cuộc chiến tranh liên miên ở I-rắc và Áp-ga-ni-xtan đã khiến nền kinh tế Mỹ tăng trưởng chậm lại vào cuối năm 2006, thậm chí có thể sẽ rơi vào suy thoái trong quý hai của năm 2007. Việc Niu Y-oóc tụt lại sau Hồng Công một phần cũng do những quy định chặt chẽ của các đạo luật chứng khoán và kiểm toán (như đạo luật Sarbanes-Oxley) mới được áp dụng khiến nhiều công ty Mỹ quyết định hoạt động theo hình thức tư nhân thay vì bán cổ phiếu ra ngoài.

TTCK Việt Nam thu hút sự chú ý

Trong khu vực Đông Nam Á nói riêng và khu vực châu Á nói chung, TTCK Việt Nam đang được các chuyên gia nước ngoài đánh giá là TTCK phát triển nhanh nhất khu vực. Chỉ trong nửa đầu quý III vừa qua, tổng số vốn đầu tư vào Trung tâm Giao dịch chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh đã tăng lên gấp đôi, từ 1,5 tỉ USD lên đến gần 3 tỉ USD. Số công ty niêm yết cũng tăng lên đáng kể, từ 36 lên đến 50 công ty. Số lượng tài khoản giao dịch tăng lên hơn gấp 3 lần so với đầu năm 2006. Kể từ khi thành lập, đã hai lần chỉ số VN-Index vượt qua mức 600, một con số đáng mơ cho các TTCK non trẻ. Thêm vào đó, thời gian vừa qua cũng đánh dấu tiềm năng phát triển mạnh mẽ của TTCK Việt Nam khi có rất nhiều tổ chức nước ngoài tham gia thị trường như: Merrill Lynch, Morgan Stanley, Vietnam Holding, VCBF2, PRUBF1...

Môi trường đầu tư được cải thiện hơn rất nhiều khi Luật Chứng khoán có hiệu lực đầu năm 2007. Bên cạnh đó, việc gia nhập WTO sẽ tạo điều kiện hơn nữa cho việc phát triển thị trường tài chính Việt Nam. Ngoài ra, nhiều công ty chứng khoán mới được thành lập cũng tạo điều kiện cho các nhà đầu tư tham gia tốt hơn vào thị trường, giảm chi phí giao dịch, nâng cao hiệu quả đầu tư. Sắp tới đây, các tổng công ty cũng sẽ được cổ phần hóa càng làm tăng nhu cầu niêm yết cổ phiếu của các công ty này trên TTCK. Trong tương lai gần, các ngân hàng thương mại, các công ty lớn cũng đang xúc tiến lập kế hoạch niêm yết với tổng số vốn lên đến hơn 10 tỉ USD.

Có thể nói, chứng khoán châu Á hiện đang là món hấp dẫn trong nền kinh tế toàn cầu tăng trưởng mạnh, trong đó sự tăng trưởng năng động của Trung Quốc và Ấn Độ là những ví dụ điển hình nhất. Những nước này được lợi từ lãi suất thấp trên phạm vi toàn cầu, khi các nhà đầu tư quốc tế có thể vay tiền ở nước họ để mang sang đầu tư ở nước ngoài, nơi tài sản tuy có rủi ro hơn nhưng cũng có tiềm năng lãi cao hơn.

Xu hướng đó đã lên đến qui mô lớn. Theo tập đoàn Citigroup, trong 4 tháng đầu năm qua, có khoảng 17 tỷ USD đã được đầu tư từ bên ngoài vào châu Á, gấp 10 lần so với cùng kỳ năm ngoái. Markus Rosgen, nhà chiến lược của Citigroup về cổ phiếu châu Á, cho rằng các chỉ số nhạy cảm vẫn đang trong “khu vực an toàn” - do đó các nhà đầu tư đang sẵn sàng chấp nhận thêm rủi ro. Với khả năng tài chính dồi dào, các nhà đầu tư phương Tây đã lái TTCK phương Đông quay lại thời kỳ đỉnh cao mà đã nhiều năm nay chưa thấy lại (cho dù TTCK Nhật Bản vẫn đang kém xa thời hoàng kim ở cuối thập kỷ 1980).

THU TRANG