Theo tờ The Guardian, Hội nghị thượng đỉnh nói trên diễn ra tại Brussels (Bỉ) trong hai ngày 20 và 21-2, với chủ đề cốt lõi là thảo luận về ngân sách của EU trong vòng 7 năm tới. Hàng loạt vấn đề liên quan tới ngân sách, tài chính đã được đặt ra, trong đó đáng chú ý là phải tìm cách giải quyết khoản thiếu hụt ngân sách lên tới 75 tỷ euro cho giai đoạn tiếp theo sau khi Anh chính thức rời khỏi EU, cũng như nhu cầu tài trợ cho các sáng kiến của Thỏa thuận xanh châu Âu có tổng trị giá lên tới 1.000 tỷ euro.

leftcenterrightdel
 Lãnh đạo các nước thành viên EU họp thượng đỉnh ở Brussels ngày 21-2. Ảnh: DPA.

Được biết, nhằm tạo cơ sở thúc đẩy các cuộc đàm phán trong hội nghị lần này, EU đã đề xuất ngân sách trong 7 năm tới ở mức 1,074% tổng thu nhập quốc dân (GNI) của khối, tương đương 1.180 tỷ USD, song đã vấp phải sự phản đối từ một số nước như: Đan Mạch, Áo, Thụy Điển và Hà Lan. Các quốc gia này cũng từ chối chi trả cho khoản thiếu hụt ngân sách thời kỳ hậu Brexit. Tương tự, Nghị viện châu Âu và cơ quan điều hành quyền lực của EU là Ủy ban châu Âu cũng đưa ra các đề xuất mức đóng góp khác nhau, lần lượt là 1,3% và 1,1%.

Không chỉ bất đồng về quy mô ngân sách, lãnh đạo các nước EU có quan điểm khác biệt về những hạng mục mà ngân sách EU sẽ giải ngân. Trong khi các quốc gia nghèo hơn muốn tiếp tục duy trì chương trình viện trợ phát triển thì các nước như Đức, Hà Lan và một số quốc gia khác lại cho rằng nên ưu tiên dành kinh phí cho các chương trình chống biến đổi khí hậu, giải quyết vấn đề người di cư và phát triển nền kinh tế số. 

Kết thúc ngày làm việc thứ hai, Thủ tướng Đức Angela Merkel thừa nhận rằng sự khác biệt vẫn còn quá lớn để đi đến một thỏa thuận về vấn đề ngân sách của EU, đồng thời cho rằng các nhà lãnh đạo sẽ phải sớm quay lại chủ đề ngân sách, khung tài chính dài hạn để có thể hoạt động từ năm 2021. Trong khi đó, Chủ tịch Hội đồng châu Âu Charles Michel cho biết sự bất đồng khiến các nước EU phải cần thêm thời gian để có thể đạt được đồng thuận về vấn đề ngân sách. Tương tự, Thủ tướng Romania Klaus Iohannis cho rằng cần tổ chức thêm một hội nghị thượng đỉnh để các nhà lãnh đạo EU có cơ hội phá vỡ thế “trống đánh xuôi, kèn thổi ngược” về quan điểm hiện nay. 

Trên thực tế, trước thềm hội nghị lần này, Thủ tướng Đức Angela Merkel đã dự báo rằng các cuộc đàm phán về khung ngân sách dài hạn tại cuộc họp thượng đỉnh đầu tiên sau khi Anh rời khỏi EU sẽ "rất khó khăn và phức tạp", thậm chí là khó lòng tìm được sự thống nhất do sự khác biệt về quan điểm cũng như mối quan tâm của các quốc gia thành viên.

Theo nhận định của giới quan sát, sự ra đi của Anh sẽ khiến EU bước vào một giai đoạn mới vất vả hơn, nhất là trong nỗ lực tìm ra sự cân bằng giữa các chính sách truyền thống với các ưu tiên mới. Riêng về vấn đề ngân sách, những gì diễn ra trong suốt Hội nghị thượng đỉnh vừa qua ở Brussels cho thấy, các quốc gia thành viên EU và giới lãnh đạo liên minh này dự kiến sẽ phải có thêm nhiều cuộc họp nhằm đưa ra một giải pháp dựa trên sự đồng thuận.

ANH VŨ