Trong lúc kinh tế khó khăn, người Mỹ mất nhiều việc làm vì đại dịch Covid-19, nhất là lại sẵn tư tưởng “nước Mỹ trên hết”, Tổng thống Donald Trump có ý muốn như vậy cũng là điều dễ hiểu. Nhưng có điều muốn cũng chẳng được! Việc tìm được ngay những nhà sản xuất thay thế trong nước, sẵn sàng chế tạo hàng nghìn bộ phận khác nhau của “thần sấm” F-35 là điều không thể. Chi phí bảo trì F-35 là cả một khoản tiền lớn mà các doanh nghiệp Mỹ khó kham nổi, nên không dám chắc họ đồng ý tham gia vào chuỗi sản xuất khép kín trong nước.

Nên biết rằng, quy trình sản xuất F-35 là khép kín trong “liên minh sản xuất máy bay chiến đấu tấn công chung” (JSF) gồm 7 nước đối tác với Mỹ (Australia, Canada, Đan Mạch, Italy, Hà Lan, Na Uy và Vương quốc Anh). Mỗi nước sản xuất một bộ phận và sẽ có sự phát triển riêng về quy trình sản xuất. Nhờ thỏa thuận “phân công” ngay từ đầu như vậy, việc sản xuất thành phẩm F-35 mới có thể đạt được năng suất và chất lượng như hiện nay. Còn nếu đưa toàn bộ quy trình về một nước, không ai dám chắc sẽ bảo đảm được hai yếu tố này. 

Nhưng dù sao Tổng thống Donald Trump cũng để lộ ý định ra rồi nên các đồng minh sao tránh khỏi băn khoăn, lo lắng. Bởi nếu thế thật, sẽ có rất nhiều lao động tại 7 quốc gia đồng minh bị mất việc làm. Thời kỳ đại dịch hoành hành, khó khăn là khó khăn chung. Nước nào chẳng muốn khôi phục sản xuất, tạo công ăn việc làm, nhất là kế hoạch sản xuất phụ tùng của F-35 mang lại lợi nhuận kếch sù.  

Trong hoàn cảnh như thế, tâm lý chung là nghĩ đến sự hỗ trợ của đồng minh. Nhưng xem ra cũng chẳng thể trông mong gì, bởi thế giới trong thời hậu Covid-19, mọi thứ đều có thể thay đổi, nói gì tình đồng minh.

Quả là lúc khó khăn mới hiểu rõ lòng nhau.

MỸ HẠNH