Ngày 15-2, Tân Hoa xã cho biết thỏa thuận đạt được sau các cuộc đàm phán kéo dài ở thủ đô Doha của Qatar, được công bố sau cuộc gặp giữa Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo và Bộ trưởng Quốc phòng Mark Esper với Tổng thống Afghanistan Ashraf Ghani bên lề Hội nghị an ninh Munich lần thứ 56 đang diễn ra tại Đức.
Tháng 9 năm ngoái, Mỹ và Taliban gần như đã đạt được thỏa thuận nhằm chấm dứt cuộc chiến kéo dài 18 năm qua ở Afghanistan. Tuy nhiên sau đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump bất ngờ hoãn tiến trình này với lý do Taliban gây bạo lực. Các cuộc đàm phán được tái khởi động 3 tháng sau đó, nhưng rồi tiếp tục bị gián đoạn. Đến tháng 1 vừa qua, Mỹ và Taliban lại tiến hành đàm phán tại Doha. “Vấn đề bạo lực đã cản trở sự kiện ký kết thỏa thuận hồi tháng 9 vừa qua. Giờ là lúc Mỹ đạt được thỏa thuận về việc giảm bạo lực. Và nếu Taliban triển khai đúng những gì họ cam kết, chúng tôi sẽ thúc đẩy thỏa thuận hòa bình tại Afghanistan”, Tân Hoa xã dẫn lời một quan chức cấp cao của Chính phủ Mỹ trả lời phỏng vấn báo giới bên lề Hội nghị an ninh Munich.
Quan chức này cũng cho biết, thỏa thuận giảm bạo lực trong 7 ngày quy định các điều khoản “cụ thể” và có hiệu lực trên phạm vi cả nước, trong đó áp dụng đối với cả lực lượng Chính phủ Afghanistan. Tuy nhiên, thỏa thuận chưa được đưa vào triển khai ngay mà sẽ “sớm có hiệu lực” trong thời gian tới.
Theo Tân Hoa xã, thỏa thuận ngừng bắn đánh dấu một cột mốc quan trọng trong nỗ lực chấm dứt sự hiện diện quân sự của Mỹ tại Afghanistan trong 18 năm qua, tạo điều kiện thuận lợi cho một thỏa thuận hòa bình nhiều khả năng sẽ được ký kết vào cuối tháng này giữa Mỹ và Taliban.
Trước đó, ngày 13-2 vừa qua, Tổng thống Donald Trump tuyên bố Mỹ đang tiến “rất gần” tới một thỏa thuận hòa bình với Taliban. “Tôi nghĩ chúng ta đang tiến rất gần. Tôi nghĩ có cơ hội tốt là chúng ta sẽ đạt được một thỏa thuận và chúng ta hãy chờ xem”, ông chủ Nhà Trắng phát biểu trong một chương trình truyền thanh. Trong khi đó, Tổng thống Afghanistan Ashraf Ghani cho biết, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo thông báo với ông rằng các cuộc đàm phán tại Doha giữa Mỹ và Taliban đã “tiến triển đáng kể”. Trong cuộc điện đàm với Tổng thống Afghanistan, Ngoại trưởng Mike Pompeo thông báo Taliban đã đưa ra một đề xuất "liên quan việc giảm bạo lực một cách đáng kể và lâu dài". Lãnh đạo Afghanistan nhận định khả năng đàm phán giữa Mỹ và Taliban sẽ đạt được đột phá.
Theo một số nguồn tin, thời gian 7 ngày là quãng thời gian để Mỹ kiểm chứng việc các thủ lĩnh Taliban có thể kiểm soát được các cuộc tấn công khủng bố của các tay súng “dưới chướng” của lực lượng này hay không. Hãng tin Reuters dẫn nguồn thạo tin giấu tên cho biết thỏa thuận hòa bình giữa Mỹ và Taliban có thể được ký kết ngay trong tháng 2 này nếu Taliban giảm đáng kể tình trạng bạo lực và điều này có thể dẫn tới việc Mỹ rút quân khỏi Afghanistan. Ước tính hiện có khoảng 13.000 lính Mỹ và hàng nghìn binh sĩ Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) đang đồn trú tại Afghanistan. Thỏa thuận được Mỹ và Taliban thảo luận gồm 4 vấn đề chính: Taliban bảo đảm sẽ không để cho các nhóm khủng bố và thánh chiến sử dụng Afghanistan làm nơi ẩn náu để tiến hành các vụ tấn công; các lực lượng Mỹ và NATO rút quân hoàn toàn khỏi Afghanistan; đối thoại giữa các bên tại Afghanistan và thỏa thuận ngừng bắn vĩnh viễn.
HOÀNG VŨ