1. Mỹ tuyên bố rút quân khỏi Syria và một phần quân tại Afghanistan
Ngày 19-12, chính quyền của Tổng thống Trump thông báo bắt đầu rút binh lính Mỹ từ Syria về nước sau khi giành chiến thắng trong cuộc chiến chống IS. Truyền thông Mỹ đưa tin toàn bộ nhân viên Bộ Ngoại giao Mỹ đang rời khỏi Syria, thời gian rút quân khỏi Syria sẽ kéo dài từ 60-100 ngày. Mỹ hiện duy trì khoảng 2.000 nhân viên quân sự ở miền Đông Syria với nhiệm vụ phối hợp với các lực lượng địa phương đánh đuổi IS và ngăn không cho cuộc xung đột tại Syria lan rộng thêm.
Tại chiến trường Afghanistan, Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng quyết định rút một lượng lớn binh sĩ khỏi quốc gia Nam Á này. Theo đó, khoảng 50% trong số 14.000 binh lính có thể được đưa về nước.
Tuyên bố trên của chính quyền của Tổng thống Donald Trump đã vấp phải sự phản đối và ý kiến trái chiều của chính giới Mỹ cũng như nhiều nước trên thế giới.
Bộ trưởng Quốc phòng James Mattis đã bất ngờ thông báo từ chức, với lý do mâu thuẫn về quan điểm với Tổng thống. Những người chỉ trích cho rằng quyết định rút quân của ông Trump có thể dẫn tới tình hình khó lường tại Trung Đông cũng như Afghanistan.
Tại Syria sẽ là sự nảy sinh của những phân nhánh địa chính trị bất thường, củng cố vai trò của Nga và Iran - vốn ủng hộ chính quyền của Tổng thống Syria Bashar Al-Assad. Bên cạnh đó, quyết định này còn khiến số phận của liên minh giữa các tay súng người Kurd và Arab, được Mỹ ủng hộ, rơi vào tình cảnh không chắc chắn do nguy cơ bị Thổ Nhĩ Kỳ tấn công.
Còn tại Afghanistan, giới quan sát và quan chức nước ngoài cho rằng động thái rút bớt quân của Mỹ chẳng khác nào "đặt vào tay" Taliban một chiến thắng chiến thuật và tuyên truyền lớn, trong khi lực lượng này không cần nhượng bộ gì.
Quyết định trên của Tổng thống Donald Trump báo hiệu sự thay đổi lớn, cơ bản trong tương quan lực lượng tại hai quốc gia này, đặc biệt là trên chiến trường Syria, song cũng đặt ra nhiều nghi vấn trong bối cảnh tiến trình chính trị chấm dứt xung đột tại đây vẫn chưa có tiến triển rõ rệt.
2. Hợp tác Mekong - Lan Thương (MLC) lần thứ tư: Thúc đẩy đối tác vì sự thịnh vượng chung
Ngày 17-12, Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao Hợp tác Mekong - Lan Thương (MLC) lần thứ tư đã diễn ra tại Luang Prabang, Bắc Lào.
Với chủ đề “Thúc đẩy đối tác vì sự thịnh vượng chung”, Bộ trưởng Ngoại giao các nước Campuchia, Lào, Myanmar, Thái Lan, Trung Quốc và Việt Nam ghi nhận những kết quả tích cực mà MLC đã đạt được như: phần lớn các dự án năm 2017 đã hoàn thành hoặc đạt tiến triển, nhiều dự án mới đã được khởi động và tiếp nhận hỗ trợ tài chính từ Quỹ đặc biệt MLC; Trung tâm Hợp tác nguồn nước MLC, Trung tâm Hợp tác môi trường MLC, Trung tâm Nghiên cứu về Mekong đã đi vào hoạt động…
Về hợp tác thời gian tới, các bộ trưởng thống nhất đẩy mạnh hơn nữa việc triển khai Kế hoạch Hành động MLC 2018-2022 được thông qua tại Hội nghị Cấp cao MLC lần thứ 2 (tháng 1-2018). Theo đó, các bộ trưởng nhất trí nghiên cứu các sáng kiến thúc đẩy hợp tác về năng lực sản xuất, kết nối khu vực, thương mại, năng lượng, hải quan, y tế, giáo dục, và xây dựng một vành đai phát triển kinh tế MLC; đồng thời, triển khai các dự án mới nhằm nâng cao đời sống của người dân; nâng cao hiệu quả hoạt động của MLC. Các bộ trưởng cũng nhất trí tăng cường sự gắn kết, bổ trợ của MLC với chiến lược phát triển quốc gia và các cơ chế hợp tác khu vực và tiểu vùng có liên quan.
