Thuật ngữ “bong bóng du lịch” hay còn được gọi là “chiếc cầu du lịch” hoặc “hành lang Corona” xuất hiện lần đầu trong các cuộc bàn thảo giữa Australia và New Zealand về phương án mở cửa biên giới nhằm vực dậy ngành công nghiệp không khói. Đây là cơ chế cho phép du khách đến từ một số quốc gia kiểm soát dịch Covid-19 tốt không phải trải qua 14 ngày cách ly trước khi được nhập cảnh. Động thái này góp phần giúp các quốc gia "hâm nóng" lại mối quan hệ thương mại và thực hiện những bước đầu tiên nhằm tái khởi động ngành du lịch, qua đó đóng góp đáng kể vào quá trình phục hồi kinh tế mỗi nước.

Theo nhà nghiên cứu Per Block tại Đại học Oxford (Anh), người ta lấy hình tượng bong bóng để miêu tả cơ chế một số quốc gia đồng ý mở cửa biên giới với nhau nhưng vẫn đóng cửa biên giới với những nước còn lại. “Người dân có thể tự do dịch chuyển bên trong “bong bóng” đó nhưng người ở ngoài thì không thể vào được. Các quốc gia không nhất thiết là những nơi không còn ca bệnh nào, nhưng tất cả cần phải cùng ở giai đoạn mở cửa tương tự nhau”, ông Per Block giải thích. Mô hình này có thể được coi là sự mở rộng của “bong bóng xã hội”, khi một người thu hẹp phạm vi giãn cách của mình với những người mà họ cho là an toàn.

leftcenterrightdel
Hành khách từ New Zealand tới sân bay tại Sydney, Australia mà không cần phải cách ly. Ảnh: Reuters

Dịch Covid-19 diễn biến phức tạp trên phạm vi toàn cầu đã làm trật bánh “con tàu du lịch” nội địa cũng như quốc tế. Báo cáo mới nhất vào trung tuần tháng 9 của Tổ chức Du lịch thế giới (UNWTO) cho biết, số lượng du khách quốc tế trong 6 tháng đầu năm đã giảm tới 65%-mức sụt giảm chưa từng có tiền lệ do các quốc gia vẫn đóng cửa đường biên giới và áp dụng các lệnh hạn chế đi lại nhằm ngăn chặn đại dịch lây lan. Theo UNWTO, ngành du lịch thế giới đã mất 440 triệu lượt khách quốc tế và 460 tỷ USD doanh số trong giai đoạn này, gấp 5 lần tổn thất mà họ phải hứng chịu trong cuộc khủng hoảng kinh tế và tài chính toàn cầu năm 2009. UNWTO dự báo, để đạt được số lượng du khách như trước khi thời điểm đại dịch bùng phát sẽ phải mất từ 2 đến 4 năm nữa.

Tuy nhiên, du lịch quốc tế an toàn và có trách nhiệm hiện có thể thực hiện được ở nhiều nơi trên thế giới. Một số quốc gia bắt đầu thực hiện hoặc xem xét khả năng thành lập “bong bóng du lịch” một cách nghiêm túc. Estonia, Latvia và Litva đã thiết lập khu vực đi lại tự do chung đầu tiên của châu Âu từ giữa tháng 5. Dù vậy, thỏa thuận này chỉ tồn tại trong chưa đầy 4 tháng, sau khi Latvia yêu cầu những người đến từ Estonia phải cách ly bắt buộc khi nhập cảnh vào nước này. Tuần trước, hai quốc gia láng giềng New Zealand và Australia cũng khởi động sáng kiến “bong bóng du lịch xuyên Tasman”. Thế nhưng, đây chỉ là thỏa thuận đơn phương phía Australia. Trong khi Canberra đã hủy bỏ quy định cách ly đối với người đến từ New Zealand thì Wellington vẫn yêu cầu những người đến từ xứ sở chuột túi khi sang phải cách ly hai tuần. Mới đây nhất, Singapore và Hồng Công (Trung Quốc) cũng vừa thống nhất về nguyên tắc để thành lập hành lang du lịch an toàn hai chiều đầu tiên ở châu Á và sẽ triển khai trong vài tuần tới.

Trong bài viết mới đây, tờ AsiaOne của Singapore nhận định rằng “bong bóng du lịch” không phải là giải pháp lý tưởng nhưng hoàn toàn khả thi nhằm thể hiện nỗ lực chủ động thích ứng của các quốc gia trong việc đưa du lịch quốc tế dần trở lại. Chuỗi “bong bóng du lịch” lan rộng đồng nghĩa với việc ngày càng có nhiều nước làm rất tốt việc kiểm soát dịch bệnh. Với doanh nghiệp, đây là con đường để cứu lấy kinh tế; còn với du khách, những ngày tháng được khám phá thế giới đang đến gần. Dù vậy, di chuyển nhiều hơn cũng đi kèm với rủi ro dịch bệnh lây lan cao hơn và chính phủ cũng như du khách phải tuân thủ nhiều quy định hơn. Các nước cần áp dụng quy tắc an toàn và có kế hoạch dự phòng trong trường hợp khẩn cấp. Tất cả các dịch vụ du lịch như: Hàng không, lưu trú, nhà hàng... nên sẵn sàng triển khai các tiêu chuẩn vệ sinh do chính phủ hướng dẫn. Tổng giám đốc Hiệp hội Vận tải hàng không quốc tế (IATA) Alexandre de Juniac khẳng định, bất kỳ giải pháp nào cũng cần tạo cho hành khách sự an tâm khi di chuyển và phải cho chính phủ các nước niềm tin rằng hoạt động đó sẽ không “nhập khẩu” virus SARS-CoV-2 về.

Hiện tại, việc xác định thời điểm chính xác cho ngành du lịch thế giới mở cửa như trước đây vẫn là một dấu hỏi lớn. Trước tình hình đó, “bong bóng du lịch” có thể trở thành một mô hình đầy hứa hẹn bởi nếu kết quả khả quan, nhiều quốc gia sẽ nhanh chóng học hỏi và thực hiện.

VĂN HIẾU