Về hợp tác nguồn nước Mekong, các bộ trưởng hoan nghênh việc chuyên gia sáu nước đã thống nhất Kế hoạch Hành động hợp tác nguồn nước MLC 2018-2022 và đề nghị các bên tích cực triển khai kế hoạch nhằm tăng cường hợp tác quản lý nguồn nước.
3. Phong trào biểu tình “Áo vàng” lan rộng từ châu Âu sang châu Mỹ và Trung Đông
Châu Âu đang trải qua một mùa đông “nóng” khi phong trào “Áo vàng” tại Pháp nhằm phản đối việc tăng thuế nhiên liệu đã lan tới Italy, Anh, Hà Lan, Bỉ, Áo.
Điểm chung của những cuộc biểu tình này là tâm lý mệt mỏi, chán nản của người dân khi kinh tế vẫn chưa hoàn toàn hồi phục sau khủng hoảng tài chính, vấn đề việc làm, an ninh không được bảo đảm, cùng với đó là đói nghèo, bất công xã hội, tình trạng bất bình đẳng ngày càng gia tăng.
Tại thủ đô Rome, Italy, hàng nghìn người đã xuống đường biểu tình phản đối luật nhập cư và an ninh mới của chính phủ. Với khẩu hiệu “Hãy đứng lên vì quyền lợi của các bạn”, những người biểu tình cho rằng, luật mới “chống người di cư” này sẽ chỉ làm gia tăng thêm số lượng người nhập cư bất hợp pháp và khiến tình hình trở nên tồi tệ hơn.
Còn tại thủ đô Brussels của Bỉ, cảnh sát đã phải sử dụng vòi rồng và hơi cay trấn áp những đối tượng quá khích. Khoảng 5.500 người đã tuần hành và tập trung trước trụ sở các cơ quan của Liên minh châu Âu (EU) đặt tại Brussels, giương cao biểu ngữ yêu cầu đóng cửa biên giới, bảo vệ quyền lợi của người dân EU trước tiên.
Vượt qua biên giới châu Âu, phong trào "Áo vàng" cũng lan tới Canada. Người biểu tình mặc đồng phục như những người biểu tình tại Pháp và mang theo khẩu hiệu "Canada first" (Canada trước tiên), phản đối Hiệp ước toàn cầu về di cư của Liên hợp quốc (LHQ) mà Canada đã thông qua cũng như kế hoạch đánh thuế carbon mới của chính phủ.
Hiệu ứng của phong trào “áo vàng” tại Pháp cũng lan đến Trung Đông. Lý do chủ yếu của người biểu tình ở đây cũng là việc giá cả các mặt hàng thiết yếu tăng cao. Tại Tunisia, cơ quan chức năng đã thu giữ hơn 48.000 chiếc áo đỏ và 2.000 áo vàng cất giấu trong một nhà kho ở thành phố Sfax, miền đông nước này.
4. Mỹ và lực lượng Taliban tiến hành đàm phán
Ngày 17-12, giới chức Mỹ đã gặp các đại diện của Taliban tại Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE). Đây là hoạt động nằm trong chuỗi động thái ngoại giao đang được tiến hành nhằm thiết lập nền tảng cơ bản cho các cuộc đàm phán chấm dứt cuộc xung đột kéo dài 17 năm qua tại Afghanistan.
Trong một thông điệp công bố ngày 18-12, phiến quân Taliban cho biết đã có "các cuộc gặp sơ bộ" với đặc phái viên Mỹ về vấn đề hòa giải Afghanistan và các cuộc thảo luận vẫn đang diễn ra. Phía Taliban cũng thông báo đã có các cuộc gặp "mở rộng" với giới chức Pakistan, Saudi Arabia, UAE, trong đó nhắc lại yêu cầu các lực lượng quốc tế phải rút khỏi Afghanistan.
Về phía Chính phủ Afghanistan, một phái đoàn cũng đã tới đô Abu Dhabi vào ngày 18-12 để dự hòa đàm với Taliban. Tuy nhiên, Taliban vẫn chưa xác nhận cuộc gặp với giới chức chính phủ, đồng thời tuyên bố tái khẳng định lập trường không đối thoại với giới chức Afghanistan.
Trong thời gian gần đây, Mỹ không ngừng xúc tiến các nỗ lực nhằm đưa Taliban trở lại bàn đàm phán. Một mặt, Washington đã tăng cường các cuộc tiếp xúc trực tiếp với lực lượng này, mặt khác đẩy mạnh các biện pháp nhằm giành được sự ủng hộ từ các nước có ảnh hưởng trong khu vực, trong đó có Pakistan và Saudi Arabia.
5. Nga, Thổ Nhĩ Kỳ và Iran nhất trí về Ủy ban Hiến pháp Syria
Ngày 18-12, các Bộ trưởng Ngoại giao Nga, Iran và Thổ Nhĩ Kỳ cho biết một Ủy ban Hiến pháp mới của Syria sẽ được triệu tập đầu năm 2019, bắt đầu một tiến trình hòa bình chính trị đầy triển vọng.
Nội dung trên được Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov đưa ra sau cuộc họp với hai người đồng cấp Iran và Thổ Nhĩ Kỳ cùng Đặc phái viên Liên Hợp quốc (LHQ) về Syria Staffan De Mistura tại Geneva, Thụy Sĩ. Tuyên bố chung nêu rõ công việc của cơ quan mới trên “sẽ được quản lý theo hướng thỏa hiệp và cam kết mang tính xây dựng”.
Đặc phái viên LHQ về Syria Staffan De Mistura cũng cho biết hiến pháp mới của Syria có thể bao gồm các nội dung như quyền lực của tổng thống, cách thức tổ chức bầu cử và sự phân chia quyền lực. Ông Mistura cũng khẳng định quyết định cuối cùng về việc thành lập ủy ban hiến pháp sẽ do LHQ chứ không phụ thuộc vào bất kỳ quốc gia nào.
Việc thành lập ủy ban hiến pháp Syria đã được nhất trí tại Đại hội Đối thoại dân tộc Syria do Nga, Iran và Thổ Nhĩ Kỳ làm trung gian hồi tháng 1-2018. Sự ra đời của ủy ban này được cho là sẽ đóng góp lớn cho tiến trình hòa bình do LHQ bảo trợ, mở đường cho một tiến trình chính trị để Syria thực hiện các cuộc bầu cử tổng thống và quốc hội trong tương lai.
6. Trung Quốc và Nhật Bản thúc đẩy hợp tác hàng hải
Trung Quốc và Nhật Bản đã nhất trí thúc đẩy hợp tác thực chất trong lĩnh vực hàng hải với mục tiêu đảm bảo hòa bình, hợp tác và hữu nghị trên Biển Hoa Đông.
    |
 |
|
Ảnh minh họa. Ảnh: Nikkei |
Theo Tân Hoa Xã, thỏa thuận này đạt được trong vòng tham vấn cấp cao lần thứ 10 về các vấn đề hàng hải giữa các bộ hữu quan của hai quốc gia, diễn ra trong các ngày 17 và 18-12 tại Triết Giang, Trung Quốc.
Hai bên nhất trí tiếp tục đẩy mạnh hợp tác tìm kiếm cứu hộ trên biển, trao đổi quan điểm về thiết lập và mở một đường dây điện thoại trực tiếp theo cơ chế liên lạc trên không và trên biển. Hai bên cũng nhất trí tổ chức cuộc họp cấp chuyên gia lần thứ hai để thảo luận về vấn đề rác thải biển vào năm 2019, đồng thời cùng cam kết tăng cường hợp tác trong lĩnh vực đánh bắt cá, địa chất học hàng hải, các vấn đề ở Bắc Cực cũng như hợp tác giữa những cơ quan chiến lược liên quan tới biển.
THANH SƠN (tổng hợp)